Kentsel dönüşüm uygulamalarında mülkiyet ve dönüşümü
Ownership and transformation in urban transformation applications
- Tez No: 959796
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERCAN KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Dönüşüm ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Mülkiyet hakkı, kapitalist ekonomik düzende taşınır ya da taşınmaz bir eşya üzerinde hak sahibine kullanma, yararlanma ve tasarruf yetkisi veren, hukuk düzeninin sınırları içinde kullanılabilen, mutlak ve ayni bir haktır. Mülkiyet hakkı, geçmişten günümüze toplumların sosyal, kültürel ve ekonomik nitelikleri bağlamında farklı değerlendirilmiş, mülkün kime ait olduğu ve ne ölçüde koruma altında olduğu her dönem tartışılmıştır. Taşınmaz mülkiyeti, mülkiyet hakkının gayrimenkule ilişkin kısmını tanımlamaktadır. Bu hak, ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler kapsamında sınırsız ve koruma altındadır ve sadece kamu yararına sınırlanabilmektedir. Taşınmaz mülkiyeti özellikle kamusal bir uygulama aracı olan kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında günümüzde daha da fazla gündemdedir. Bu durumun nedeni, kentsel dönüşümün, kamu mülkiyetinin özelleştirilmesi, özel mülkiyetin kamulaştırılması, imar hakkı transferi ve diğer müdahale biçimlerinin aracı olma niteliği taşıması ve kentsel dönüşüm uygulamalarının özünde mülkiyet hakkına dokunan, değiştiren ve dönüştüren boyutundan kaynaklanmaktadır. Kentsel dönüşüm uygulamaları yasal düzenlemeler bağlamında planlama eylemine yansımakta, günümüzde içerisinde ciddi mülkiyet sorunları da barındıran en yaygın imar uygulama aracına dönüşmüş durumdadır. Bu sorunların başında, mülkiyet ve kentsel dönüşüme ilişkin birden fazla yasal düzenlemenin, aynı iş ve işlemlere yönelik olarak farklı kurumları yetkilendirmiş olmasının yol açtığı yetki karmaşası gelmektedir. Diğer yandan da mülkiyet ve kentsel dönüşümü kapsayan yasal çerçeve bağlamında toprağın taşıma kapasitesinin üzerinde özgülenen aşırı yoğunluk değerleri, rant, soylulaşma, yabancılaşma, artan trafik yükleri, sosyal donatı alanları yetersizliği, projeye özgü özelleşmiş sosyal donatı alanları sorunu ve yeni sorunlu alanların gelişimin yönlendirme gibi olgulara yol açabilecek düzenlemelerin yapılabilirliğidir. Hazırlanan tez çalışması kapsamında; araştırma alanı olarak, kentsel dönüşüm ve taşınmaz mülkiyeti arasındaki bu bağlam ile yasal çerçeve ve kurumsal yetkilere ilişkin sorunların ortaya konabilmesi amacı ile 18. Madde uygulaması, özelleştirme, kamulaştırma, tevhid, imar hakkı transferi gibi uygulama araçları ile değişim görmüş olan Fikirtepe kentsel dönüşüm alanı seçilmiştir. Bu doğrultuda, öncelikle yetkili kurum ve kuruluşlardan talep edilen belgeler ve literatürde yer alan kaynaklar birlikte incelenmiş; bölge içinde iki yapı adasından oluşan araştırma alanı belirlenmiş ve yapılan araştırma analiz ve arazi çalışması ile desteklenmiştir. Yapılan inceleme ve analizler ile kavramsal boyutta ve araştırma alanı bağlamında tez çalışmasının ortaya koyduğu hipotezler sınanmıştır.
Özet (Çeviri)
The right of ownership is an absolute and real right that grants the rightful owner the right to use, benefit from and dispose of a movable or immovable property in the capitalist economic order, and can be used within the boundaries of the legal order. The right of ownership has been evaluated differently in the context of the social, cultural and economic characteristics of societies from past to present, and who owns the property and to what extent it is protected have always been discussed. Immovable ownership defines the part of the property right related to real estate. This right is unlimited and protected within the scope of national and international legal regulations and can only be limited for the public benefit. Immovable ownership is on the agenda even more today, especially within the scope of urban transformation practices, which are a public application tool. The reason for this situation is that urban transformation is a tool for the privatization of public property, expropriation of private property, transfer of development rights and other forms of intervention, and the dimension of urban transformation practices that essentially touches, changes and transforms property rights. Urban transformation practices are reflected in the planning action within the context of legal regulations, and today they have become the most widespread development application tool that also includes serious property problems. The most important of these problems is the authority confusion caused by the fact that multiple legal regulations regarding property and urban transformation authorize different institutions for the same work and transactions. On the other hand, in the context of the legal framework covering property and urban transformation, excessive density values allocated above the carrying capacity of the land, rent, gentrification, alienation, increasing traffic loads, inadequacy of social facilities, the problem of specialized social facilities specific to the project and the possibility of regulations that may lead to the development of new problematic areas. Within the scope of the prepared thesis study; Fikirtepe urban transformation area, which has undergone changes with the application of Article 18, privatization, expropriation, unification, and transfer of development rights, was selected as the research area in order to reveal the problems related to the legal framework and institutional authorities with this context between urban transformation and real estate ownership. In this direction, first of all, the documents requested from authorized institutions and organizations and the sources in the literature were examined together; the research area consisting of two building blocks within the region was determined and the research conducted was supported by analysis and field work. With the examination and analysis, the hypotheses put forward by the thesis study were tested in conceptual terms and in the context of the research area.
Benzer Tezler
- Kentsel dönüşüm alanlarında ki kentsel tasarım uygulamalarında mülkiyet ve uygulama alanı arasındaki sorunların araştırılması; örnek çalışma Nusaybin
Investigation of problems between propert and application area in urban desing applications in urban transformation areas; case study Nusaybin
ŞİRİN DİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaSiirt ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR BAHRİ ERGEN
- Kentsel dönüşüm uygulamalarında karşılaşılan hukuki sorunların yargı kararları ışığında incelenmesi
Investigation of legal problems encountered in the implementation of urban transformation
UĞUR İHTİYAROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
HukukAnkara ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM AKİPEK ÖCAL
- Kentsel dönüşüm ve yenileme uygulamalarında mekan ve aktörler arası ilişkiler
Comparitive study of urban renewal projects in Istanbul; case study: Sulukule, Tarlabasi, Fener-Balat and Fikirtepe area
PELİN BİNİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ YÜZER
- İstanbul'da tamamlanan kentsel dönüşüm projelerinin sosyal ve mekânsal etkileri (Gaziosmanpaşa, Esenler ve Zeytinburnu örneği)
Social and spatial effects of urban transformation projects completed in İstanbul (Gaziosmanpaşa, esenler and Zeytinburnu case)
SEÇKİN HARDAL
Doktora
Türkçe
2019
CoğrafyaBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TANER KILIÇ
- Türkiye'de kentsel dönüşüm ve imar uygulamalarında mevzuat incelemesi
A review of legislation on urban transformation and zoning applications in Turkey
DENİZ TANRIVERDİ KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Okan ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KURT