Okul öncesi dönemdeki akran zorbalığının aile işlevleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of preschool children's peer bullying in terms of family functioning relationships
- Tez No: 959153
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKHAN GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu araştırmada, okul öncesi dönemdeki çocukların zorbalık davranışları ile aile işlevleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Erken çocukluk dönemi, bireyin sosyal, duygusal ve bilişsel gelişiminin temelinin atıldığı kritik bir evre olup, bu süreçte çocuğun en yakın sosyal çevresi olan ailenin rolü belirleyicidir. Aile içi iletişim kalitesi, ebeveyn tutumları ve sosyal öğrenme ortamı, çocuğun akran ilişkileri ve zorbalıkla başa çıkma becerileri üzerinde doğrudan etkilidir. Bu bağlamda, çocukların sergilediği zorbalık davranışlarının yalnızca bireysel ya da okul temelli etkenlerle değil, aynı zamanda aile içi etkileşimlerle şekillendiği düşünülmektedir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeline dayanmaktadır. 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Mersin ilindeki resmî okul öncesi eğitim kurumlarında öğrenim gören 203 çocuk ile bu çocukların ebeveynleri ve öğretmenleri araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veriler, öğretmenler tarafından doldurulan Zorba-Kurban Davranışlarını Değerlendirme Formu ve ebeveynlerin yanıtladığı Aile Değerlendirme Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler, betimsel istatistikler, Pearson korelasyon analizi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve çoklu doğrusal regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Analiz sonuçları, aile işlevlerinin çocukların zorbalık davranışları üzerinde anlamlı etkileri olduğunu göstermiştir. Zorbalık rolleri (zorba, kurban, zorba-kurban) aile işlevselliği puanlarına göre anlamlı biçimde farklılaşmakta; özellikle“duygusal tepki verebilme”,“davranış kontrolü”ve“roller”boyutları zorbalık davranışlarını anlamlı düzeyde yordayıcı olmaktadır. Ayrıca, ebeveynlerin eğitim durumu ve gelir düzeyi gibi demografik değişkenlerle zorbalık davranışları arasında anlamlı farklılıklar gözlenmiştir. Araştırma bulguları, okul öncesi dönemde akran zorbalığını önlemeye yönelik müdahale programlarının aile temelli yaklaşımlarla desteklenmesi gerektiğini göstermektedir. Ailelerin bilinçlendirilmesine yönelik rehberlik ve psikoeğitim çalışmalarına ağırlık verilmesi önerilmektedir. Bu çalışma, zorbalık eğilimlerinin anlaşılması ve erken müdahale programlarının geliştirilmesi açısından alan yazına katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between bullying behaviors of preschool children and family functions. Early childhood is a critical stage in which the foundation of the individual's social, emotional and cognitive development is laid, and the role of the family, which is the child's closest social environment, is decisive in this process. The quality of communication within the family, parental attitudes and social learning environment have a direct impact on the child's peer relationships and skills to cope with bullying. In this context, it is thought that the bullying behaviors exhibited by children are shaped not only by individual or school-based factors, but also by family interactions. The study is based on the relational screening model, which is a quantitative research method. The sample of the study consisted of 203 children studying in official preschool education institutions in Mersin province in the 2023-2024 academic year, and the parents and teachers of these children. Data were collected through the Bully-Victim Behavior Assessment Form filled out by teachers and the Family Assessment Scale answered by parents. The data were analyzed using descriptive statistics, Pearson correlation analysis, one-way analysis of variance (ANOVA), and multiple linear regression analysis. The analysis results showed that family functions have significant effects on children's bullying behaviors. Bullying roles (bully, victim, bully-victim) differ significantly according to family functionality scores; especially the dimensions of“emotional responsiveness”,“behavioral control”and“roles”are significant predictors of bullying behaviors. In addition, significant differences were observed between demographic variables such as parents' education and income level and bullying behaviors. The research findings show that intervention programs aimed at preventing peer bullying in the preschool period should be supported by family-based approaches. It is recommended that guidance and psychoeducation studies be focused on raising awareness of families. This study contributes to the literature in terms of understanding bullying tendencies and developing early intervention programs.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönemde görülen akran zorbalığının bazı değişkenler açısından incelenmesi
An anaylsis of peer bullying during preschool period for some variables
HATİCE UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. ÇAĞLAYAN DİNÇER
PROF. DR. N. PINAR BAYHAN
- Okul öncesi dönemde öğretmen ve ailelerin akran zorbalığına ilişkin algıları
Perceptions of teachers and families regarding peer bullying in the preschool period
İLAYDA NUR ŞANAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiÇocuk Hakları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİNNUR YILDIRIM HACIİBRAHİMOĞLU
- Okul öncesi dönemdeki çocuklarda akran zorbalığı ve ilişkili faktörler
Peer bullying and related factors in preschool children
SAFFET KARADAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞAHİN
- Okul öncesi dönemdeki çocukların duygu düzenleme becerileri ile akran zorbalığına uğrama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between emotion-regulating skills and peer bullying levels of preschool children
EBRUNUR GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KANAK
- Okul öncesi dönemde akran zorbalığını gölge oyunu temelli önleme programı
Shadow play based prevention program for peer bulling in preschool
DİDEM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TANRIKULU