Geri Dön

Yapay zekâ sistemlerinde bilinç sorunu

The problem of consciousness in artificial intelligence systems

  1. Tez No: 960810
  2. Yazar: DOĞUKAN YURDAGEL
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI ÜNER KAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 106

Özet

Bu çalışma, yapay zekâ sistemlerinde bilincin ortaya çıkma olasılığını felsefi, teknik ve toplumsal boyutlarıyla incelemektedir. Yapay zekâ; insan zekâsını taklit eden, öğrenme ve problem çözme yeteneklerine sahip sistemler olarak tanımlanır. Tarihsel olarak El-Cezeri'den Turing'e kadar birçok öncünün katkılarıyla günümüz yapay zekâ temelleri atılmıştır. Bilinç tartışmaları Turing Testi ve Çince Odası gibi düşünce deneyleri üzerinden ele alınırken, bazı yaklaşımlar makinelerin bilinç kazanabileceğini savunmakta; bazıları ise anlamdan ve öznellikten yoksun olduklarını öne sürmektedir. Çalışma, doğal dil işleme, makine öğrenmesi gibi teknik uygulamaların yanı sıra etik, veri gizliliği ve istihdam gibi toplumsal etkileri de kapsamaktadır. Gelecekteki gelişmelerin insan-makine etkileşimini dönüştüreceği öngörülürken, bilinç meselesinin çok disiplinli bir yaklaşımla ele alınması gerektiği vurgulanmaktadır.

Özet (Çeviri)

This study explores the possibility of consciousness emerging in artificial intelligence systems from philosophical, technical, and societal perspectives. Artificial intelligence is defined—based on institutions like McCarthy, the OECD, the European Commission, and the Turkish Language Association—as systems that mimic human intelligence with abilities such as learning, reasoning, and problem-solving. The literature traces the foundations of modern AI through historical figures like Al-Jazari, Leibniz, Turing, and Ada Lovelace. The role of consciousness in AI is examined through thought experiments such as the Turing Test and the Chinese Room. Supporting arguments highlight the potential of machines to simulate human intelligence, while critics like John Searle argue that syntactic processing alone lacks meaning and subjectivity. The thesis aims to question whether AI systems can truly possess consciousness by weighing arguments for and against. It also covers technical applications such as natural language processing, machine learning, and deep learning, alongside societal issues like ethics, data privacy, algorithmic bias, and employment. Looking to the future, advancements in general AI, autonomous systems, quantum computing, and neuromorphic hardware are seen as shaping the evolution of AI, emphasizing the need for interdisciplinary approaches to address the complex issue of machine consciousness.

Benzer Tezler

  1. Elektrikli araçların kullanımına yönelik yük tahmini ve karar destek sistemi

    Load forecasting and decision support system for electric vehicles use

    HATİCE MENEKŞE KÖSEMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. ORHAN TORKUL

  2. Yapay zekânın meydana getirdiği ürünlerde eser sahipliği

    Authorship on products created by artificial intelligence

    NURULLAH ENES SÜHEYL BELADA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Hukukİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CAHİT SULUK

  3. Emotion aware artificial intelligence for cognitive systems

    Bilişsel sistemler için duygu farkındalıklı yapay zeka

    DEĞER AYATA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YUSUF YASLAN

    PROF. DR. MUSTAFA ERSEL KAMAŞAK

  4. Yapay zekada faillik sorunu

    The problem of agency in artificial intelligence

    MEHMET ORKUNALP

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    FelsefeSelçuk Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT ARICI

  5. Gödel makinelerinde öğrenme sorunu

    Learning problem in Gödel machines

    ABDULLAH HANZALE KORKMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Felsefeİstanbul Üniversitesi

    Sistematik Felsefe ve Mantık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZGÜÇ GÜVEN