Kuraklığa toleranslı ve hassas ayçiçeği hatlarında kuraklık stresine karşı antioksidan ve yağ asidi biyosentez gen ekspresyonlarının analizi
Analysis of antioxidant and fatty acid biosynthesis gene expression in drought-tolerant and sensitive sunflower lines under drought stress
- Tez No: 960035
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞENAY VURAL KORKUT, DOÇ. DR. BİRSEN CEVHER KESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Botanik, Genetik, Biology, Botany, Genetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Moleküler Biyoloji ve Genetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Kuraklık stresi, ayçiçeği bitkisinde (Helianthus annuus L.) büyük çapta fizyolojik ve moleküler değişikliklere neden olarak verim kayıplarına yol açmaktadır. Bu çalışma, kuraklığa dayanıklı (26 ve 78) ve hassas (19 ve 109) ayçiçeği genotiplerinde HaENR1, HaENR2, HaSLD1.1, HaSOD1, HaSODA ve HaCAT genlerinin ekspresyon düzeylerini inceleyerek kuraklık stresine moleküler yanıt mekanizmalarını açıklamaktadır. Gen ekspresyon analizleri, dayanıklı genotiplerde bu genlerin ifadelerinin daha dengeli ve kontrollü olduğunu; hassas genotiplerde ise strese yanıtın daha çarpıcı ve düzensiz olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle HaENR1 ve HaENR2 genleri, yağ asidi biyosentezinde kritik bir rol oynarken HaSOD1 ve HaSODA genleri reaktif oksijen türlerini (ROS) detoksifiye ederek oksidatif stresin azaltılmasına katkı sağlamıştır. Katalaz geninin ifade profilleri ise genotipler arasında farklılıklar göstermiş ve hassas genotiplerde daha yoğun bir aktivite gözlemlenmiştir. Bu çalışmanın bulguları, kuraklığa toleranslı ayçiçeği çeşitlerinin geliştirilmesine yönelik genetik ve biyoteknolojik yaklaşımlara rehberlik edebilecek potansiyel gen hedeflerini işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Drought stress causes large-scale physiological and molecular changes in sunflower (Helianthus annuus L.), leading to yield losses. This study investigates the expression levels of HaENR1, HaENR2, HaSLD1.1, HaSOD1, HaSODA and HaCAT genes in drought-tolerant (26 and 78) and susceptible (19 and 109) sunflower genotypes to elucidate the molecular response mechanisms to drought stress. Gene expression analyses revealed that the expressions of these genes were more balanced and controlled in resistant genotypes, while the stress response was more striking and irregular in susceptible genotypes. Especially, HaENR1 and HaENR2 genes play a critical role in fatty acid biosynthesis, while HaSOD1 and HaSODA genes contributed to the reduction of oxidative stress by detoxifying reactive oxygen species (ROS). The expression profiles of the catalase gene differed among genotypes, and more intense activity was observed in susceptible genotypes. The findings of this study indicate potential gene targets that can guide genetic and biotechnological approaches for the development of drought-tolerant sunflower cultivars.
Benzer Tezler
- Mısır (zea mays L.) bitkisinde poliamin ön muamelesinin yaprak kıvrılması, antioksidan sistem ve fotosentez üzerindeki etkileri
The effects of polyamine pretreatment on leaf rolling, antioxidant system and photosynthesis in maize (zea mays L.)
NİHAL ÇALIŞKAN
Doktora
Türkçe
2014
BiyolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASIM KADIOĞLU
- Bazı ekmeklik buğday genotiplerinin kuraklığa tolerans bakımından dna markörleriyle karakterizasyonu
Characterization of some bread wheat genotypes with dna markers for drought tolerance
BEGÜM TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BiyomühendislikKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ATEŞ SÖNMEZOĞLU
- Comparison of drought stress response of potato varieties at the transcriptomic level
Farklı patates çeşitlerinin kuraklığa tepkilerinin transkriptom seviyesinde karşılaştırılması
MOHAMMAD HUSSAİN AZİMİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
ZiraatNiğde ÜniversitesiTarımsal Genetik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAHİDE NESLİHAN ÖZTÜRK GÖKÇE
- Ekmeklik buğdayda kuraklığa tolerans bakımından markör destekli seleksiyon
Marker assisted selection for drought tolerance in bread wheat
SAFİNAZ ELÇİN ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
BiyomühendislikKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ATEŞ SÖNMEZOĞLU
- Buğdayda (Triticum aestivum L.) kuraklık stresine toleransta kitosan etkisinin fizyolojik, biyokimyasal ve moleküler düzeyde belirlenmesi
Determination of chitosan effect on drought stress tolerance in wheat (Triticum aestivum L.) at physiological, biochemical, and molecular levels
AHMET İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyoteknolojiAtatürk ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT AYDIN