Arap romanında Endülüs etkisi (İstilhâm):Nardîn Ebû Neb'a'nın Leyâlî İşbîliyye roman örneği
The Andalusian influence (İstilhâm) in the Arab novel: The case of Nardîn Abû Nabʿa's novel Layâlî Ishbîliyya
- Tez No: 959955
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE ARSLAN SÖZÜDOĞRU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Arap Romanı, Endülüs, Filistin, Nardîn Ebû Nebʿa, Leyâli İşbiliyye, İstilhâm, Arabic Novel, Andalusia, Palestine, Nardîn Abû Nabaʿa, Leyâli İşbiliyye, Literary Inspiration
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Endülüs, şiir, nesir, hikâye, tiyatro ve roman gibi modern Arap edebiyatı türlerinde sıklıkla bir sembol olarak kullanılmıştır. Bunun nedeni, Endülüs'ün Arap ve İslam tarihindeki yüksek yeridir. Endülüs medeniyeti, bilim, kültür ve uygarlık alanlarında dünya tarihini aydınlatan en önemli medeniyetlerden birisi olmuştur. Ardında, nesiller boyu aktarılan köklü bir kültürel miras bırakmıştır. Endülüs'ün düşüşü, yalnızca İslam dünyasında değil, tüm dünyada derin bir etki bırakmıştır. Endülüs'ün olayları, karakterleri ve mekânları, edebiyatçılar için önemli bir ilham kaynağı olmuş ve edebi eserlerinde önemli mesajlar ve düşünceler iletmek amacıyla kullanılmıştır.“İlham almak”bu bağlamda önemli bir kavramdır. Endülüs'ten ilham alan edebî eserlerden biri de Nardîn Ebû Nebʿa tarafından yazılan Leyâlî İşbîliyye adlı romandır. Bu romanda, yazar, Mescid-i Aksa'ya bitişik Mağaribe Mahallesi'nden sürülen bir nesil ile Endülüs'ten sürülen atalarının nesli arasındaki bağlantıları kurmuştur. Farklı zamanlarda ve mekânlarda geçen iki farklı karakterin hikâyeleri, olayların iç içe geçmesiyle, Müslümanların farklı dönemlerde yaşadığı dramları anlatmaktadır. Bu tez, çağdaş Arap romanında Endülüs tarihinin nasıl işlendiğini incelemekte ve Nardîn Ebû Nebaʿa'nın Leyâlî İşbîliyye adlı romanını örnek bir uygulama olarak ele almaktadır. Araştırma, yazarın tarihsel olayları yalnızca aktarmakla yetinmediğini; aksine, Endülüs mirasını Filistin'in güncel gerçekliğini ifade etmek için sembolik bir araç olarak kullandığını ortaya koymuştur. Roman, geçmiş ile şimdiyi birleştiren çift katmanlı bir anlatı yapısı üzerine kuruludur; burada“Yûnus el-İşbîlî”adlı dede ile torunu“Nusayr”ın zamanları arasında kurulmuş olan bağ, felaketin sürekliliğini ve kaderin ortaklığını vurgular. Mekân ise yalnızca bir arka plan değil, kimlik inşasında ve bilinç uyandırmada etkin bir rol oynayan anlam yüklü bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Çalışma, Endülüs'ün modern Arap edebiyatındaki kullanımının, kolektif hafızayı onaran ve ümmetin meselelerine dair bilinç oluşturmaya çalışan kültürel bir direniş eylemi olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Andalusia has frequently served as a powerful symbol in modern Arabic literary genres such as poetry, prose, short stories, theater, and the novel. This symbolic role is largely attributed to Andalusia's esteemed status in Arab and Islamic history. The Andalusian civilization stands out as one of the most influential in the history of science, culture, and human development, leaving behind a rich cultural heritage that has been transmitted across generations. The fall of Andalusia left a profound impact not only on the Islamic world but also on the broader global consciousness. Its historical events, figures, and settings have become a wellspring of inspiration for writers, who have employed them to convey significant messages and ideas through their literary works. In this context,“inspiration”emerges as a key concept, referring to the creative methods and pathways through which literary texts are enriched both artistically and thematically. One such literary work inspired by Andalusia is the novel Leyâli İşbiliyye by Nardîn Abû Nabaʿa. In this novel, the author draws connections between a generation expelled from the Maghâriba Quarter—adjacent to al-Aqsa Mosque—and their ancestors who were driven out of Andalusia. Through the intertwined stories of two characters living in different times and places, the novel narrates the tragedies experienced by Muslims across various historical periods. This thesis explores how Andalusian history is represented in the contemporary Arabic novel, taking Leyâli İşbiliyye by Nardîn Abû Nabaʿa as a case study. The research reveals that the author does not merely recount historical events, but rather employs the Andalusian legacy as a symbolic medium to express the contemporary reality of Palestine. The novel is constructed upon a dual-layered narrative that bridges the past with the present. The connection between the grandfather“Yûnus el-İşbîlî”and his grandson“Nusayr”emphasizes the continuity of suffering and the shared nature of destiny. In the novel, the setting functions not merely as a background but as a meaning-laden element that plays an active role in shaping identity and awakening collective consciousness. Ultimately, the study concludes that the representation of Andalusia in modern Arabic literature serves as a cultural act of resistance an effort to restore collective memory and raise awareness about the pressing issues facing the Muslim ummah.
Benzer Tezler
- Radvâ 'Âşûr'un romancılığı
The novalistic Radwa Ashour
MUSTAFA MUKADDER İNCE
Doktora
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN PİŞGİN
- Radva 'Âşûr ve Sülasiyyetü Gırnâta adlı eserinde göç teması
Radwa Ashour and the concept of migration in the book of Radwa Ashour named 'Granada'
MEDİHA BÜŞRA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDUSSAMET BAKKALOĞLU
- Radvâ 'Âşûr'un 'Sulâsiyyetu Gırnâta' ve Muhiddîn İzzet Kandûr'un 'Kavkas Trilogy' isimli tarihi romanlarının tematik karşılaştırması
Thematic Comparation of Radwa Ashour's Granada and Mohydeen Izzat Quandour's Kavkas Trilogy
EMİNE DİREKLER
Doktora
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA ADALAR SUBAŞI
- İslam kültüründe seyahat ve Endülüslü Seyyah İbn Cübeyr'in hac yolculuğu
Travel in Islamic culture and Hajj travel of Andalusian traveler Ibn Jubayr
ŞEYMA ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEVKET YILDIZ
- Çağdaş Arap romanında dini değerler -1990-2015-
Religious values in The Arabic novel -1990-2015-
MAJED HAJ MOHAMMAD
Doktora
Arapça
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞİRİN ÇIKAR