Sosyal ağlarda video aktivizm: Türkiye'de ekoloji hareketinin video 2.0 pratikleri
Video activism on social networks: the video 2.0 practices of the ecology movement in Turkey
- Tez No: 960670
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEN GÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Radyo-Televizyon, İletişim Bilimleri, Radio and Television, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 364
Özet
Çift yönlü duyusal yapısıyla video, ilk ortaya çıktığı dönemden bu yana toplumsal hareketler tarafından güçlü bir aktivizm aracı olarak kullanılagelmiştir. 2000'li yıllardan itibaren sosyal ağ sitelerinin ortaya çıkmasıyla birlikte ise video, daha katılımcı, etkileşimli ve hızlı bir iletişim aracına dönüşmüş; mobil teknolojilerle desteklenen üretim ve paylaşım olanakları sayesinde yaygın ve erişilebilir bir eylem pratiği halini almıştır. Kullanıcı temelli içerik üretimi, anlık paylaşım, örgütlenme ve ifade özgürlüğü gibi sunduğu imkanlar, toplumsal hareketlerin iletişim stratejilerini de köklü bir şekilde dönüştürmüştür. Günümüzde video 2.0, sunduğu olanaklar ve taşıdığı sınırlılıklar ile toplumsal hareketlerin aktivizm stratejilerinde merkezi bir rol oynamaktadır. Bu çalışma, 'video aktivizm 2.0' kavramını merkeze alarak, Türkiye ekoloji hareketinin videoyu sosyal ağ sitelerinde bir aktivizm aracı olarak nasıl kullandığını; video 2.0'ın söz konusu hareket için hangi olanakları sunduğu ve karşılaştığı riskler ile engelleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada 'Betimsel Yöntem' ve 'Saha Araştırması' yöntemi birlikte kullanılmıştır. Türkiye ekoloji hareketi aktivistleri ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş ve görüşülen bileşenlerin Instagram hesaplarında yer alan videolar, MAXQDA yazılımı kullanılarak içerik analizi yaklaşımı ile çözümlenmiştir. Derinlemesine görüşme araştırması sonucunda, video 2.0'ın sunduğu çok boyutlu olanaklarla ekoloji hareketinin mücadelesine, başta 'tanıklık etme ve karşı gözetim', 'örgütlenme ve hareket içi dayanışma', 'ekolojik bilinç kazandırma ve karşı bilgi üretme' olmak üzere önemli katkılar sağlandığı tespit edilmiştir. Bu araç, hareketin hem yerel hem de ulusal düzeyde sesini duyurmasına, meşruiyet üretmesine, politik baskı kurmasına ve toplumsal etki yaratmasına doğrudan katkı sunmaktadır. Araştırma, bu aracın sadece sunduğu olanaklarla değil, aynı zamanda karşılaşılan çeşitli yapısal, teknik ve politik sınırlamalarla da ele alınması gerektiğine dikkat çekmektedir. En kritik sınırlılık, gönüllü emeğine dayalı video üretim ve paylaşım süreçlerinin sürdürülebilirliği ile ilgilidir. Ayrıca, yaratıcı dijital anlatıların henüz ekoloji hareketinin video 2.0 repertuarına tam olarak entegre edilememiş olması, geliştirilebilecek önemli bir alan olarak öne çıkmaktadır. Video 2.0 üretimini destekleyecek altyapı ve örgütsel hazırlıkların eksikliği ise dikkate alınması gereken bir diğer önemli sınırlamadır. İçerik analizi araştırmasında, en çok tercih edilen türün 'tanık' videosu olduğu; videoların işlevlerinde ise ağırlıklı olarak 'ihlallerin ve adaletsizliklerin teşhir edilmesi' ile söylemsel düzeyde 'belgeleme' stratejisinin benimsendiği görülmüştür. Bu bulgularla birlikte videolarda ağırlıklı olarak post prodüksiyon işlemi uygulanmamış olması, ekoloji hareketinin video aktivizm 2.0 repertuarını genişletmek için yalnızca mevcut durumu yansıtmakla kalmayıp, aynı zamanda ne yapılması gerektiğine de odaklanan daha müdahaleci, katılımcı, yaratıcı ve anlatı merkezli stratejiler geliştirmesi gerektiğine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
With its dual sensory structure, video has been used as a powerful tool for activism by social movements since its emergence. Since the 2000s, with the rise of social networking sites, video has transformed into a more participatory, interactive, and rapid communication tool. Supported by mobile technologies, the opportunities for video production and sharing have made it a widespread and accessible practice. The possibilities it offers, such as user-generated content, real-time sharing, organization, and freedom of expression, have profoundly transformed the communication strategies of social movements. Today, video 2.0 plays a central role in the activism strategies of social movements, with its opportunities and limitations. This study aims to explore how the Turkish ecology movement uses video as an activism tool on social networking sites, as well as the opportunities it provides, and the risks and obstacles it faces. The research combines 'Descriptive Method' and 'Field Research' methods. Semi-structured in-depth interviews were conducted with activists of the Turkish ecology movement, and the videos posted on their Instagram accounts were analyzed using a content analysis approach with MAXQDA software. As a result of the in-depth interview research, it was found that video 2.0, with its multidimensional opportunities, has contributed significantly to the ecology movement's struggle, particularly in areas such as 'witnessing and counter-surveillance', 'organization and intra-movement solidarity', and 'raising ecological awareness and producing counter-information'. This tool directly contributes to the movement's ability to amplify its voice at both local and national levels, generate legitimacy, exert political pressure, and create social impact. The research also highlights that this tool should be addressed not only in terms of its opportunities but also in relation to the various structural, technical, and political limitations it encounters. The most critical limitation is the sustainability of video production and sharing processes that rely on voluntary labor. Furthermore, the fact that creative digital narratives have not yet been fully integrated into the ecology movement's video 2.0 repertoire stands out as an important area for development. The lack of infrastructure and organizational preparation to support video 2.0 production is another important limitation that needs to be addressed. In the content analysis research, it was found that the most preferred type of video is the 'witness' video, with the dominant function being the 'exposure of violations and injustices' and the adoption of a 'documentation' strategy at the discursive level. Along with these findings, the fact that post-production processes were largely not applied to the videos indicates that the ecology movement should not only focus on reflecting the current situation but also develop more interventionist, participatory, creative, and narrative-centered strategies that focus on what needs to be done in order to expand its video activism 2.0 repertoire.
Benzer Tezler
- Zararlı video içeriklerinin derin öğrenme teknikleri ile tespiti ve filtrelenmesi için bir yazılım aracı geliştirilmesi
Development of a software tool for detecting and filtering harmful video content with deep learning techniques
FATMA GÜLŞAH TAN
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSüleyman Demirel ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASIM SİNAN YÜKSEL
- Sosyal mühendislikte komplo tabanlı içeriklerin yapay zekâ ile analizi
Analysis of conspiracy-based content in social engineering with artificial intelligence
EMEL KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya ÜniversitesiBilişim Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH ÇALLI
- Video oyunu bağımlılığının toplumsal cinsiyet algısı üzerindeki etkisi
The impact of video game addiction on gender perception
FADİME AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ METİN
- Popularity prediction of image posts in social networks based on user and post attributes
Sosyal ağlarda görüntü içerikli paylaşımların kullanıcı ve paylaşım özelliklerine dayalı popülerlik tahmini
MEHMETCAN GAYBERİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE GÜNDÜZ ÖĞÜDÜCÜ
- Bir iş modeli olarak vloggerlik ve youtube platformunda içerik üretimi
Exploring vlogging as a business model and content production on youtube platform
FURKAN MENEKŞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Reklamcılıkİstanbul Bilgi Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEHBİ GÖRGÜLÜ