Muğla ilinde yayılış gösteren Seseli serpentinum türünün bazı biyolojik özelliklerinin araştırılması ve LC-MS/MS yöntemi ile fitokimyasal yapısının incelenmesi
Investigation of some biological properties of Seseli serpentinum species distributed in Muğla provience and investigation of its phytochemical structure by LC-MS/MS method
- Tez No: 960865
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHMUT YILDIZTEKİN, DOÇ. DR. MEHMET FIRAT BARAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Türkiye coğrafi konumu, iklim, su kaynakları ve toprak yapısı ile bitki çeşitliliği bakımından dünya genelinde önemli bir yere sahiptir. Bu çeşitliliğin bir kısmını da endemik bitkiler oluşturmaktadır. Türkiye endemik bitkiler açısından da oldukça önemli zenginliğe sahiptir. Ancak aşırı ve bilinçsiz toplama sonucu endemik bitkiler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Gıda olarak tüketimlerinin yanı sıra, içerdikleri çeşitli fitokimyasallar ve insan sağlığı üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle bitkiler üzerinde yapılan çalışmalar giderek artmaktadır. Dünya genelinde doğal yayılış gösteren Seseli türleri halk hekimliğinde hastalıkların tedavi edilmesinde, sebze ve baharat olarak, park ve bahçelerde peyzaj düzenlemesinde ve hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Muğla ilinde doğal yayılış gösteren Apiaceae familyasına ait endemik bir tür olan Seseli serpentinum'un toprak üstü kısımlarından farklı kimyasallar kullanılarak elde edilmiş özütün, antimikrobiyal ve antioksidan aktiviteleri, sitotoksik etkisi test edilmiş ve fitokimyasal yapısı incelenmiştir. Seseli serpentinum' dan elde edilen bitki özütünün antimikrobiyal etkisi mikrodilüsyon yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre en güçlü antimikrobiyal etki 0.25 mg/mL MIC değeri ile Candida albicans üzerinde elde edilmiştir. Bacillus subtilis (0.50 mg/mL), Staphylococcus aureus (0.98 mg/mL), üzerinde de yüksek inhibisyon değerleri gözlemlenmiştir. Antioksidan aktivitenin belirlenmesi için ABTS, β-karoten, CUPRAC, DPPH, metal şelatlama yöntemlerinin yanı sıra miktar tayini için toplam flavonoid ve toplam fenolik madde miktar analizleri yapılmıştır. En yüksek antioksidan aktivite β-karoten yönteminde %84.23±0.37 ile etanol özütünde elde edilmiştir. Fenolik bileşikler LC-MS/MS yöntemi ile tanımlanmıştır. En yüksek konsantrasyona sahip bileşik hesperidin (417,11 µg/mL) olarak tespit edilmiştir. Ayrıca bitki özütünün sitotoksik etkileri A549 ve OVCAR-3 hücre hatları kullanılarak belirlenmiştir. MTT yöntemi ile yapılan sitotoksisite deney sonucuna göre en yüksek sitotoksik aktivite 2000 µg/mL konsantrasyonda 48 saatlik uygulama sonunda 2000 µg/mL konsantrasyonda %6.78'lik hücre canlılığı ve 2.449 IC50 değeriyle A549 hücre hattından elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Turkey holds a prominent position globally in terms of plant diversity, owing to its geographical location, climate, water resources, and soil characteristics. A significant portion of this botanical richness is composed of endemic plant species. Turkey is considered one of the world' s richest countries in terms of endemism. However, overharvesting and unsustainable collection practices have posed a serious threat to the survival of these endemic species. In addition to their consumption as food, increasing scientific interest has focused on plants due to the variety of phytochemicals they contain and their potential beneficial effects on human health. Globally, Seseli species which grow naturally in various regions are traditionally used in ethnomedicine for treating ailments, as vegetables and spices, in ornamental landscaping of parks and gardens, and as forage. In this study, the phytochemical composition, antimicrobial and antioxidant activities, and cytotoxic effects of extracts obtained from the aerial parts of Seseli serpentinum, an endemic species of the Apiaceae family naturally distributed in the Muğla province of Turkey, were investigated using different solvent systems. The antimicrobial activity of the Seseli serpentinum extract was assessed using the microdilution technique. The strongest antimicrobial effect was observed against Candida albicans with a minimum inhibitory concentration MIC value of 0.25 mg/mL. Significant inhibitory effects were also recorded against Bacillus subtilis (0.50 mg/mL) and Staphylococcus aureus (0.98 mg/mL). To evaluate antioxidant activity, ABTS, β-carotene bleaching, CUPRAC, DPPH, and metal chelation assays were employed, along with total phenolic and total flavonoid content analyses for quantification. The highest antioxidant activity was observed in the ethanol extract using the β-carotene method, with an inhibition rate of 84.23±0.37%. Phenolic compounds were identified via LC-MS/MS analysis, revealing hesperidin (417.11 µg/mL) as the predominant compound. Furthermore, the cytotoxic effects of the extract were tested on A549 (human lung carcinoma) and OVCAR-3 (human ovarian carcinoma) cell lines. According to the MTT assay, the highest cytotoxic activity was observed in A549 cells at a concentration of 2000 µg/mL after 48 hours of treatment, resulting in 6.78% cell viability and an IC₅₀ value of 2.449 µg/mL.
Benzer Tezler
- Muğla ilinde yayılış gösteren Apis mellifera anatoliaca Maa, 1953 (Anadolu bal arısı)'nın Muğla ekotipinin genetik çeşitliliğinin ISSR belirteçleri kullanılarak belirlenmesi
Determination of genetic diversity of Muğla ecotype of Apis mellifera anatoliaca Maa, 1953 (Anatolian honey bee) spreadi̇ng in muğla province using ISSR markers
SEMANUR ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GenetikMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER TONGUÇ
- Muğla ilinde doğal yayılış gösteren Liquidambar orientalis mill. ormanlarının floristik özellikleri
Floristic properties of Liquidambar orientalis mill. forests naturally distributed in Mugla province
KENAN AKBAŞ
- Muğla ilinde doğal olarak yayılış gösteren tıbbi öneme sahip Crocus L. (Iridaceae) cinsine ait endemik olan türlerin antioksidan aktivite potansiyellerinin belirlenmesi ve mineral beslenme yönünden araştırılması
Investigations on the antioxidant potential and mineral nutrient uptake of medicinally important and endemic Crocus L. species (Iridaceae) in Mugla province
FATMA YILDIZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA LEVENT TUNA
- Muğla ilinde doğal olarak yayılış gösteren sığla (Liquidambar orientalis Mill.) bitkisinin mineral beslenme ve ağır metal kapsamları açısından araştırılması
Determination of mineral nutition and heavy metal content of sweetgum tree (Liquidambar orientalis Mill.) distributed in Muğla province
FATMA ALPTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çevre MühendisliğiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT YILDIZTEKİN
- Muğla florasından salvia fruticosa mill. (Syn. salvia triloba l.) örneklerinde genetik farklılıkların belirlenmesi
Determination of genetic differences among salvia fruticosa mill. (Syn. salvia triloba l.) samples from muğla flora
MÜGE ETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BETÜL BÜRÜN