Sinemada görsel iktidar ve özneleşme süreçleri: mıchel foucault'nun iktidar kuramı bağlamında bir inceleme
Visual power and processes of subjectification in cinema: an analysis within the framework of michel foucault's theory of power
- Tez No: 961954
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERDAL YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Özne, İktidar, Sinema, Söylem, Gözetim, Subject, Power, Cinema, Discourse, Surveillance
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Özne ve iktidar kavramları, tarihsel süreç boyunca farklı şekillerde tanımlanmış; her dönemin politik, sosyal ve kültürel bağlamı bu tanımları biçimlendirmiştir. Bu kavramlar, farklı düşünürler tarafından çeşitli perspektiflerden ele alınmış ve her seferinde yeniden yorumlanmıştır. Michel Foucault, Batı'da modernitenin etkisi altında şekillenen, çeşitli sınırlandırmalar ve dayatmalarla inşa edilen özne kavramını analiz eden önemli düşünürlerden biridir. Foucault'nun çalışmaları, iktidarı yalnızca baskılayan veya yasaklayan bir güç olarak değil; aynı zamanda bilgi üretimi, norm oluşturma ve bireyleri şekillendirme süreçlerinin bir aracı olarak ele alır. Bu çalışmanın amacı, belirli sinema filmleri üzerinden özne ve iktidar ilişkilerini incelemek; bu ilişkilerin görsel temsillerini Foucault'nun teorik çerçevesi ışığında analiz etmektir. Sinema hem bireysel hem de toplumsal düzeyde özneleşme süreçlerini görünür kılan güçlü bir anlatı alanıdır. Bu bağlamda, Foucault'nun iktidar, söylem, normalleştirme ve gözetim gibi kavramları, sinematik anlatının derinlemesine çözümlemesinde verimli bir teorik zemin sunar. Tez kapsamında, görsel medyanın iktidar dinamiklerini nasıl yansıttığı ve bu dinamiklerin bireylerin özneleşme süreçlerine nasıl etki ettiği sorgulanmaktadır. Bu amaçla filmler üzerinden içerik analiz tekniği kullanılarak görsel ve anlatısal yapılar değerlendirilmiş, kavramsal düzeyde yorumlanmıştır. Sonuç olarak bu çalışma, Foucault'nun özneleşme ve iktidar teorilerini sinema bağlamında değerlendirerek, modern bireyin iktidar ilişkileri içerisindeki konumunu anlamaya yönelik bir tartışma zemini sunmayı hedeflemektedir. Sinema, bu kapsamda hem toplumsal normların hem de bireysel direniş biçimlerinin görsel temsili olarak ele alınır.
Özet (Çeviri)
The concepts of subject and power have been defined in various ways throughout history, shaped by the political, social, and cultural contexts of each era. These concepts have been interpreted from different perspectives by numerous thinkers, each time being re-evaluated and redefined. Michel Foucault is one of the prominent theorists who analyzes the concept of the subject as constructed through limitations and impositions under the influence of Western modernity. Foucault's work considers power not merely as a repressive or prohibitive force, but also as a mechanism that produces knowledge, establishes norms, and shapes individuals. This study aims to examine the relationship between subjectivity and power through selected films, analyzing their visual representations in light of Foucault's theoretical framework. Cinema is a powerful narrative medium that reveals subjectivation processes on both individual and societal levels. In this context, Foucault's concepts—such as power, discourse, normalization, and surveillance-provide a productive theoretical foundation for an in-depth cinematic analysis. The thesis explores how visual media reflects power dynamics and how these dynamics influence individuals' processes of becoming subjects. Through content analysis, the visual and narrative structures of the films are examined and interpreted conceptually. In conclusion, this study seeks to offer a ground for discussion on the position of the modern individual within power relations by evaluating Foucault's theories of subjectivation and power in the context of cinema. Within this framework, cinema is considered both as a visual representation of social norms and as a space for individual forms of resistance.
Benzer Tezler
- Azerbaycan sinemasında toplumsal sorunlar: Emil Guliyev'in 'Üçlemesi' üzerine bir inceleme
Social problems in Azerbaijani cinema: A study on Emil Guliyev's 'Trilogy'
SAİD JABARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Radyo-Televizyonİstanbul Kültür ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGEHAN ECE ŞAKRAK
- Beden ve iktidar: 2000 sonrası Türk sineması'nda kadın
Body and power: Women in Turkish cinema after 2000
LEYLA GÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sosyolojiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUygulamalı Sosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECMETTİN DOĞAN
- Allegory and power in contemporary Turkish cinema
Çağdaş Türkiye sinemasında alegori ve iktidar
YAHYA SEFA EKİNCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Radyo-TelevizyonKadir Has Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı (Disiplinlerarası)
PROF. DR. BÜLENT DİKEN
- Korku sinemasında bir alttür: Body horror filmlerinde cinsiyet temsilleri ve bedensel dönüşüm
A subgenre in horror cinema: Gender representations and bodily transformation in body horror films
ATA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Radyo-TelevizyonYaşar ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLARA BALCI
- Resim-sinema ilişkisi üzerine deneysel bir çalışma; Lacan'ın Aynasında Ben
An experimental study on the relation between painting and cinema; Me in the Lacan's Mirror
ŞENAY İNANAN KAYIR