Romatoid artrit tanılı bireylerde Akdeniz diyetinin hastalık aktivitesi ve inflamatuvar belirteçler üzerine etkisi
The effect of Mediterranean diet on disease activity and inflammatory markers in individuals diagnosed with rheumatoid arthritis
- Tez No: 963443
- Danışmanlar: PROF. DR. HABİBE ŞAHİN, PROF. DR. GÜLŞAH KANER TOHTAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Akdeniz diyeti, Hastalık aktivitesi, İnflamatuvar belirteçler, Romatoid artrit, Sağlık Değerlendirme Anketi-Özürlülük İndeksi, Disease activity, Inflammatory markers, Mediterranean diet, Rheumatoid arthritis, The Health Assessment Questionnaire-Disability Index
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Bu araştırma, romatoid artritli bireylerde Akdeniz diyetinin hastalık aktivitesi, inflamatuvar belirteçler ve fonksiyonel durum üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Randomize kontrollü olarak planlanan bu klinik araştırma, romatoid artrit tanısı almış olan 38 kadın birey ile tamamlanmıştır. Araştırma kriterlerine uyan bireyler randomize olarak Akdeniz diyeti ve kontrol grubu olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Akdeniz diyet grubuna 12 hafta süreyle Akdeniz diyeti uygulanırken, kontrol grubuna ise Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2022'ye uygun genel sağlıklı beslenme önerileri verilmiştir. Katılımcılarla araştırmanın başlangıcında, 4., 8. ve 12. haftasında yüz yüze görüşülmüştür. Bireylerin Akdeniz diyetine uyumları Akdeniz Diyeti Bağlılık Ölçeği (MEDAS), fonksiyonel durumları Sağlık Değerlendirme Anketi-Özürlülük İndeksi (HAQ-DI), fiziksel aktivite durumları ise 24 saatlik Fiziksel Aktivite Kayıt Formu kullanılarak değerlendirilmiştir. Tüm kontrollerde bireylerden 3 günlük besin tüketim kaydı alınmış, antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Bireylerin hastalık aktivitesi araştırmanın başlangıcında ve 12. haftasında Hastalık Aktivite Skoru 28 (DAS28) ile değerlendirilmiştir. Bireylerin rutin muayene sırasında elde edilmiş olan biyokimyasal bulguları başlangıçta ve 12. haftada hasta dosyalarından alınarak ankete kaydedilmiştir. Tümör nekrozis faktör-alfa (TNF-α), interlökin-6 (IL-6) ve interlökin-10 (IL-10) parametreleri ELISA yöntemi ile analiz edilmiştir. Akdeniz diyet grubundaki bireylerin vücut ağırlığı, beden kütle indeksi (BKİ), vücut yağ kütlesi, vücut kas kütlesi, bel çevresi, bel/boy oranı (p0,05). DAS28 ve HAQ-DI puanlarındaki değişimin Akdeniz diyet grubunda kontrol grubuna göre daha fazla olduğu, ancak bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlenmiştir (p>0,05). Akdeniz diyet grubundaki bireylerin TNF-α düzeyinin başlangıca göre anlamlı derecede azaldığı (p0,05). Bununla birlikte TNF-α düzeylerindeki değişim açısından iki grup arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (p>0,05). Akdeniz diyeti ve kontrol grubundaki bireylerin IL-6, IL-10, C-reaktif protein (CRP), eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) düzeylerinde araştırmanın başlangıcına göre 12. haftada anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür (p>0,05). Sonuç olarak, romatoid artritli bireylerde farmakolojik tedavilere ek olarak Akdeniz diyeti ile uyumlu beslenme, bireylerin hastalık aktivitesinin azalmasına, fonksiyonel durumlarının ve inflamatuvar parametrelerinin iyileşmesine katkıda bulunabilir.
Özet (Çeviri)
This study was planned and conducted to evaluate the effects of the Mediterranean diet on disease activity, inflammatory markers and functional status in patients with rheumatoid arthritis. This randomized controlled clinical study was completed with 38 patients with rheumatoid arthritis. Participants who met the research criteria were randomly assigned to one of two groups: the Mediterranean diet group or the control group. For 12 weeks, the Mediterranean diet group followed a Mediterranean diet, whereas the control group received general healthy eating advice based on the Turkey Dietary Guidelines (TÜBER) 2022. Participants were interviewed face-to-face at the beginning, 4th, 8th and 12th weeks of the study. Participants' adherence to the Mediterranean diet was assessed using the Mediterranean Diet Adherence Screener (MEDAS), their functional status was evaluated with the Health Assessment Questionnaire-Disability Index (HAQ-DI), and their physical activity status was assessed using the 24-hour Physical Activity Recall. In all controls, 3-day food consumption records were taken from participants and anthropometric measurements were made. The disease activity of the patients was evaluated with the Disease Activity Score 28 (DAS28) at the beginning and 12th week of the study. The biochemical findings obtained during the routine examinations were recorded in the questionnaire from the patient files at baseline and week 12. Tumor necrosis factor-alpha (TNF-α), interleukin-6 (IL-6) and interleukin-10 (IL-10) parameters were analyzed by the ELISA method. It was found that the body weight, body mass index (BMI), body fat mass, body muscle mass, waist circumference, waist/height ratio (p0.05). It was determined that the change in DAS28 and HAQ-DI scores was greater in the Mediterranean diet group than in the control group, but this difference was not statistically significant (p>0.05). It was found that the TNF-α level of participants in the Mediterranean diet group decreased significantly compared to the baseline (p0.05). However, there was no significant difference between the two groups in terms of the change in TNF-α levels (p>0.05). There was no statistically significant difference in the IL-6, IL-10, C-reactive protein (CRP), erythrocyte sedimentation rate (ESR) levels of participants in the Mediterranean diet and control groups at the 12th week compared to the beginning of the study (p>0.05). In conclusion, in addition to pharmacological treatments for patients with rheumatoid arthritis, the Mediterranean dietary pattern may contribute to reducing disease activity and improving functional status and inflammatory parameters.
Benzer Tezler
- Romatoid artritli bireylerde akdeniz diyetine uyum, diyet inflamatuar indeksi, hastalık aktivesi, ağrı şiddeti, yorgunluk, yaşam kalitesi ve beslenme durumları arasındaki ilinti
Relationship between mediterranean diet adherence, dietary inflammatory index, disease activity, pain intensity, fatigue, life quality and nutritional status in rheumatoid arthritis
BÜŞRA AÇIKALIN
Doktora
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikAnkara Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN ŞANLIER
- Romatoid artritli yetişkin kadınların akdeniz diyetine uyumu ile serum toplam antioksidan durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Analysis of the relationship between compliance with mediterranean diet and serum total antioxidant status of adult women with rheumatoid arthritis
CANSU BEKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiDiyetetik Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN AYAZ
- Çeşitli romatizmal hastalıklarda çiğneme sisteminin klinik, biyokimyasal ve görüntüleme metotlarıyla değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ZELİHA MERVE SEMERCİ
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2024
Diş HekimliğiAkdeniz ÜniversitesiAğız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVCİHAN GÜNEN YILMAZ
- Anti-DFS70 antikorlarının otoimmün ve allerjik hastalıklardaki rolü nedir ve otoimmün hastalıklarda koruyucu rolü var mıdır?
What is the role of anti-DFS70 antibodies in autoimmune and allergic diseases and does it have a protective role in autoimmune diseases ?
ÜMRAN YILDIRIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Allerji ve İmmünolojiAkdeniz Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ENDER TERZİOĞLU
- Romatoid artrit ilişkili interstisyel akciğer hastalığı tutulumu olan hastalarda demografik, serolojik, klinik, radyolojik parametrelerin ve tedavi modalitelerinin kliniğe ve mortaliteye etkilerinin geriye dönük incelenmesi
Retrospective evaluation of the clinical impact of demographic, serological, clinical, radiological parameters and treatment modalities in patients with rheumatoid arthritis associated interstitial lung disease
MEHMET FATİH ŞAHİNER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
RomatolojiAkdeniz Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ENDER TERZİOĞLU