The effect of material sound on material perception through Turkish sound symbolic words
Türkçe ses sembolik kelimeler aracılığıyla malzeme sesinin malzeme algısına etkisi
- Tez No: 959111
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAHİDE DİCLE DÖVENCİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Ses sembolik kelimeler (SSK) ve doğal seslerin taklidiyle oluşan ses yansımalı kelimeler (örneğin tıkır tıkır, şarıl şarıl) arasındaki güçlü ilişki, malzeme algısı üzerine yapılan önceki çalışmalarda ortaya konmuştur. Malzemelerden elde edilen dokunsal ve görsel bilgilerle SSK'lerden çıkarılanlar büyük ölçüde benzerlik gösterir, bu da duyulararası tutarlılığa işaret eder. Bu tezde, doğal malzeme sesleri ve günlük malzeme videoları kullanarak malzeme algısı SSK'ler aracılığıyla incelendi. Öncelikle, SSK'leri seçmek için doğal malzeme seslerini dinletip katılımcılardan sesleri taklit ederek yazmalarını istedendi. Seslerdeki ortak fonetik örüntüleri analiz ederek ana deneyde kullanılacak SSK'leri belirlendi. İkinci bir ön çalışmada ise katılımcılar, malzeme seslerini sadece dinleyerek malzemeyi ve hareketini tahmin etmeye çalıştılar. Uzlaşmanın sağladığı yanıtlara göre ana deneyde kullanacağımız malzemeler seçildi. Ana deneyde, her malzeme hem doğal ses uyumu hem de SSK uyumu dikkate alınarak sunuldu. Doğal malzeme sesleri ile SSK'ler arasındaki uyumun görsel uyumundan daha güçlü olacağını ve uyumlu görsel-işitsel uyaranların, uyumsuz olanlara kıyasla uyumlu SSK'ler üzerinden değerlendirildiğinde daha yüksek puanlar alacağını varsayıldı. Beklendiği gibi, malzeme videolarıyla uyumlu SSK'ler, uyumsuz görsel-işitsel uyaranlarla sunulduklarından daha yüksek puanlar aldı. Genel puanlarda, uyumsuz görsel-işitsel uyaranlarla sunulan uyumsuz SSK'ler için bir fark gözlenmedi. Ancak, tanecikli veya akışkan gibi belirli malzeme türlerinde, uyumsuz SSK'ler uyumsuz görsel-işitsel uyaranlarla sunulduğunda puanları yükseldi. Örneğin, tanecikli bir malzeme (kum) uyumsuz bir ses (dökülen taşlar) ve uyumsuz bir SSK (tıkır tıkır) ile sunulduğunda daha yüksek puan aldı. Bu durum metal ve sert malzemelerde görülmedi. Sonuçlarımız, doğal malzeme seslerinin algılanan malzeme özelliklerindeki rolünü vurgularken, çoklu duyusal bütünleşmede yaygın olan görsel baskınlığı görüşüne meydan okumaktadır.
Özet (Çeviri)
Research has shown that a subset of sound-symbolic words (SSWs), onomatopoeic words (e.g., splash) that imitate sounds, are strongly associated with perceived material properties. Moreover, semantic dimensions derived from visual and haptic materials align with those extracted from SSWs, indicating cross-modal consistency. In this thesis, natural material sounds and videos of everyday materials were to investigate material perception through SSWs. To select SSWs, in preliminary Study 1, participants wrote down their answers mimicking natural sounds. Following a letter frequency analysis for common phonetic patterns, SSWs including these phonemes are used in the main experiment. In Study 2, participants identified materials solely by listening to sounds representing materials, and high agreement responses were chosen. In the main experiment, materials were presented multiple times: across conditions of natural sound congruency and SSW congruency, and rated on SSWs. It is hypothesized that congruency between natural sound and SSWs would more strongly influence perception than visual congruency, predicting that audiovisual (AV) congruent stimuli would receive higher ratings for matching SSWs than AV incongruent stimuli. As expected, SSWs in the same dimensions with material videos got higher ratings on the congruent AV stimuli compared to incongruent AV stimuli. Furthermore, overall ratings between congruent and incongruent AV stimuli did not differ when SSWs were incongruent with material videos. However, for incongruent AV stimuli in certain material dimensions ratings increased for incongruent SSWs. These findings highlight the role of material sounds in perceived material characteristics and challenge the widespread notion of visual dominance in multisensory integration.
Benzer Tezler
- Developıng wıdeband acoustıc absorbers ınınterıor spaces: Modellıng, measurements andapplıcatıons
İç mekanlarda genişbant akustik yutucuların geliştirilmesi: Modelleme, ölçümler ve uygulamalar
ELA FASLLIJA
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİHA YILMAZER
- Sesin görsel algıya etkisi: Sanal gerçeklik alanları üzerinden deneyimsel bir inceleme
The effect of sound on visual perception: An experimental study through virtual reality spaces
DİLA ERDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilim ve TeknolojiDüzce ÜniversitesiFen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY BENLİ YILDIZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASENA KUMSAL ŞEN BAYRAM
- Kamyonlarda kullanılan gürültü kalkanlarında malzeme ve tasarımın etkisi
Effect of material and design in noise shields used in trucks
PARS BATUHAN METİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VEDAT TEMİZ
- Çağdaş ahşap yapılarda tektonik okuma ve poetik karakter analizi
Tectonic reading and poetic character analysis in contemporary wooden buildings
ENGİN TAYFUN BAKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN MERT ŞENER
- Tepkimeli yüzey tasarımlarının Deleuze'ün kıvrım kavramı üzerinden okunması
Reading the responsive surface design approach through Deleuze's fold theory
ATAKAN YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİP ÖMER EREM