Ahmed Kuddûsi şiirlerinde edebi unsurlar
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 961949
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET SAİT MERMUTLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Ahmed Kuddûsi 1769-1849 yılları arasında Anadolu'da yaşamış şair ve mutasavvıflardandır. Babası Nakşibendi tarikatına mensup âlim bir zât olan İbrahim Efendi'dir. Ahmed Kuddûsi ilk eğitimini babasından alarak kendisi de önceleri Nakşibendi tarikatına intisap etmiştir. Fakat hayatının sonraki dönemlerinde bir süre Hicaz'da ve çeşitli yerlerde bulunması farklı tecrübeler edinmesi onu Kâdiri tarikatına yöneltmiş, kendisi için de müritleri için de Kâdiri tarikatının daha uygulanabilir olduğuna kanaat getirmiştir. Ahmed Kuddûsi önemli bir mutasavvıf olmasının yanında aynı zamanda tasavvuf edebiyatının güçlü temsilcilerindendir. Fakat o, şiirlerinde de sürekli vurguladığı üzere edebiyatı estetik bir zevk oluşturmak amacıyla değil, Allah'a yaklaştıran, insanı mânevi olgunluğa eriştiren bir araç olarak görmüştür. Ona göre edebiyat insan ruhunun derinliklerine yönelerek onun varlık gayesini anlamasına hizmet ettiği sürece kıymetlidir. Allah'a götürmeyen insanı eğitip terbiye etmeyen edebiyatın/sanatın herhangi bir değeri yoktur. Çalışmamızın birinci bölümünde Ahmed Kuddûsi'nin hayatında, çocukluğu, gençliği ve kişiliğine dair bir araştırma sunduk. İkinci bölümde Kuddûsi'nin eserleri hakkında detaylı bilgiler aktardık. Üçüncü ve ana bölümde ise Kuddûsi'nin şiirlerini edebi açıdan değerlendirerek, şiirlerindeki edebi unsurları tespit etmeye çalıştık. Sonuç bölümünde ise elde ettiğimiz bulguları, tespitleri belirterek çalışmamızı tamamladık. Çalışmamızda ana kaynak olarak Ahmed Doğan'ın Kuddûsi Dîvanı eserini kullandık. Ayrıca Fehmi Kuyumcu ve Ali Tenik tarafından hazırlanmış olan Dîvanlardan da faydalandık. Kuddûsi'nin diğer eserlerini de inceleyip onlardan da istifade ettik. Çalışmamıza katkı sağlayacak olan çeşitli tasavvufi ve edebi kaynakları inceleyip, onlardan da faydalandık. Kuddûsi hakkında yapılmış olan kitap ve makale tarzı çeşitli çalışmaları da kaynak olarak kullandık. Bu çalışma ile tasavvuf ve edebiyatın etkileşimini göstermesi bakımından bu alanda önemli bir konuma sahip olan Ahmed Kuddûsi ve onun eserlerini irdeleyerek onun Klâsik Türk Edebiyatına katkısını ortaya koymayı hedefliyoruz.
Özet (Çeviri)
Ahmed Kuddûsi (1769-1849) was among the poets and mystics who lived in Anatolia during the years 1769-1849. His father, İbrahim Efendi, was a scholar belonging to the Naqshbandi order. Ahmed Kuddûsi received his initial education from his father and initially joined the Naqshbandi order himself. However, later in his life, spending time in Hejaz and various other places led him to gain different experiences, which directed him towards the Qadiri order. He concluded that the Qadiri order was more applicable for both himself and his disciples. Ahmed Kuddûsi was not only an important mystic but also one of the strong representatives of Sufi literature. However, as he constantly emphasized in his poems, he viewed literature not as a means to create aesthetic pleasure, but as a tool to draw closer to Allah and lead individuals to spiritual maturity. According to him, literature is valuable only as long as it delves into the depths of the human soul and helps it understand its purpose for existence. Literature/art that does not lead to Allah or educate and refine individuals has no value. In the first section of our study, we presented research on Ahmed Kuddûsi's life, childhood, youth, and personality. In the second section, we provided detailed information about Kuddûsi's works. In the third and main section, we evaluated Kuddûsi' poems from a literary perspective and tried to identify the literary elements within them. In the conclusion section, we completed our study by stating the findings and observations we obtained. In our study, we primarily used Ahmed Doğan's work Kuddûsi Dîvanı as the main source. We also benefited from the Divans prepared by Fehmi Kuyumcu and Ali Tenik. We examined Kuddûsi's other works and utilized them as well. We reviewed various Sufi and literary sources that would contribute to our study and benefited from them. We also used various studies, such as books and articles, written about Kuddûsi as sources. With this study, we aim to highlight Ahmed Kuddûsi's contribution to Classical Turkish Literature by examining him and his works, given his significant position in demonstrating the interaction between Sufism and literature in this field.
Benzer Tezler
- Kuddûsî dîvânı sözlüğü [Bağlamsal dizin ve işlevsel sözlük s. 401-456]
Glossory of Kuddûsî's diwan [Concordance and functional glossory p. 401- 456]
EMRAH BİÇKES
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SADİ GEDİK
- Ahmed Kuddûsî Dîvânı'nda tarihî ve efsânevî şahsiyetler
Historical and legendary figures in Ahmed Kuddûsî Dîvân
KEVSER CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELEK DİKMEN
- Niğde - bor kaynaklı cönkler üzerinde tetkik ( 176 - 177 no'lu cönk)
Researching about Jonks belang to Niğde and Bor ( 176- 177 numbers Jonks )
ZEKERİYA BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. NAMIK ASLAN
- Ahmed Kuddûsî ve tasavvuf düşüncesi
Ahmed Kuddûsî and his thought of tasawwuf
ALİ TENİK
Doktora
Türkçe
2007
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ETHEM CEBECİOĞLU