Türlü egzotik meyvelerin güncel yöntemler ile kurutulması ve matematiksel modellemesi
Drying and mathematical modeling of various exotic fruits using current methods
- Tez No: 962036
- Danışmanlar: PROF. DR. AZMİ SEYHUN KIPÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Gıda maddeleri söz konusu olduğunda, kurutma işleminin uygulanması, ürünün kütlesini ve genellikle hacmini azaltmayı amaçlar; bu da taşınmasını, depolanmasını ve paketlenmesini daha kolay ve ekonomik hale getirir. Meyve ve sebzeler, %80'in üzerinde yüksek bir nem içeriğine sahiptir, bu da onları bozulmaya neden olan bakterilere karşı son derece hassas hale getirir. Kurutma, su aktivitesini azaltarak gıdaları kararlı ve güvenli bir durumda muhafaza eder ve taze ürünlere kıyasla raf ömrünü önemli ölçüde uzatır. Çeşitli kurutma teknikleri arasında, dondurarak kurutma veya liyofilizasyon, gıda ürünlerinin korunmasında en önemli işlemlerden biri haline gelmiştir. Dondurarak kurutma, bir üründeki çözücünün süblimasyonu esasına dayanır. İnfrared kurutma prosesinde ise enerji, bir ısıtma elemanından ürüne, çevredeki havayı ısıtmadan aktarılır ve bu da ürünün iç katmanlarında havadan daha yüksek bir sıcaklık oluşmasına yol açar. Bu çalışmada ön işlemsiz ve ön işlem uygulanmış, ejder meyvesi ve hint inciri meyvesi numuneleri, dondurarak kurutucuda ve Infrared kurutucuda kurutulmuştur. Kurutma deneylerinden elde edilen veriler çeşitli matematiksel modelere uygulanarak en uygun kurutma modelleri belirlenmiştir. Numunelerin kuruma davranışları gözlemlenmiş, ön işlemlerin kuruma hızına etkisi üzerine değerlendirme yapılmıştır. Her iki kurutma yöntemi IR ve liyofilizasyon için gerçekleştirilen modelleme çalışmalarında, ejder meyvesi ve hint inciri örnekleri için uygulanan çeşitli matematiksel modellerin uygunlukları, belirlenen R2, χ2 ve RMSE değerleri dikkate alınarak karşılaştırılmıştır. IR kurutma yöntemiyle 50°C, 60°C ve 70°C sıcaklıklarında kurutulan ejder meyvesi ve hint inciri örneklerinde, genellikle Aghbashlo ve Midilli ve Küçük modelleri, hem ön işlemsiz hem de ön işlem uygulanmış numuneler için en yüksek R2(≥ 0,9995) ve χ2 ve RMSE değerleri ile en iyi uyumu sağlamıştır. Benzer şekilde, liyofilizasyon yöntemiyle kurutulan meyve örneklerinde de, hem ejder meyvesi hem de hint inciri için Aghbashlo ve İki Terimli Üstel modelleri, elde edilen yüksek R2 (≥ 0,9965) ve düşük χ2 ve RMSE hata değerleriyle, kuruma davranışını en iyi temsil eden modeller olarak belirlenmiştir
Özet (Çeviri)
When it comes to food products, the application of drying processes aims to reduce the mass and often the volume of the product, making transportation, storage, and packaging easier and more economical. Fruits and vegetables have a high moisture content of over 80%, making them highly susceptible to spoilage caused by bacteria. Drying preserves food in a stable and safe state by reducing water activity, significantly extending its shelf life compared to fresh products. Among various drying techniques, freeze-drying or lyophilization has become one of the most important processes for food preservation. Freeze-drying is based on the sublimation of the solvent in a product. In the infrared drying process, energy is transferred from a heating element to the product without heating the surrounding air, leading to higher temperatures in the inner layers of the product compared to the air. In this study, untreated and pretreated samples of dragon fruit and prickly pear were dried using a freeze dryer and an infrared dryer. The data obtained from the drying experiments were applied to various mathematical models to determine the most suitable drying models. The drying behavior of the samples was observed, and the effect of pretreatments on drying rate was evaluated. In the modeling studies conducted for both drying methods, infrared (IR) drying and lyophilization, the suitability of various mathematical models applied to dragon fruit and prickly pear samples was evaluated based on the determined values of R2, χ2 and RMSE. For the IR drying method, carried out at temperatures of 50°C, 60°C, and 70°C, the Aghbashlo and Midilli and Küçük models generally provided the best fit for both untreated and pre-treated samples, yielding the highest R2 values (≥ 0.9995) and the lowest χ2 and RMSE values. Similarly, in the case of lyophilized fruit samples, the Aghbashlo and Two-Term Exponential models were identified as the most appropriate models for both dragon fruit and prickly pear. These models produced high R2 values (≥ 0.9965) along with low χ2 and RMSE error values, thus best representing the drying behavior under freeze-drying conditions
Benzer Tezler
- Patriyarkal tarihin egzotik kadınları amazonlar
He the exotic women of the patriarchal history: The amazons
ŞULE DİDEM GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiGaziantep ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHARREM AÇIKGÖZ
- 16.-18. yüzyıllarda Avusturya sanatında Türkler
Başlık çevirisi yok
LALE BALKIŞ (BABAOĞLU)
Doktora
Türkçe
1994
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURHAN ATASOY
- İç ve dış ortam koşullarında güneş ışınlarına maruz kalan odunun foto-degradasyonu
Photo-degradation of wood exposed to solar rays under indoor and outdoor environmental conditions
MEHMET ALİ AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYLEM DİZMAN TOMAK
- Gökpınar Baraj Gölü (Denizli)'nde yaşayan egzotik balık türü güneş levreği, lepomis gibbosus (L. 1758)'un biyo-ekolojik özellikleri ve istila potansiyeli üzerine bir araştırma
A study on bio-ecological properties and invasion potential of exotic fish species sun perch, lepomis gibbosus (L. 1758) living in Gökpinar dam lake (Denizli/Turkey)
UFUK GÜRKAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2023
Su ÜrünleriIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ÇETİNKAYA
- Egzotik opsiyonlar: Seçim opsiyonları üzerine bir inceleme
Egzotic options: A study on chooser options
ESRA DEMİR EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Ekonomiİstanbul Aydın ÜniversitesiEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÖZARI