Ekim geometrisinin tatlı mısırda (Zea mays L. saccharata Sturt.) bitki gelişmesi, verim ve bazı kalite ölçütlerine etkisi
Effect of planting geometry on plant growth, yield and some quality criteria in sweet corn (Zea mays L. saccharata Sturt.)
- Tez No: 958932
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Amaç: Modern tatlı mısır hibritlerinde verimin başlıca belirleyicisi birim alandaki bitki sayısıdır ve optimum ekim geometrisi daha yüksek koçan ve tane verimlerine ulaşmanın en etkili yoludur. Bu çalışmada, sekiz farklı ekim geometrisinin üç tatlı mısır çeşidi üzerindeki etkileri incelenerek optimum ekim geometrisinin belirlenmesi, mısırın verim ve verim unsurları ile bazı morfolojik, fizyolojik ve kalite özelliklerinin ekim geometrilerine tepkilerinin daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırma, 2022 ve 2023 yıllarında Erzurum'da, Atatürk Üniversitesi Bitkisel Üretim Uygulama ve Araştırma Merkezi deneme alanında yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme planında faktöriyel düzenlemeye göre üç tekrarlı olarak yürütülen araştırmada üç tatlı mısır çeşidi (Argos F1, Challenger F1, Khan F1) ve sekiz ekim geometrisi (35 × 23 cm, 40 × 21 cm, 45 × 19 cm, 50 × 18 cm, 55 × 17 cm, 60 × 16 cm, 65 × 15 cm, 70 × 15 cm) yer almıştır. Bulgular: Ekim geometrisi araştırmada incelenen toplam 24 özelliğin 18'ini önemli ölçüde etkilemiş; en yüksek koçan verimi, dekara pazarlanabilir koçan sayısı, pazarlanabilir koçan verimi, taze tane verimi, kuru madde verimi, su kullanım etkinliği ve azot kullanım etkinliği 40 × 21 cm, en yüksek yaprak alanı indeksi, bitki sayısı/da ve hasıl verimi 35 × 23 cm, en uzun koçan püskülü çıkış suresi, en yüksek PSII maksimum fotokimyasal etkinlik değeri ve bitkide koçan sayısı 50 × 18 cm, en yüksek koçan ağırlığı, koçan çapı ve suda çözünür kuru madde (SÇKM) oranı 60 × 16 cm, en uzun koçan 55 × 17 cm, en uzun olum süresi ise 70 × 15 cm ekim geometrisinde belirlenmiştir. Dekara 11665 bitki sıklığı sağlayan 40 × 21 cm ekim geometrisi, yaygın uygulama olan ve 9231 bitki/da sıklık sağlayan 70 × 15 cm ekim geometrisine göre pazarlanabilir koçan sayısı, pazarlanabilir koçan verimi ve taze tane verimini sırasıyla %41,6, %45,6 ve %71,2 artırmıştır. İncelenen 21 özellik bakımından tatlı mısır çeşitleri arasında önemli farklar olduğu tespit edilmiştir. Khan F1 çeşidi bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, yaprak alanı indeksi, yaprak klorofil değeri, PSII maksimum fotokimyasal etkinlik değeri, bitkide koçan sayısı, koçan verimi, pazarlanabilir koçan sayısı, pazarlanabilir koçan verimi, koçan ağırlığı, koçan uzunluğu, taze tane verimi, hasıl verimi, kuru madde verimi, su kullanım etkinliği ve azot kullanım etkinliği bakımından diğer çeşitlerden üstün olmuştur. En yüksek koçan çapı, SÇKM ve tane protein oranı Challenger F1 çeşidinden elde edilmiştir. Sonuç: Su ve besin maddelerinin sınırlayıcı olmadığı Erzurum ve benzeri koşullardaki tatlı mısır tarımında, yüksek verimlere ulaşabilmek için optimum ekim geometrisinin 40 × 21 cm olduğu ve Khan F1 çeşidinin tercih edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: In modern sweet corn hybrids, the main determinant of yield is the number of plants per unit area, and optimal planting geometry is the most effective way to achieve higher ear and grain yields. In this study, it was aimed to determine the optimum planting geometry by examining the effects of eight different planting geometries on three sweet corn varieties, for better understanding of yield and yield components of corn and the reactions of some morphological, physiological and quality criteria to planting geometries. Method: This research was carried out in 2022 and 2023 at the trial area of Atatürk University Plant Production Application and Research Center in Erzurum in order to determine the effects of planting geometry on plant growth, yield and some quality criteria in sweet corn. In factorial completely randomized block design with three replications, three sweet corn varieties (Argos F1, Challenger F1, Khan F1) and eight planting geometries (35 × 23 cm, 40 × 21 cm, 45 × 19 cm, 50 × 18 cm, 55 × 17 cm, 60 × 16 cm, 65 × 15 cm, 70 × 15 cm) were included. Results: Planting geometry significantly affected 18 of the 24 criteria examined; the highest ear yield, number of marketable ears per decare, marketable ear yield, fresh grain yield, dry matter yield, water use efficiency and nitrogen use efficiency was determined from 40 × 21 cm, the highest leaf area index, number of plants/Da and green mass yield from 35 × 23 cm, longest silking time, highest PSII maximum photochemical activity value and ear number per plant from 50 × 18 cm planting geometry; The highest ear weight, ear diameter and total soluble solids content was determined from 60 × 16 cm planting geometry, the longest ear was from 55 × 17 cm, and the longest maturity time was determined from 70 × 15 cm planting geometry. The planting geometry of 40 × 21 cm, which provides 11665 plants/Da, increased the number of marketable ears, marketable ear yield and fresh grain yield by 41.6%, 45.6% and 71.2%, respectively, compared to 70 × 15 cm planting geometry, which is a common practice with 9231 plants/Da. It has been determined that there are significant differences among sweet corn varieties in terms of 21 characteristics examined. Khan F1 variety was superior to other varieties in terms of plant height, first ear height, leaf area index, leaf chlorophyll value, PSII maximum photochemical activity value, ear number per plant, ear yield, marketable ear yield, ear weight, ear length, fresh grain yield, green mass yield, dry matter yield, water use efficiency and nitrogen use efficiency. The highest ear diameter, total soluble solids content and grain protein content were obtained from the Challenger F1 variety. Conclusions: The results showed that the optimum planting geometry is 40 × 21 cm in order to achieve high yields in Erzurum and similar conditions of sweet corn cultivation where water and nutrients are not restrictive and the Khan F1 variety should be preferred.
Benzer Tezler
- Dynamics of the Turkish straits system :A numerical study with a finite element ocean model based on an unstructured grid approach
Türk boğazlar sisteminin dinamiği: Farklı tipoloji ağ temelli sonlu elemanlar okyanus modeli ile sayısal çalışma
ÖZGÜR GÜRSES
Doktora
İngilizce
2016
Deniz BilimleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFiziksel Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİN ÖZSOY
- The analytical solutions and deep learning assessment of long waves over linear and nonlinear breadth and depth profiles: 30 October 2020 İzmir tsunami case
Doğrusal olan ve olmayan genişlik ve derinlik profilleri üzerinde uzun dalgaların çözümleri ve derin öğrenme ile değerlendirilmesi: 30 Ekim 2020 İzmir tsunamisi örneği
ALİ RIZA ALAN
Doktora
İngilizce
2024
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiKıyı Bilimleri ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAN BAYINDIR
- Transkateter aortik valf implantasyonu (TAVİ) yapılan ciddi aortdarlığı hastalarında sol ventrikül geometrisi ile aortik kapak anulus şekli ve transkateter aortik valf implantasyonu (TAVİ) sonrası paravalvuler kaçağınderecesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between left ventricular geometry, aortic valve annulus shape, and degree of paravalvular leakage after transcatheter aortic valve implantation (TAVI) in patients with severe aortic stenosisundergoing transcatheter aortic valve implantation (TAVI)
ESRA SADIKOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
KardiyolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKardiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET İLERİ
- Ardgermeli sürekli köprü tabliyelerinin yapısal davranışının incelenmesi
Investigation of the structural behavior of horizontally curved posttensioned continous bridges
ESRA NAMLI
Doktora
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT ÖZTÜRK
- Active faulting and earthquake scarps along the North Anatolian fault in the sea of Marmara
Marmara denizinde Kuzey Anadolu fayı boyunca aktif faylanma ve deprem sarplıkları
GÜLSEN UÇARKUŞ
Doktora
İngilizce
2010
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYADİN ÇAKIR