Tarımsal üretim süreçlerinin optimizasyonuna yönelik yeni bir model ve karar destek sistemi tasarımı
Design of a new model and decision support system for the optimization of agricultural production processes
- Tez No: 962811
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM TARHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Yönetim Bilişim Sistemleri, Management Information Systems
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilişim Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Bu çalışma, tarımsal üretim süreçlerinin daha etkin ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi için yenilikçi bir Karar Destek Sistemi (KDS) modeli geliştirmeyi amaçlamaktadır. Tarım sektöründe dijitalleşme, iş zekası, hassas tarım ve tarımsal izlenebilirlik gibi yenilikçi yaklaşımların entegrasyonunu ele alan bu çalışma, özellikle küçük ve orta ölçekli tarım işletmelerinin dijitalleşme sürecinde karşılaştığı yüksek maliyet, teknolojiye sınırlı erişim ve kullanım zorluğu gibi yapısal engellere çözüm getirmeyi hedeflemiştir. Çalışma hem literatürdeki boşlukları doldurmayı hem de sektördeki dijital dönüşüme katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Modelin temel felsefesi, teknolojik süreçlerin karmaşıklığını basitleştirerek, bir kullanıcının evindeki akıllı bir cihazı mobil uygulaması üzerinden yönetebildiği kolaylığı tarımsal operasyonlara taşımaktır. Bu yaklaşım, düşük maliyetli donanım bileşenleri, enerji verimli kablosuz iletişim protokolleri ve sunucusuz bulut tabanlı platformlar aracılığıyla verilerin toplanmasını ve güvenli bir şekilde depolanmasını öngörmektedir. Veriler, yapay zeka ve gelişmiş analitik modellerle işlenerek anlamlı öngörülere ve optimize edilmiş karar önerilerine dönüştürülmektedir. Bu öneriler, kullanıcı dostu mobil ve web tabanlı arayüzler üzerinden görsel olarak sunulurken, manuel veri girişleriyle kullanıcıların da sürece aktif katkısı sağlanmaktadır. Model önerisi, veri toplama, depolama ve aktarım, veri işleme ve analiz ile veri görselleştirme ve son kullanıcı işlemleri olmak üzere dört ana aşamadan oluşmaktadır. Geliştirilen model, hassas tarım teknolojileriyle entegre edilerek su, enerji ve gübre gibi kıt kaynakların daha verimli kullanılmasını ve böylece çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşılmasını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Kullanıcı dostu arayüz tasarımı ve iş zekası entegrasyonları sayesinde, çiftçilerin karmaşık tarımsal süreçleri daha kolay yönetebilmesi öngörülmektedir. Model, tarımsal tedarik zincirinin şeffaflığını artırarak gıda güvenliğine önemli katkı sağlamayı ve teknolojiye erişimi kolaylaştırarak küçük ölçekli çiftçilerin sosyal eşitsizliklerinin azaltılmasına destek olmayı amaçlamaktadır. Çalışma, iş zekası ve tarımsal izlenebilirlik sistemlerinin KDS'ye entegrasyonu konusundaki literatür eksikliklerini gidermeyi ve sektördeki uygulamalar için bir yol haritası sunmayı hedeflemiştir. Teorik olarak geliştirilen bu modelin saha uygulamalarıyla test edilmemiş olması önemli bir sınırlılık teşkil etmektedir. Gelecekteki araştırmalara ışık tutması amacıyla, modelin farklı tarımsal koşullarda uygulanabilirliği, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerini destekleyecek teknolojilerin geliştirilmesi ve dijitalleşmenin çiftçiler üzerindeki ekonomik etkilerinin daha kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi önerilmiştir. Çalışma, tarımsal üretimde dijitalleşmenin önemini vurgulamakta ve KDS'lerin sektördeki dönüşüme sunduğu katkıları ortaya koymaktadır. Geliştirilen model önerisi hem akademik literatüre hem de uygulamalı tarım süreçlerine önemli katkılar sağlamayı ve sürdürülebilirlik ve verimlilik odaklı tarımsal üretim için yenilikçi bir yaklaşım sunmayı amaçlamaktadır. Tez, üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tarım sektörünün mevcut durumu ve dijitalleşmenin önündeki temel engeller ile KDS uygulamaları detaylıca incelenerek teorik çerçeve oluşturulmuştur. İkinci bölümde, KDS'nin tarımsal süreçlerdeki rolü, veri odaklı karar alma ve iş zekası entegrasyonları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise, bu çalışmada geliştirilen KDS modeli ve tarımsal üretime sağladığı önerilen katkılar ele alınmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to develop an innovative decision support system (DSS) model for the more effective and sustainable management of agricultural production processes. Addressing the integration of innovative approaches such as digitalization, business intelligence, precision agriculture, and agricultural traceability in the agricultural sector, this study aims to provide solutions to structural barriers such as high costs, limited access to technology, and difficulties in usage that small and medium-sized agricultural enterprises face during the digitalization process. The study aims to fill gaps in the literature and contribute to the digital transformation of the sector. The model's underlying philosophy is to simplify the complexity of technological processes and bring the ease of managing a smart device in one's home through a mobile application to agricultural operations. This approach envisions the collection and secure storage of data through low-cost hardware components, energy-efficient wireless communication protocols, and serverless cloud-based platforms. Data is processed using artificial intelligence and advanced analytical models to generate meaningful insights and optimized decision recommendations. These recommendations are visually presented through user-friendly mobile and web-based interfaces, while manual data entry allows users to actively contribute to the process. The proposed model consists of four main stages: data collection, storage, and transfer; data processing and analysis; data visualization; and end-user operations. The developed model aims to facilitate the more efficient use of scarce resources such as water, energy, and fertilizer by integrating with precision agriculture technologies, thereby helping to achieve environmental sustainability goals. Thanks to its user-friendly interface design and business intelligence integrations, the model is expected to enable farmers to manage complex agricultural processes more easily. The model aims to significantly contribute to food security by increasing the transparency of the agricultural supply chain and to support the reduction of social inequalities among small-scale farmers by facilitating access to technology. This study aims to address the literature gaps on the integration of business intelligence and agricultural traceability systems into KDS and to provide a roadmap for applications in the sector. The fact that this theoretically developed model has not been tested in field applications constitutes an important limitation. To inform future research, it is recommended to assess the applicability of the model under different agricultural conditions, develop technologies that support environmental sustainability goals, and conduct a more comprehensive evaluation of the economic impacts of digitalization on farmers. This study highlights the importance of digitalization in agricultural production and reveals the contributions of KDS to the transformation of the sector. The proposed model aims to make significant contributions to both academic literature and applied agricultural processes and to offer an innovative approach to sustainability and efficiency-oriented agricultural production. The thesis consists of three main sections. In the first section, the current state of the agricultural sector and the main obstacles to digitalization, as well as KDS applications, are examined in detail to establish a theoretical framework. The second chapter addresses the role of KDS in agricultural processes, data-driven decision-making, and business intelligence integrations. The third chapter presents the KDS model developed in this study and the proposed contributions it offers to agricultural production.
Benzer Tezler
- Dalgacık dönüşümü kullanılarak zirai-meteorolojik verilerin hata teşhis ve tamiri
Fault diagnosis and repair of agricultural meteorological data using wavelet transform
NİGAR TUĞBAGÜL ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. B. BERK ÜSTÜNDAĞ
- Tarım işletmelerinde mekanizasyon planlamasına yönelik zaman kısıtlı model geliştirilmesi
Başlık çevirisi yok
AHMET DARGA
Doktora
Türkçe
1989
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Mekanizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL BÖLÜKOĞLU
- Kanola küspesinden yeşil teknolojilerle protein hidrolizatı üretim süreçlerinin optimizasyonu ve protein hidrolizatlarının karakterizasyonu
Optimization of protein hydrolysate manufacturing processes from canola meal with green technologies and characterization of the protein hydrolysates
BÜŞRA TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gıda Mühendisliğiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM GÜLSEREN
- IETF 6TiSCH ağlar için q-öğrenme algoritmasından esinlenilmiş amaç fonksiyonu optimizasyonu
Q-learning algorithm inspired objective function optimization for IETF 6TiSCH networks
TAYFUN BEKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKaradeniz Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDAT GÖRMÜŞ
- Optimization of efficiency in biodiesel production from microalgae with machine learning methods
Mikroalglerden biyodizel üretiminde makine öğrenimi yöntemleri ile verimliliğin optimizasyonu
CANBERK ÜNGÖRMÜŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolTürk Hava Kurumu ÜniversitesiElektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYTUN ONAY