Toplu taşıma odaklı gelişme kriterleri bağlamında bursa ili M1 metro hattının incelenmesi
An analysis of the M1 metro line in bursa in the context of transit-oriented development criteria
- Tez No: 960923
- Danışmanlar: PROF. DR. ESİN ÖZLEM AKTUĞLU AKTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ulaşım, Şehircilik ve Bölge Planlama, Transportation, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Mekan Organizasyonu ve Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Kentlerin şekillenmesinde etkili bir rolü olan ulaşım, kontrol altında tutulması güç bir durum haline gelen nüfus artışının gerisinde kaldığı için, günümüz kentlerinde yaşanan ulaşım problemleri de kaçınılmaz bir hal almaktadır. Kentlerin merkez noktalardan uzakta, çeperlerde gelişme göstermesi ulaşıma talebi artırmaktadır. Ancak kentler bu ulaşım taleplerine kesin yanıtlar verememektedir. Günden güne yolculuk mesafelerinin artması, kentte yaşayanları otomobile bağımlı bir hale getirmektedir. 1980'lerde ortaya çıkan Yeni Şehircilik Akımı, otomobil bağımlılığını azaltmayı, toplu taşımayı geliştirmeyi ve yaşanabilir mahalleler oluşturmayı amaçlar; bu doğrultuda Calthorpe'un (1993) Toplu Taşıma Odaklı Gelişme (TOD) yaklaşımını benimsemektedir. Bu çalışmada amaçlanan, TOD kriterlerinin belirlenmesi ve bu kriterler bağlamında araştırma alanı kapsamında seçilen istasyonlarda TOD planlamasına dair potansiyel gösteren alanları tespit etmek ve kentte hızlı raylı sistemlerle geniş nüfuslara daha iyi seviyede ulaşım hizmetleri sunmak için öncelikli olarak değerlendirilebilecek istasyonları belirlemektir. Bu doğrultuda, Bursa ili M1 Metro Hattı'nın kuzeybatı aksındaki istasyonlar orta nokta kabul edilerek, çevresindeki 500 metre yarıçapındaki alanda analizler yapılmıştır. Çalışma kapsamında kriterler, yoğunluk, çeşitlilik, tasarım ve hedef erişilebilirliği, toplu taşıma mesafesi olarak belirlenmiştir. Bu kriterlere dair belirlenen parametreler doğrultusunda her istasyon özelinde analizler yapılmıştır. Bu analizlerin mekânsal gösterimlerinin de sağlanabilmesi adına tüm analizler GIS ortamında oluşturulmuştur. Araştırmanın yöntemi, Analitik Hiyerarşi Süreci olarak belirlenmiştir. Literatür araştırması sonucu son yıllarda en çok atıf alan araştırmalar incelenmiş, istasyonlar çevresinde ölçümlerin TOD Endeksi değerlerine ulaşılarak değerlendirilmesini sağlayan Hollanda, The Arnhem-Nijmegen şehir bölgesi, Endonezya'nın Jakarta kenti ve Hindistan'ın Bhopal kentinde yapılan çalışmalardaki ağırlık değerleri temel alınmıştır. Araştırma kapsamında seçilen parametreler için normalizasyon işlemi yapılmıştır. Son olarak 0 ile 1 arasında her istasyon için TOD Endeks değerine ulaşılmıştır. 7 istasyon özelinde yapılan bu çalışmanın sonuçlarında, en yüksek ve en düşük TOD Endeks değerine sahip istasyonlar belirlenmiştir. TOD Endeks değeri yüksek çıkan istasyonların TOD alanı olma potansiyeli taşıması sebebiyle, yüksek TOD Endeksine sahip istasyonların sürdürülebilir bir kentsel gelişim perspektifiyle desteklenmesi gereken parametreler tespit edilerek tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Since transportation, which plays a significant role in shaping cities, lags behind population growth, which has become difficult to control. Transportation problems in today's cities are becoming inevitable. The development of cities on the periphery, away from central points, increases the demand for transportation. However, cities cannot provide definitive solutions to these transportation demands. The increasing distance traveled daily makes urban residents dependent on automobiles. The New Urbanism Movement, which emerged in the 1980s, aims to reduce automobile dependency, improve public transportation, and create livable neighborhoods; in this direction, it adopts Calthorpe's (1993) Transit-Oriented Development (TOD) approach. The aim of this study is to determine TOD criteria and, within the context of these criteria, to identify potential areas for TOD planning within the selected stations within the research area. Furthermore, to identify stations that can be prioritized to provide better transportation services to large populations through high-speed rail systems in the city. For this purpose, analyses were conducted within a 500-meter radius of the stations on the northwest axis of the M1 Metro Line in Bursa province, using these criteria as midpoints. The study criteria were density, diversity, design and destination accessibility, and public transportation distance. Analyses were conducted for each station based on the parameters determined for these criteria. All analyses were created in a GIS environment to provide spatial representation of these analyses. The research method was determined as the Analytical Hierarchy Process. As a result of the literature review, the most frequently cited studies in recent years were examined, and weightings were used based on studies conducted in the Arnhem-Nijmegen region of the Netherlands, Jakarta in Indonesia, and Bhopal in India, which allow measurements around stations to be evaluated by obtaining TOD Index values. Normalization was performed for the selected parameters within the scope of the study. Finally, a TOD Index value between 0 and 1 was obtained for each station. The results of this study, conducted across seven stations, identified the stations with the highest and lowest TOD Index values. Because stations with high TOD Index values have the potential to become TOD areas, the parameters that should be supported within a sustainable urban development perspective for stations with high TOD Indexes were identified and discussed.
Benzer Tezler
- New forms of the creative economy: Creative hubs in Istanbul
Yaratıcı ekonomı̇nı̇n yenı̇ formları: İstanbul'dakı̇ yaratıcı merkezler
MELTEM PARLAK
Doktora
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Sürdürülebilir kentsel gelişme bağlamında 'Toplu Taşıma Odaklı Kentsel Gelişme Yaklaşımı': İstanbul'a ilişkin değerlendirme, Marmaray projesi
Transit oriented development approach in the context of sustainable urban development: in the case of İstanbul, Marmaray Project
ZEHRA BETÜL ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
UlaşımBahçeşehir ÜniversitesiKentsel Sistemler ve Ulaştırma Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Kabil'in 11. bölgesinde toplu taşıma odaklı gelişme (TOD) yaklaşımının değerlendirilmesi
Evaluation of the public transport oriented development (TOD) approach for the Kabil's 11th district
FRAIDOON SAKHAI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MimarlıkAtatürk ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN DURSUN
- İstanbul M1A metro hattının toplu taşıma odaklı gelişim kriterlerine uygunluğunun incelenmesi
An examination of the suitability of Istanbul M1A metro line with transit oriented development criteria
ŞEYMA KARABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
UlaşımGebze Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED ZİYA PAKÖZ