Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi'nde korunan tezhipli el yazmalarındaki tığ motifleri ve sanatsal üretimler
Tig motifs in the illuminated manuscripts preserved at the Kastamonu Manuscript Library
- Tez No: 960671
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMET BİLGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Kültür tarihimiz boyunca farklı alanlarda üretilen yazma eserler, aynı zamanda hat, cilt ve tezhip sanatlarını içermeleri bakımından da sanat tarihi açısından önemli birer kültürel miras niteliği taşımaktadır. Dönemlerinin estetik ve üslup anlayışını yansıtan bu eserlerin korunarak günümüze ulaşmasında ve tanıtılmasında kütüphaneler önemli bir sorumluluk üstlenmiştir. Bu kütüphanelerden biri de Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesidir. Kütüphane arşivinde halihazırda 4349 el yazması eser bulunmaktadır. Bu el yazması eserler arasından seksen sekiz tanesi çalışmanın konusu dahilinde seçilmiştir.“Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi'nde Korunan Tezhipli El Yazmalarındaki Tığ Motifleri”başlıklı tez çalışması yedi bölümden oluşmaktadır. Tezin giriş kısmı olan birinci bölümde kuramsal çerçeve, konunun amacı, önemi ve sınırlılıklarına yer verilmiştir. İkinci bölümde Türk tezhip sanatının tanımı, tarihsel süreç içerindeki gelişimi ve kullanım alanlarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise tığ motifinin tezhip sanatı içerisindeki yeri ve tarihsel evremi ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. Dördüncü bölümde Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi hakkında kısa bir bilgi sunduktan sonra, tez kapsamında incelenen seksen sekiz yazma eserin tezhip ve tığ motifleri açısından; sayfa tasarımı, kompozisyon düzeni, renk kullanımı, motif çeşitliliği ve uygulanan teknikler yönünden değerlendirilmesi yapılmış, bu unsurlar detaylı analizlerle desteklenmiştir. Beşinci bölümde ise, incelenen yazma eserlerin hangi yöntemlerle ele alındığı; analiz sürecinde izlenen adımlar ve çalıma esnasında karşılaşılan zorluklara ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir. Altıncı bölümde, tez kapsamında değerlendirilen on adet sanatsal çalışmaya ve bu eserlerde uygulanan yapım tekniklerine yer verilmiştir. Tezin son bölümünde ise ulaşılan sonuçlar, ilgili öneriler ve çalışmada yararlanılan kaynaklara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Throughout our cultural history, manuscript works produced in various fields also carry significant cultural heritage value from an art historical perspective due to their inclusion of the arts of calligraphy (hat), bookbinding (cilt), and illumination (tezhip). Libraries have undertaken an important responsibility in preserving these works, which reflect the aesthetic and stylistic understanding of their periods, and bringing them to the present day and promoting them. One of these libraries is the Kastamonu Manuscript Library. The library's archive currently contains four thousand three hundred forty-nine (4349) manuscript works. Eighty-eight of these manuscripts were selected within the scope of the study. The thesis titled Tığ Motifs in the Illuminated Manuscripts Preserved at the Kastamonu Manuscript Library consists of seven chapters. The first chapter, the introduction, presents the theoretical framework, the aim of the subject, its importance, and its limitations. The second chapter provides information on the definition of Turkish illumination art, its development throughout the historical process, and its areas of use. The third chapter deals in detail with the place of the tığ motif within illumination art and its historical evolution. In the fourth chapter, after presenting brief information about the Kastamonu Manuscript Library, the eighty-eight manuscripts examined within the scope of the thesis were evaluated in terms of their illumination and tığ motifs; specifically regarding page design, composition layout, color usage, motif diversity, and applied techniques. These elements were supported by detailed analyses. The fifth chapter includes evaluations on the methods used to examine the manuscripts, the steps followed during the analysis process, and the difficulties encountered during the work. The sixth chapter presents ten artistic works evaluated within the scope of the thesis and the production techniques applied in these works. The final chapter of the thesis presents the findings, relevant recommendations, and the references used in the study.
Benzer Tezler
- Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi'nde korunan el yazmalarındaki Rumi motiflerinin incelenmesi ve sanatsal üretimleri
An analytical study of Rumi motifs in manuscripts housed at the Kastamonu Manuscripts Library and their artistic interpretations
ENES KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. MUHAMMET BİLGEN
- Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü'nde korunan Alanya Müzesi 487 envanter numaralı Kur'an-ı Kerîm'in tezhiplerinin incelenmesi
Analysis of gildings of the holy Quran with inventory number 487 in Alanya Museum preserved in Konya Manuscripts Regional Directorate
UMMUHAN KAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET BİLGEN
- Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi'nde korunan tezhipli yazma eserlerdeki penç motiflerinin incelenmesi ve sanatsal üretimler
Investigation of penc motifs in illuminated manuscripts preserved in Kastamonu Manuscript Library and artistic productions
İLKNUR ALDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET BİLGEN
- Kastamonu yazma eserler kütüphanesi'nde yer alan 19. yüzyıl'a ait Kur'an-ı Kerimlerin tezyinat özellikleri ve özgün tezhip çalışmaları
Decorations of 19th century handwritten Holy Qur'ans located in the Kastamonu manuscripts library and genuine illumination works
MİNE DİLBER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2019
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SEVAY ATILGAN
- Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi'nde korunan elli adet yazma eserin şemseli cilt süslemelerinin incelenmesi
Investigation of fifty manuscripts bindings which has şemse decorations preserved in Kastamonu Manuscript Library
AMİNE UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. MUHAMMET BİLGEN