İmâm-ı Rabbânî'nin fıkıh anlayışı
Imam Rabbani's fiqh understanding
- Tez No: 960809
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FETULLAH YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Yaklaşık dört asır önce yaşamış olan, 60 yıllık ömründe rabbânîlik, müceddidlik, fârûkîlik ve sılalık gibi birden çok nisbeti kendisinde barındıran İmâm-ı Rabbânî, daha çok tasavvuf, kelâm ve keşfî kabiliyetiyle ön plana çıkmış, onun fıkhî yönüne pek temas edilmemiştir. Hâlbuki o, müceddidlik nisbetine layık görülmesini bidʻatlerle mücadele hususunda göstermiş olduğu gayretine borçludur. Bidʻat; dinde olmayan şeyi dine katmak olunca, bidʻatle mücadele de hâliyle fıkıh ilmiyle olacaktır. Bundan dolayı İmâm-ı Rabbânî'nin hicrî ikinci binyılın müceddidi sayılmasında fıkhî düşüncesinin rolü oldukça büyüktür. Zira İmâm-ı Rabbânî'nin, talebelerle beraber fıkıh eserlerini mütalaa etmeyi temennisi, dergâhlarda tasavvuf eserlerinin yerine fıkıh eserlerinin okutulmasını ısrarla tavsiye etmesi, onun fıkıh ilmine ne denli önem verdiğini ortaya koymaktadır. Çalışma giriş, üç bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Girişte çalışmanın konusu, önemi, amaç, yöntem ve planına yer verilmiştir. Birinci bölümde İmâm-ı Rabbânî'yi daha iyi tanıtmak amacıyla rabbânîlik, müceddidlik, fârûkîlik ve sılalık gibi unvanların kendisine hangi sebeplerle verildiği, hayatı, eserleri, ilmî kişiliği, ilme ve özellikle fıkha verdiği değer ve mezhep tasavvuru gibi hususlara temas edilmiştir. İkinci bölümde onun usul anlayışına yer verilirken, üçüncü bölüm fürûʻ ile ilgili düşüncelerine ayrılmıştır. Onun fıkhî analizleri, dayandığı delillerle birlikte ele alınmış ve gerektiğinde diğer mezhepler ve günümüzle karşılaştırılarak incelenmiştir. İmâm-ı Rabbânî'nin mutasavvıf bir kimliğe sahip olması, fıkhî meselelere keşfî yorumlar getirmesinin önünü açmıştır. Bu doğrultuda çalışmada, onun fıkhî meselelere dair tasavvufî yorumlarına da yer verilmiştir. Ayrıca, fıkhî konulara eğilmesinin dinî, siyasî ve sosyo-kültürel sebepleri, imkânlar ölçüsünde tespit edilerek ortaya konulmuştur. Bu çalışmada İmâm-ı Rabbânî'nin gözlerden kaçan fıkhî yönü açığa çıkarılıp onun bilinenin aksine kelâm ve tasavvufun dışında fıkıh alanında da söz sahibi bir âlim olduğunun tespiti hedeflenmektedir
Özet (Çeviri)
Imām Rabbānī, who lived nearly four centuries ago, and who had multiple attributes such as Rabbanism, being a Mudjaddid, a Faruqi, and a Ṣila in his 60 years of life, mostly came to prominence with his Sufism, theology, and discernment skills, and his fiqh dimension was hardly touched upon. However, he owes his being considered worthy of the title of mudjaddid to his efforts in the fight against bid'ah. Since bid'ah is the introduction of something that is not part of Islam into the religion, the fight against it will naturally be fought with the science of fiqh. Therefore, the role of Imām Rabbānī's ideas of fiqh in his being regarded as the mudjaddid of the second millennium is of great importance. Imām Rabbānī's wish to study the works of jurisprudence together with the students of knowledge, and his insistence that the works of fiqh be taught in the dervish lodges instead of the works of Sufism reveal how much importance he attached to the science of jurisprudence. The study consists of an introduction, three chapters, and a conclusion. The introduction addresses the study's subject, significance, purpose, method, and plan. The first chapter aims to better introduce Imām Rabbānī, exploring the reasons behind his being given titles such as Rabbānī, Mujaddid, Faruqi, and Ṣila, his life, works, scholarly personality, the value he placed on knowledge, especially jurisprudence, and his vision of the school of thought. The second chapter explores his understanding of usul al-fiqh, while the third chapter is devoted to his thoughts on the furu'. His fiqh analyses have been examined along with the evidences on which they are based and, when necessary, compared with the views of other schools of thought and contemporary perspectives. Imām Rabbānī's identity as a Sufi paved the way for his kashf-based interpretations of fiqh matters. Accordingly, this study also addresses his sufi interpretations of jurisprudential issues. In addition, the religious, political, and socio-cultural factors underlying his engagement with legal discourse have been identified and analyzed to the extent possible. With this study, it is aimed to reveal the overlooked fiqh aspect of Imām Rabbānī and to show that contrary to popular belief, he was a scholar who had a voice outside of theology and Sufism.
Benzer Tezler
- İmâm-ı Rabbânî'nin tasavvuf anlayışında sünnete bağlılık
Adherence to sunnah in Imami Rabbani's understanding of sufism
ZEHRA AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinFatih ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN YENİBAŞ
- İmâm-ı Rabbâni'nin Şeriat ve tarîkat anlayışı
Imâm-ı Rabbâni's understanding of Sharia and order
MUSTAFA KONAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinGümüşhane ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ ŞİMŞEK
- İmâm-ı Rabbânȋ'nin Mektûbât'ındaki hadislerin tahriç ve değerlendirilmesi
The source value of hadithes which mentioned in İmam Rabbani's Mektubat
ABDULLAH ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN HIDIR
- Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye'nin hadis ilmi açısından değeri
Value by hadith science of Tam Ilmihal Seadet-i Ebediyye
ÜMİT KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTOPRAK
- İmâm-ı Rabbânî'nin Kur'ân ayetlerini te'vîli
The ta'wils of the Quran versus by Imam Rabbani
MERYEM ABAYDIN CESUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT AY