Orem'in öz bakım yetersizliği teorisi'ne göre verilen bakımın kanserli yetişkinlerin yaşam kalitesi, öz bakım gücü ve iyilik hali üzerine etkisi: Sistematik derleme ve meta-analiz
The effect of nursing care based on Orem's self-care deficit theory on quality of life, self-care agency and well-being in adults with cancer patients: Systematic review and meta-analysis
- Tez No: 960637
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİFE KARAGÖZOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Orem, self-care deficit, theory, model, quality of life, self-care agency, well-being, anxiety, depression, loneliness, nursing
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hemşirelik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu sistematik inceleme ve meta-analizin amacı, Orem'in Öz Bakım Yetersizliği Teorisi (ÖBYT)'ne göre verilen bakımın kanserli yetişkinlerin yaşam kalitesi, öz bakım gücü ve psikolojik iyilik hali üzerine etkisini belirlemektir. Orem'in ÖBYT'sine göre verilen bakımın, sadece kanserli yetişkin hastalara sunulan hemşirelik bakım sonuçlarına (yaşam kalitesi, öz bakım, anksiyete, depresyon, yalnızlık) etkisinin, güncel çalışmalar da eklenerek değerlendirildiği bir sistematik inceleme ve meta-analiz çalışmasına ihtiyaç vardır. Kapsamlı literatür taraması, Ocak 2023-Şubat 2024 tarihleri arasında uluslararası ve ulusal düzeydeki dijital akademik veri tabanlarında (PubMed, EBSCO (Medline, CINAHL), Embase (OVID), Web of Science, Scopus, Cochrane, TR Dizin, DergiPark ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi (YÖK Tez) gerçekleştirildi. Taramalarda uluslararası veri tabanlarının taranmasında; (Orem's Self-Care Deficit Theory, self-care, self-efficacy, depression, anxiety, cancer, radiotherapy, chemotherapy) anahtar kelimeleri; ulusal veri tabanlarının taranmasında ise (öz bakım, özbakım, Orem, kanser, öz bakım eksikliği, öz bakım gücü) anahtar kelimeleri ve kombinasyonları kullanıldı. Taramaların kayıt edilmesi ve araştırmaların seçiminde Mendeley Reference Manager programı kullanıldı. Literatür tarama, makale seçimi, metodolojik kalite değerlendirme süreçleri iki bağımsız değerlendirici tarafından gerçekleştirildi. Dahil edilecek araştırmaların metodolojik kalitesi, Joanna Briggs Institute tarafından yayınlanan (JBI) kontrol listeleri ile değerlendirildi. Verilerin meta-analizinde Review Manager 5.4.1 programı kullanıldı. Çalışmada 11 araştırma senteze alındı. Araştırmaların toplam örneklem hacmi 766 (deney grubu:383 ve kontrol grubu:383)' tür. Bu çalışmada, Orem'in ÖBYT'sine göre verilen bakımın, kanserli yetişkinlerin yaşam kalitesi, öz bakım gücü ve psikolojik iyilik hali (sürekli ve genel anksiyete, depresyon, yalnızlık) üzerine olumlu yönde iyileştirici etkisi olduğu (öz bakım gücü, p
Özet (Çeviri)
The aim of this systematic review and meta-analysis is to determine the effects of care provided based on Orem's Self-Care Deficit Theory (SCDT) on the quality of life, self-care agency, and psychological well-being of adults with cancer. There is a need for a systematic review and meta-analysis that evaluates the effects of nursing care based on Orem's SCDT specifically on adult cancer patients, focusing on outcomes such as quality of life, self-care, anxiety, depression, and loneliness with the inclusion of up-to-date studies. A comprehensive literature search was conducted between January 2023 and February 2024 across international and national academic digital databases (PubMed, EBSCO [Medline, CINAHL], Embase [OVID], Web of Science, Scopus, Cochrane, TR Dizin, DergiPark, and the Council of Higher Education Thesis Center). For the international databases, keywords such as“Orem's Self-Care Deficit Theory”,“self-care”,“self-efficacy”,“depression”,“anxiety”,“cancer”,“radiotherapy”, and“chemotherapy”were used; for the national databases, the keywords and combinations“öz bakım”,“özbakım”,“Orem”,“kanser”,“öz bakım eksikliği”, and“öz bakım gücü”were used. Mendeley Reference Manager was used for study registration and selection. The literature search, article selection, and methodological quality assessment processes were conducted independently by two reviewers. The methodological quality of the studies to be included was assessed using the checklists published by the Joanna Briggs Institute (JBI). Review Manager 5.4.1 software was used for meta-analysis. A total of 11 studies were included in the synthesis, with a combined sample size of 766 participants (383 in the intervention group and 383 in the control group). The findings indicate that care provided based on Orem's SCDT has a positive and improving effect on the quality of life, self-care agency, and psychological well-being (trait and general anxiety, depression, loneliness) of adults with cancer (self-care agency, p < 0.0001; quality of life, p = 0.002; trait/general anxiety, p < 0.0001; depression, p < 0.0001; loneliness, p < 0.0001). However, the effect on state anxiety was not found to be statistically significant (state anxiety, p = 0.08). This study is registered with PROSPERO under the registration number CRD42023431448.
Benzer Tezler
- Kemoterapi uygulanan hastalarda öz bakım yetersizliği kuramına göre öz bakım davranışları ölçeğinin geliştirilmesi
Development of the self-care behavioral scale according to orem's self-care deficiency theory in patients who were administered chemotherapy
FUNDA KARADAĞLI
- Sol ventrikül destek cihazlı hastalarda orem'e göre verilen bakımın özbakım gücü ve yaşam kalitesine etkisi
Effects of the care given according to orem on the self care agency and quality of life of the patients with left ventricular assist device
KEVSER KARACABAY
Doktora
Türkçe
2014
HemşirelikEge ÜniversitesiCerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA DEMİR KORKMAZ
- Multipl sklerozlu hastalara verilen öz bakıma yönelik yapılandırılmış eğitimin öz bakım gücü üzerine etkisi
The effect of structured education provided to multiple sclerosis patients on self-care agency
SEVAL ALKAN
Doktora
Türkçe
2016
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAĞFİRET KAŞIKÇI
- Koroner arter hastalarında orem'in öz bakım yetersizlik kuramı'na göre yapılandırılan eğitimin öz bakım gücü ve yaşam kalitesine etkisi
The impact of the training structured according to orem's self-care deficit nursing theory on coronary artery patients' self-care agency and quality of life
FATMA TOK YILDIZ
Doktora
Türkçe
2018
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAĞFİRET KAŞIKÇI
- Şizofreni hastalarında yeti yitimi ile öz bakım gücü arasındaki ilişkinin incelenmesi
The examination of the relationship between disability and self care agency in patients wi̇th schizophrenia
RABİA BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. ÖZLEM ŞAHİN ALTUN