Örtük öğrenme ve örtük ipuçlu prospektif bellek süreçlerinin elektroensefalogramla incelenmesi
Investigation of implicit learning and implicit-cued prospective memory processes via electroencephalogram
- Tez No: 963610
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM ULAŞOĞLU YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizyoloji, Psikoloji, Physiology, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İleri Nörolojik Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Prospektif bellek (PB), açık ve örtük bellek arasında özel bir durum sergilemektedir. Belleğin nöral altyapısına ilişkin çalışmalar, açık ve örtük belleğin farklılıklarına yoğunlaşmaktadır. Ancak kodlama ve geri çağırma süreçlerinde açık ve örtük süreçler etkileşmektedir. Yine de PB'yi bu kapsamda inceleyen çalışmalar sınırlıdır. Bu çalışmada literatürde sık kullanılan bir PB paradigması, örtük ipuçlarıyla modifiye edilerek örtük bellek süreçlerinin prospektif belleğe etkisinin elektroensefalogram (EEG) aracılığıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 12'si kadın toplam 25 kişi katılmıştır. Katılımcılar EEG kaydı sırasında, üç koşuldan oluşan paradigmayı uygulamıştır. Çalışma belleği koşulu (i) art arda gelen kategori ve kelime çiftlerini eşleştirme görevidir. İpuçlanmayan PB koşulu (ii) süregiden bu göreve ek olarak %15 oranında PB görevi içermektedir. Örtük ipuçlu PB koşulunda (iii) ise PB hedeflerini yordayan bir örtük ipucu yer almaktadır. İpucu, PB hedefinden önce gelen kategorinin kendinden bir önceki kategori ile aynı olmasıdır. Katılımcılar ayrıca, yürütücü işlev ve bellek performanslarını ölçen nöropsikolojik testlere tabi tutulmuştur. Katılımcıların ipuçlu PB koşulunda doğru oranı ve ortalama reaksiyon süresi açısından daha başarılı olduğu saptanmıştır. Olaya İlişkin Potansiyeller değerlendirildiğinde LPC ve P300 benzeri yanıtlarda örtük ipuçlanan koşulun lehine, fronto-santro-parietal alanda anlamlı amplitüd farklılıkları tespit edilmiştir. N400 yanıtı, ipuçlanmayan hedefler için anlamlı gözükmektedir. Bulgular, örtük ipuçlarının daha erken bir dönemde algılandığına, PB'ye ait bellek entegrasyonunun nöral izlerinin ise daha geç bir zaman diliminde ortaya çıktığına işaret etmekte ve örtük belleğin PB süreçlerine dahil olarak performansı fasilite ettiğini desteklemektedir. Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: TYL-2024-40980.
Özet (Çeviri)
Prospective memory (PM) occupies a unique position between explicit and implicit memory. While previous studies have mostly focused on their neural differences, there is limited research exploring how implicit processes contribute to PM, despite the interaction between explicit and implicit processes during encoding and retrieval. In this study, a PM paradigm was modified with implicit cues, and electroencephalogram (EEG) was used to examine how these cues influence PM performance. A total of 25 participants (12 female) took part in the study. During EEG recording, participants engaged in a paradigm consisting of three conditions. The working memory condition (i) involved matching consecutive category-word pairs. The non-cued PM condition (ii) included a prospective memory task embedded in the ongoing task at a rate of 15%. In the implicitly cued PM condition (iii), an implicit cue predicted the upcoming PM targets. Specifically, the cue was defined as the category preceding the PM target being the same as the one presented on the previous trial. Participants also completed a series of neuropsychological tests to assess executive functions and memory performance. Findings revealed that participants performed more accurately and with shorter reaction times in the implicitly cued PM condition. Event-related potential (ERP) analyses showed significant amplitude differences in favor of the implicitly cued condition in LPC and P300-like responses, particularly over fronto-central-parietal regions. The N400 response appeared to be significantly elicited by non-cued targets. These findings suggest that implicit cues are processed at an earlier stage, while neural traces of PM-related memory integration emerge later. Overall, the results support the notion that implicit memory processes can contribute to prospective memory performance by facilitating task execution. This study was funded by Scientific Research Projects Coordination Unit of Istanbul University. Project Number: TYL-2024-40980.
Benzer Tezler
- Children participation and post occupancy evaluation in developing a communicative language to (re)design educational environments
Eğitim ortamlarının (yeniden) tasarımı için bir iletişim dili geliştirilmesinde kullanım sonrası değerlendirme ve çocukların katılımı
ODETA MANAHASA
Doktora
İngilizce
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN ÖZSOY
- E-öğrenme ortamları için sürdürülebilir dikkat düzeyi ile bağlamsal ipucu kullanımının örtük bellek performansına etkisi
The effect of sustained attention level and contextual cueing on implicit memory performance for e-learning environments
HALE ILGAZ
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ALTUN
- Duygu içeren resimlerin IOWA kumar testi'ndeki karar verme performansı üzerindeki etkilerinin fonksiyonel nörogörüntüleme yöntemiyle araştırılması
Investigation of the effects of affective pictures on the decision making performance in IOWA gambling task by using functional neuroimaging method
SİNEM YILDIZ İNANICI
- Sosyal bilgiler programındaki becerilere ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi
Examining students' perceptions on skill in social science teaching program
SELMAN ABLAK
- Human-inspired communicative cues for intent expressive motion generation
Niyet belirtimli hareket üretimi için insandan esinlenilmiş iletişimsel ipuçları
DOĞANCAN KEBÜDE
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKoç ÜniversitesiBilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ AKGÜN