Eskişehir ili buğday alanlarındaki patojen ve mikoparazit pythıum türleri ile bunların patojenite ve enzim aktivitelerinin belirlenmesi
Determination of the pathogenic and mycoparasitic pythium species in wheat cultivation areas of eski̇şehi̇r province, their pathogenicity and enzyme activities
- Tez No: 958930
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRSEL KARACA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Buğday, dünya nüfusunun yaklaşık %35'i için temel besin kaynağıdır ve küresel ekili alanların %32'sinde, 102 ülkede yetiştirilmektedir. Buğdayda kök çürüklüğü etmeni olan Pythium türleri, erken dönemde embriyo ve kök enfeksiyonları oluşturarak verim kayıplarına yol açmakta, bu nedenle dünya çapında önemli toprak kökenli patojenler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, Eskişehir ilindeki buğday alanlarından toplanan bitki ve toprak örneklerinden elde edilen Pythium izolatlarının morfolojik ve moleküler yöntemlerle tanıları yapılarak patojeniteleri ve enzim aktiviteleri incelenmiştir. Toprak örneklerinden toplam 219 Pythium izolatı elde edilmiş; bu izolatlar morfolojik özelliklerine göre sadece hif şişkinliği oluşturanlar, düz ve dikenli duvarlı oogonium oluşturanlar olmak üzere üç ana grupta toplanmıştır. Moleküler analizler sonucunda izolatların kesin tanıları yapılmış ve bunların P. heterothallicum, P. oligandrum, P. paroecandrum, P. rhizosaccharum, P. sp. hordeum ve P. ultimum var. ultimum türlerine ait olduğu belirlenmiştir. Bu türlerden özellikle P. heterothallicum ve P. ultimum var. ultimum, patojenite denemelerinde buğday bitkilerinde çimlenme oranını düşürmüş ve şiddetli çökerten hastalığına sebep olmuştur. Buna karşılık düşük ya da orta düzeyde virülense sahip olan P. oligandrum ve P. paroecandrum izolatları mikoparazitik özellik göstermiştir. Enzim analizlerinde ise P. heterothallicum izolatlarında en yüksek selülaz, kitinaz ve β-1,3-glukanaz aktiviteleri belirlenirken, P. ultimum izolatları yüksek poligalakturonaz aktivitesiyle öne çıkmıştır. İkili kültür ve in vivo denemelerde mikoparazit izolatlar, özellikle P. ultimum üzerine engelleyici etki göstermiş; patojenden önce uygulandıklarında çökerten hastalığı şiddetini azaltmıştır. Elde edilen bulgular, mikoparazit Pythium türlerinin biyolojik mücadele etmeni olarak kullanılabilirliğini desteklemekte; ancak bu etmenlerin etkinliklerinin artırılmasına ve pratik tarla koşullarında uygulanabilirliğinin sağlanmasına yönelik daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Wheat is one of the most important cereal species which is the main food source for about 35% of the human population. It was produced in 32% of total cultivated area and in 102 countries. Pythium species are soil-borne plant pathogens causing serious economical losses and limiting agricultural production worldwide. In this study, Pythium isolates from plant and soil samples collected in wheat fields of Eskişehir province were identified by morphological and molecular techniques and their pathogenicity and enzyme activities were investigated. A total of 219 isolates were obtained from the soil samples and classified into three morphological groups: hyphal swelling producing group, and oogonia with smooth or spiny walls producing groups. Molecular analyses confirmed the identifications of the isolates as P. heterothallicum, P. oligandrum, P. paroecandrum, P. rhizosaccharum, P. sp. hordeum, and P. ultimum var. ultimum. Among these, P. heterothallicum and P. ultimum var. ultimum reduced wheat seed germination and caused severe damping-off in the pathogenicity test. Conversely, P. oligandrum and P. paroecandrum isolates displayed low to moderate pathogenicity and exhibited mycoparasitic traits. Enzyme activity analyses revealed that P. heterothallicum had the highest cellulase, chitinase and β-1,3-glucanase activities, while P. ultimum showed high polygalacturonase activity. In dual culture and in vivo tests, mycoparasitic isolates inhibited P. ultimum growth and reduced damping-off severity when applied before the pathogens. The results support the use of biological control agents, but highlight the need for further studies to enhance their effectiveness and practical application under field conditions.
Benzer Tezler
- Eskişehir ilinde buğday ve arpada görülen virus hastalıklarının belirlenmesi
Determination of the viral diseases of wheat and barley in Eskişehir province
AYTEKİN KÖSE
- Topraktan izole edilen aktinomiset izolatlarının buğday kök çürüklüğü etmeni funguslara karşı biyolojik mücadele ajanı olarak taranması
Screening for antagonistic activity of actinomycete isolates from soils against root rot fungi
GÜL ERGİNBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
BiyolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA YAMAÇ
- İklim elemanlarının Eskişehir İl'inde buğday verimine etkisi
The Effect of climatic factors on wheat yield in Eskişehir region
BURÇAK TECİRLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YETKİN GÜNGÖR
- Eskişehir koşullarında bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality characteristics of some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars under climatic conditions
MEHMET SEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİYE BUDAK BAŞÇİFTÇİ
- Eskişehir İli tarım topraklarından izole edilen aktinomisetlerin buğday samanının delignifikasyonunda kullanım olanakları üzerine çalışmalar
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA YAMAÇ
Doktora
Türkçe
1997
BiyolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. ÜSAME TAMER