منهج الإمام الماتريدي في تفسير قصص القرآن الكريم نموذجا (سورة يوسف)
Yûsuf Sûresi bağlamında Mâtürîdî'nin Kur'ân kıssaları tefsir metodu
- Tez No: 961884
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMED İSA YÜKSEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Arapça
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu çalışma, İmâm Ebû Mansûr el-Mâtürîdî'nin (ö. 333/944) Te'vîlâtü Ehli's-Sünne adlı tefsirinde yer alan kıssalara yönelik yorumlarını, Yûsuf Sûresi örneği üzerinden ele almakta ve analiz etmektedir. Betimleyici, analitik ve çıkarımsal yöntemlere dayanan çalışma; giriş, üç ana bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Çalışmanın temel amacı, Mâtürîdî'nin naklî ve aklî delillerle oluşturduğu tefsir yöntemine genel bir bakış sunmak ve özellikle kıssalara dair yaklaşımını incelemektir. Bu bağlamda, Yûsuf Sûresi'ndeki kıssaların tefsirine ilişkin Mâtürîdî'nin yorumları ayrıntılı bir şekilde ele alınmış; onun kıssaları yorumlarken sergilediği fıkhî, usûlî ve itikadî bakış açısı ortaya konmuştur. Ayrıca, Mâtürîdî'nin İsrâiliyat rivayetlerine karşı eleştirel tutumu ve bu rivayetlerin kıssa tefsirindeki konumuna yönelik değerlendirmeleri incelenmiştir. Bununla birlikte, çalışmada Mâtürîdî'nin kıssaları tefsir ederken İslam akidesini güçlendirme ve İslam'ın temel esaslarını savunma çabalarına da yer verilmiştir. Özellikle Hâricîler, Mu'tezile ve Bâtınîler gibi dönemin farklı mezheplerine karşı sergilediği itikadî duruş vurgulanmıştır. Son olarak, çalışma, İmam Mâtürîdî'nin tefsir metodunu Taberî (ö. 310/923) ve İbn Atıyye (ö. 541/1147) gibi önemli müfessirlerin yöntemleriyle karşılaştırarak, onun tefsir alanındaki özgün yaklaşımını ve yüksek ilmî konumunu ortaya koymaktadır. Özellikle kıssaların tefsirinde akıl ve itikada dayalı yönteminin önemi ele alınmış ve sonraki dönemlerde bu yöntemlerin İslami ilimler üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines and analyzes Imām Abū Manṣūr al-Māturīdī's (d. 333/944) interpretations of Qur'ānic narratives in his exegesis Ta'wīlāt Ahl al-Sunna, using Sūrah Yūsuf as a case study. The research is based on descriptive, analytical, and inferential methods and consists of an introduction, three main sections, and a conclusion. The main objective of this study is to provide an overview of Imām Māturīdī's exegetical methodology, which is founded on both textual and rational evidence, and to examine his approach to Qur'ānic narratives in particular. In this context, Imām Māturīdī's commentary on the narratives in Sūrah Yūsuf is thoroughly analyzed, highlighting his legal, methodological, and theological perspectives. Additionally, the study explores Imām Māturīdī's critical stance towards Isrā'īliyyāt reports and his assessments of their role in the interpretation of narratives. Furthermore, it discusses Imām Māturīdī's efforts to reinforce Islamic doctrine and defend fundamental Islamic principles in his interpretations, particularly in response to theological schools such as the Khārijites, the Mu'tazilites, and the Bāṭinites. Finally, this study compares Imām Māturīdī's exegetical method with those of other prominent exegetes such as al-Ṭabarī (d. 310/923) and Ibn ʿAṭiyya (d. 541/1147), demonstrating his unique approach and high scholarly stature in the field of Qur'ānic interpretation. The importance of his reason-based and theological methodology in interpreting Qur'ānic narratives is emphasized, along with an assessment of its impact on Islamic sciences in later periods.
Benzer Tezler
- منهج الإمام البخاري في إخراجه حديث الرواة المتكلَّم فيهم
İmam Buhârî'nin sahihinde tenkid edilen ravîlerden hadis tahric metodu - The approach of Imam 'Al-Bukhari' in brought out the hadith of the narrators whose are spoken about
MOHAMED MAJDALDEEN EJA
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ M. KAMEL KARA BELLI
- منهج الإمام الطبري ّ في جامع البيان والآلوسيّ- دراسة مقارنة - سورة الفاتحة أُنموذجا
Taberî'nin Câmiu'l-Beyân ve Alûsî'nin Rûhu'l-Meânî eserlerideki tefsir metotlarının karşılaştırması (Karşılaştırmalı bir inceleme) / Comparison of interpretation methods in Tabari's Câmiu'l-Beyân and Alûsî's Rûhu'l-Meânî works (A comparativeanalysis)
FADHIL ABDULGHANI HABEEB NAJJAR
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- تعقبات المباركفوري على الترمذي في جامعهأبواب الطهارة والصلاة أنموذجاً
Mubarakfuri'nin Tirmizî'ye Cami'inde yaptığı itirazlar (Tahâret ve namaz örneği)
AYA KHALİD NOAMAN
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH HİKMET ATAN
- Al Şâtıbi'ye göre istihsan (الاستحسان عند الإمام الشاطبي)
The theory of al-istihsân in al-Imam Şatibî
AMIN M.ELMAHDI ALWIRSHAFANE
Yüksek Lisans
Arapça
2018
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KOŞUM
- صبغة الله الأوّل الحيدري ومنهجه في حاشيته على تفسير سورة الفاتحة للبيضاوي
Sibgatullâh el-Evvel el-Haydarî ve menhecuhu fî hâşiyetihi 'alâ tefsîri sûretil-Fâtiha lil-Beydâvî
WSHYAR QADER KHUDHUR KHUDHUR
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTefsir Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SELİM AYDAY