Yangınla mücadelede yapay zekanın rolü
The role of artificial intelligence in fire fighting
- Tez No: 959163
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÖZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Elektrik ve Elektronik Mühendisliği, Computer Engineering and Computer Science and Control, Electrical and Electronics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yazılım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapay Zeka Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Yangınlar, insan yaşamını, çevreyi ve altyapıyı tehdit eden en yıkıcı afet türlerinden biri olarak, özellikle erişimi zor olan alanlarda etkili ve güvenli müdahale yöntemlerinin geliştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Geleneksel müdahale yöntemleri, zaman kaybı ve insan güvenliği açısından önemli sınırlamalar taşımaktadır. Bu bağlamda, yapay zeka destekli otonom sistemlerin yangınla mücadelede kullanımı giderek daha önemli hâle gelmektedir. Bu tez çalışmasında, yapay zeka algoritmaları ile desteklenen, çevresel değişkenleri algılayabilen, karar verme kabiliyetine sahip ve tamamen otonom çalışan bir mini yangın söndürme robotunun tasarımı ve gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Sistem; ısı ve alev sensörleri, Arduino tabanlı kontrol birimi, su pompası ve hareket motorlarından oluşmaktadır. Geliştirilen robot, yangını algıladığında otomatik olarak müdahaleye geçmekte ve hedefe yönelerek etkili söndürme sağlamaktadır. Çalışmada robotun hem donanımsal hem de yazılımsal bileşenleri detaylı şekilde ele alınmış; kontrol algoritmaları, çevresel veri işleme ve karar mekanizmaları açıklanmıştır. Sistem, kontrollü deneysel ortamlarda test edilmiş ve algılama doğruluğu, tepki süresi ve hareket kabiliyeti açısından başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, bu tür sistemlerin yalnızca kapalı alanlarda değil, uygun geliştirmelerle açık ve ormanlık alanlarda da kullanılabileceğini göstermektedir. Bu tez, yalnızca bir prototip geliştirme sürecini değil, aynı zamanda afet yönetimi alanında yapay zeka tabanlı robotik sistemlerin uygulanabilirliğini ortaya koyan bütüncül bir yaklaşıma sahiptir. Çalışmanın sunduğu sonuçlar, gelecekteki benzer projelere rehberlik edebilecek nitelikte olup, hem akademik literatüre hem de uygulamalı mühendislik alanına katkı sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler Yapay zeka, yangın söndürme robotu, otonom sistemler, çevresel algılama, karar verme sistemleri, afet yönetimi.
Özet (Çeviri)
Fires, as one of the most devastating types of disasters threatening human life, the environment, and infrastructure, have made it imperative to develop effective and safe intervention methods, especially in hard-to-reach areas. Traditional firefighting methods carry significant limitations in terms of time loss and human safety. In this context, the use of artificial intelligence-supported autonomous systems in firefighting is becoming increasingly important. This thesis aims to design and implement a mini autonomous firefighting robot supported by artificial intelligence algorithms, capable of sensing environmental variables, making decisions, and operating fully autonomously. The system consists of heat and flame sensors, an Arduino-based control unit, a water pump, and motion motors. The developed robot automatically initiates intervention upon detecting a fire, moves toward the target, and ensures effective extinguishing. The study thoroughly examines both the hardware and software components of the robot, explaining control algorithms, environmental data processing, and decision-making mechanisms. The system was tested in controlled experimental environments, yielding successful results in terms of detection accuracy, response time, and mobility. The findings demonstrate that such systems can be used not only in enclosed spaces but also, with appropriate improvements, in open and forested areas. This thesis not only presents a prototype development process but also adopts a holistic approach that demonstrates the feasibility of AI-based robotic systems in disaster management. The results provided by this study can serve as a guide for similar future projects, contributing to both academic literature and applied engineering fields. Keywords Artificial intelligence, firefighting robot, autonomous systems, environmental sensing, decision-making systems, disaster management.
Benzer Tezler
- Coğrafi ve meteorolojik parametrelere bağlı olarak orman yangınının verdiği zararın yapay zeka yöntemleriyle tespiti
Estimation the expected loss from a forest fire related to geographical and meteorological parameters by using artificial intelligence methods
RECEP BOZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET MURAT ÖZBAYOĞLU
- Orman yangınları ve insan ilişkilerinin farklı ilgi grupları açısından incelenmesi
Investigation of forest fires and human relations in terms of different stakeholder groups
ÖMER TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiArtvin Çoruh ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT SAĞLAM
- Entegre bir yapay zeka ve çok kriterli karar verme yaklaşımı ile İstanbul için deprem sonrası yangın riski analizi
An integrated artificial intelligence and multi criteria decision making approach for the post-earthquake fire risk analysis of Istanbul
KEREM CAN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV TAŞKIN
- Orman yolu standartlarının iyileştirilmesinin yangınla mücadele faaliyetleri üzerine etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effects of improvement of forest road standards on fire fighting activities
CANER YAVUZ KASAP
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURAK ARICAK
- Reinforcement learning based resource allocation for initial disasterresponse
Afetle mucadelede pekistirmeli ogrenme tabanli kaynak yonetimi
ESAT TUNAHAN TUNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKoç ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ AKGÜN