Osmanlı yerel basınında propaganda boyutuyla Trablusgarp savaşı (Babalık-Dicle ve Kastamonu gazeteleri örneği)
The Tripoli war in the Ottoman local press from a propaganda perspective (Examples from the Babalık, Dicle and Kastamonu newspapers)
- Tez No: 959110
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN KELEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Trablusgarp Savaşı, İtalya, Osmanlı, Kamuoyu, Gazete, Yerel Basın, Propaganda, Tripoli War, Italy, Ottoman, Public Opinion, Newspaper, Local Press, Propaganda
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 341
Özet
1878 Berlin Antlaşması'ndan sonra Osmanlı Devleti'nin hızla toprak kaybetmesi, II. meşrutiyet döneminde de devam etmiştir. Avrupa devletlerinin Mısır, Tunus gibi Osmanlı Devleti'ne ait olan toprakları sömürgeleştirdiği bu dönemde İtalya da payına düşeni almak için hazırlıklara başlamıştır. İtalya, Trablusgarp için ilk hazırlıklarına 1882 yılından itibaren başlamıştır. Trablusgarp'ın işgalini büyük ülkeler nazarında haklı göstermek ve onların desteğini almak için çeşitli antlaşmalar yapmıştır. Öte yandan Trablusgarp'ta da yerli halkın direnişiyle karşılaşmamak ve ekonomik rahatlık elde edebilmek için birtakım propaganda çalışmalarında bulunmuştur. İtalya savaş hazırlıklarını hızla sürdürürken Osmanlı Devleti'nde ise ilgi odağı II. Meşrutiyet ile yönetime geçen İttihat ve Terakki'de olmuştur. Mecliste yaşanan çekişmeler ülke yönetimini etkilemiştir. Hem ülke içerisinde yaşanan isyanlar ve Balkan topraklarındaki kopuşlar hem de yönetimdeki sorunlar Osmanlı Hükümeti'nin, İtalya'nın Trablusgarp'taki faaliyetlerini görmesine engel olmuştur. Osmanlı Hükümeti, İtalya'nın işgaline hem iç sorunlarından dolayı hem de merkezden kilometrelerce uzaktaki Trablusgarp'a asker ve mühimmat gönderemeyeceği düşüncesiyle askeri direnişten kaçınmıştır. Bunun yerine sorunu diplomatik ilişkilerle çözmek istemiştir. Avrupa devletlerinin arabuluculuğu vasıtasıyla İtalya ile antlaşmak istemiştir. Ancak İtalya'nın Trablusgarp ve Bingazi'ye asker çıkarması karşısında hükümetin sakinliğini koruması Osmanlı basınında sert tepkilere neden olmuştur. Vatan topraklarını düşman eline teslim etmeye razı olmayan genç subaylar, tüm imkansızlıklara ve zorluklara rağmen Trablusgarp'a gönüllü olarak gidip İtalyan işgalini durdurmak istemişlerdir. Bingazi, Trablusgarp ve diğer cephelerde kısa sürede İtalya'nın ilerleyişini yavaşlatmışlardır. Gönüllü subaylar Trablusgarp'ın yerli halkı Arap mücahidlerle birlikte göstermiş oldukları başarıları neticesinde hem İtalya'yı hem de Avrupa devletlerini şaşkınlığa uğratmışlardır. Güçlü bir direnişle karşılaşmadan Trablusgarp'ı kısa sürede alacağını düşünen İtalya için bu durum savaşı farklı bölgelere yaymasına sebep olmuştur. Öte yandan Trablusgarp Savaşı hem İslam dünyasında hem de Avrupa devletleri arasında büyük ses getirmiş ve kamuoyunun dikkatini çeken bir savaş olmuştur. İslam dünyası Trablusgarp savaşını Osmanlı Devleti'nin bir savaşı olarak görmekten ziyade hilafete bir saldırı olarak görmüştür. Avrupa devletleri ise tarafsızlıklarını ilan edip iki devlet arasındaki çıkarlarını gözetmiştir. Yaşanan tüm bu gelişmeler dünya kamuoyu tarafından yakından takip edilmiştir. Propaganda, hedef kitleyi belirli bir düşünce için ikna etme çabasıdır. İnsan ve insan gruplarını ikna etmek için oluşturulan imge ve söylemler dönemin şartlarına göre değişiklik gösterebilir. Trablusgarp Savaşı öncesinde ve savaş esnasında farklı tarzlarda propaganda yöntemlerine başvurulduğu görülmektedir. Bazı ülkeler İtalya'yı kınayıp, Osmanlı Hükümeti'ne destek mitingleri düzenlerken bazıları ise İtalya'yı haklı bularak Osmanlı aleyhine propaganda yapmıştır. Bazen de yaşanan gelişmelerin aslından farklı olarak kamuoyuna duyurulduğu görülmektedir. Trablusgarp Savaşı, Osmanlı ve İtalyan basınının yanı sıra farklı ülkelerin de gündemini meşgul etmiştir. Dönemin etkili iletişim kaynağı olan gazeteler aracılığıyla savaşta yaşanan gelişmeler, düşünceler, diplomatik ilişkiler vb. birçok olay kamuoyuna yansımıştır. Bu durum ülkelerin belli amaçlarla toplumların ya da devletlerin düşüncelerini yönlendirmek için çeşitli konularda propaganda faaliyetlerinin yürütülmesine zemin hazırlamıştır. Tez çalışmamızın ilgi odağı, Osmanlı Devleti'nin merkezden uzak bölgelerinde çıkan vilayet gazetelerinde Trablusgarp Savaşı'nın nasıl yansıtıldığıdır. Bu nedenle üç farklı bölgeden örneklem olarak seçilen Babalık, Dicle ve Kastamonu gazetelerinden hareketle Trablusgarp Savaşı ile ilgili olarak verilen haberlerin incelenmesi yapılmıştır. Aynı zamanda savaş esnasında şiir, hikâye ve piyeslerin de birer propaganda silahı olarak kullanıldığına şahit olunmaktadır. 1911-1912 yılında farklı dergi ve gazetelerde çıkan Trablusgarp Savaşı konulu şiir, hikâye ve piyeslerin propaganda süzgecinden geçirilerek incelenip yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Following the 1878 Treaty of Berlin, the Ottoman Empire continued to rapidly lose territory during the Second Constitutional Era. During this period, when European states colonised Ottoman territories such as Egypt and Tunisia, Italy also began preparations to claim its share. Italy began its initial preparations for Tripoli in 1882. It entered into various treaties to justify the occupation of Tripolitania in the eyes of the major powers and to gain their support. On the other hand, in order to avoid resistance from the local population in Tripoli and to achieve economic comfort, it engaged in propaganda activities. While Italy rapidly continued its war preparations, the focus of attention in the Ottoman Empire was on the Committee of Union and Progress, which had come to power with the Second Constitutional Era. The conflicts in the parliament affected the country's administration. Both the uprisings within the country and the breakaway of the Balkan territories, as well as the problems in the administration, prevented the Ottoman Government from seeing Italy's activities in Tripoli. The Ottoman Government refrained from military resistance to Italy's occupation, both due to internal problems and the belief that it could not send troops and ammunition to Tripoli, which was kilometres away from the centre. Instead, it sought to resolve the issue through diplomatic relations. It wanted to reach an agreement with Italy through the mediation of European states. However, the government's calm response to Italy's landing of troops in Tripoli and Benghazi provoked strong reactions in the Ottoman press. Young officers, unwilling to surrender their homeland to the enemy, volunteered to go to Tripoli despite all the impossibilities and difficulties, in order to stop the Italian occupation. They quickly slowed Italy's advance in Benghazi, Tripoli and other fronts. The successes achieved by the volunteer officers, alongside the local Arab mujahideen in Tripoli, astonished both Italy and the European powers. Italy, which had expected to capture Tripoli quickly without encountering strong resistance, found itself forced to spread the war to different regions. On the other hand, the Tripoli War caused a great stir both in the Islamic world and among European states, becoming a war that captured the public's attention. The Islamic world viewed the Tripoli War not so much as a war of the Ottoman Empire, but rather as an attack on the Caliphate. European states, on the other hand, declared their neutrality and looked after their interests between the two states. All these developments were closely followed by the world public. Propaganda is the effort to persuade a target audience to adopt a certain way of thinking. The images and rhetoric created to persuade individuals and groups may vary according to the conditions of the time. It is evident that different styles of propaganda methods were employed before and during the Tripoli War. While some countries condemned Italy and organised rallies in support of the Ottoman Government, others considered Italy to be in the right and engaged in propaganda against the Ottomans. Sometimes, developments were reported to the public in a manner that differed from the actual events. The Tripoli War occupied the agenda of the Ottoman and Italian press, as well as that of various other countries. Through newspapers, the most influential means of communication at the time, developments in the war, opinions, diplomatic relations, and many other events were reflected in the public sphere. This situation has paved the way for countries to carry out propaganda activities on various issues with the aim of influencing the opinions of societies or states. The focus of our thesis is how the Tripoli War was reflected in provincial newspapers published in regions far from the centre of the Ottoman Empire. Therefore, based on the Babalık, Dicle and Kastamonu newspapers selected as samples from three different regions, the news reports related to the Tripoli War were examined. At the same time, it is evident that poetry, stories and plays were also used as propaganda tools during the war. Poems, stories and plays on the subject of the Tripoli War, published in various magazines and newspapers between 1911 and 1912, were examined and interpreted through the lens of propaganda.
Benzer Tezler
- Türk basınında Ermeni meselesi (1914-1919) (Alemdar, Ati,İkdam, İleri, İrade-i Milliye, Sabah, Takvim-i Vakayi, Tanin, Tercüman-ı Hakikat, Vakit gazetelerine göre)
Armanian question in the Turkish press ) (1914-1919) (According to newspapers Alemdar, Ati, İkdam, İleri, İrade-i Milliye, Sabah, Takvim-i Vakayi, Tanin, Tercüman-ı Hakikat, Vakit newspapers)
YUSUF TANATMIŞ
- 1946-1954 yılları arasındaki olayların Adana basınına yansımaları (Türk Sözü, Yeni Adana ve Demokrat gazeteleri örneği)
Reflections of the events between 1946-1954 in the Adana press (Examples of Türk Sözü Yeni Adana and Demokrat newspapers)
CEVDET GÖREN
- Balkan Savaşları'nda bürokrasi, basın ve kamuoyu
Bureaucracy, the press and the public in the Balkan Wars
HAKAN ŞALLI
- Arabs in visual rhetoric and the Emergence of Turkish National Identity, 1908-1939
Görsel Retorikte Araplar ve Türk Milli Kimliğinin oluşumu, 1908-1939
İLKİM BUKE
Doktora
İngilizce
2015
Siyasal BilimlerBen Gurion University of the NegevSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AVI RUBIN
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
