Okul öncesi dönemdeki çocukların düşünme becerilerinin yaratıcı düşünme ve eleştirel düşünme kapsamında değerlendirilmesi
Evaluation of thinking skills of preschool children within the scope of creative thinking and critical thinking
- Tez No: 963444
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BİNHAN KOYUNCUOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sinop Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bu araştırmada, okul öncesi dönemde bulunan çocukların yaratıcı ve eleştirel düşünme becerileri incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma 2024–2025 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde, Ankara ilinde yer alan üç farklı anaokulunda öğrenim gören 196 4-5 yaş çocuğu ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada 5-6 Yaş Çocukları İçin Eleştirel Düşünme Becerileri Testi (ÇEDT) ve Okul Öncesi Yaştaki Çocuklar İçin Bütünleşik Yaratıcılık Testi (BYT- Okul Öncesi) kullanılmıştır. Okul öncesi dönemdeki çocukların yaratıcı ve eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkiye ait bulgular, çocukların her iki düşünme türünde de genel olarak orta düzeyde puanlar aldığını göstermiştir. Eleştirel düşünmenin alt boyutları arasında değerlendirme ve analiz alanlarında görece daha yüksek puanlar görülürken, yorumlama, çıkarım ve açıklama gibi alt boyutlarda daha sınırlı bir performans gözlemlenmiştir. Yaratıcı düşünmede ise dil alanında akıcılık öne çıkarken, hayal gücü ve orijinallik gibi özgünlükle ilişkili boyutlarda puanların daha düşük olduğu görülmüştür. Şekil alanındaki görevlerde ise yapılandırılmış unsurların çocuklar tarafından daha kolay tamamlandığı, özgün üretim gerektiren boyutlarda ise performansın sınırlı kaldığı belirlenmiştir. Her iki ölçme aracının hem genel hem de alt boyut puanları arasında olumlu korelasyonlar elde edilmiştir. Bulgular, okul öncesi dönemde yaratıcı ve eleştirel düşünmenin birbirini besleyen doğası da göz önünde bulundurularak, erken çocukluk eğitiminde bu becerilerin birlikte ve sistemli olarak desteklenmesinin önemini ön plana çıkarmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examined the creative and critical thinking skills of preschool children. A correlational screening model, a quantitative research method, was used in the study. The study was conducted in the second semester of the 2024–2025 academic year with 196 4- to 5-year-old children attending three different kindergartens in Ankara. The Critical Thinking Skills Test for 5- and 6-Year-Old Children (CTS) and the Integrated Creativity Test for Preschool-Aged Children (ICTS-Preschool) were used in the study. Findings regarding the relationship between the creative and critical thinking skills of preschool children showed that children generally scored moderately in both types of thinking. While relatively higher scores were observed in the evaluation and analysis sub-dimensions of critical thinking, more limited performance was observed in sub-dimensions such as interpretation, inference, and explanation. In creative thinking, fluency in language was prominent, while scores were lower in dimensions related to originality, such as imagination and originality. In the figurative domain, children were found to have easier completion of structured elements, while performance in dimensions requiring original production remained limited. Positive correlations were obtained between both overall and sub-dimension scores of both assessment instruments. Considering the mutually reinforcing nature of creative and critical thinking in the preschool period, the findings highlight the importance of systematically supporting these skills together in early childhood education.
Benzer Tezler
- Çocuklarla felsefe uygulamalarının okul öncesi dönem çocuklarınyaratıcılıklarına ve eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi
Examining the effects of philosophy practices with children on preschool children's creativity and critical thinking skills
HURİYE BELEN ULUÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ÜLKÜ YILDIZ
- Okul öncesi dönem çocuklarının eleştirel düşünme becerilerinin sessiz kitap uygulamaları aracılığıyla incelenmesi
An investigation of preschool children's critical thinking skills through wordless picture book activities
BEGÜM KIRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU AYDIN YÜKSEL
- Waldorf, Montessori ve MEB Okul Öncesi Eğitim programlarına devam eden 48-60 aylık çocukların yaşam becerilerinin incelenmesi
An examination into life skills of 48-60 month-old children attending the Waldorf, Montessori and Turkish National Education Preschool programs
NURCİHAN TUTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP FULYA TEMEL
- Okul öncesi dönemde eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini etkileyen temel faktörler
Basic factors that influence critical and creative thinking skills in pre-school period
BERNA TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEFA TAŞDELEN
- Okulöncesi eğitimi fen etkinliklerinde doğa olaylarının neden-sonuç ilişkilerini belirlemede yaratıcı dramanın etkililiği
The effectiveness of creative drama in prescholl science activities in determining the relationship in nature events
ELİF ERKOCA AKKÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ALİ ÖZTÜRK