Salırca-Eski Türkçe karşılaştırmalı sözvarlığı
The comparative vocabulary of Salır language and Old Turkic
- Tez No: 963611
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Salırca, Salır Türkçesi, Eski Türkçe, söz varlığı, Salar, Salar Turkic, Old Turkic, Vocabulary
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 541
Özet
Bu tez çalışmasında, Türk dili tarihinde önemli bir yere sahip olup aynı zamanda Oğuzcanın en doğudaki uzantısı olan Salırcanın söz varlığı ile Eski Türkçe karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Bu kapsamda Salırcanın, Çin Halk Cumhuriyeti'nde basılan 撒维汉词典 Sāwéihàncídiǎn Salırca-Uygurca- Çince Sözlük esas alınmıştır. Salırca bir yandan arkaik unsurlar bulundururken öte yandan karma dil özelliğinden dolayı oldukça dikkat çekici bir yapıya sahiptir. Söz konusu sözlükteki kelimeler, Türkiye Türkçesine aktarılmış örnekleriyle birlikte sunulmuştur. Eski Türkçe ve çağdaş sözlüklerle karşılaştırılan madde başlarının hangi dile ait olduğu tespit edilmiş esas halleri belirtilmiştir. Salırca kelimeler içinse kısa bir morfolojik çıkarım da bulunulmuştur. Çalışmada yalnızca söz varlığı değil diller arası ödünçleme ilişkileri de göz önüne alınmıştır. Başta Çince olmak üzere Arapça, Farsça, Moğolca ve Tibetçeden alıntı kelimeler özgün biçimleriyle ve latinize halleriyle aktarılmıştır. Çalışma boyunca Eski Türkçenin temel kaynaklarından yararlanılmıştır. Temel anlamda iki bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde Salırlar ve Salırcaya ait temel bilgilerin yanında Salırca hakkında yapılan çalışmalara, tarihi kaynaklarına ve Türk dillerindeki yerine değinilmiştir. İkinci bölümde ise esas söz varlığı bir başka deyişle Eski Türkçe ile karşılaştırılması yapılmış ve çalışmamızda elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, the lexicon of Salır Turkic, which both holds historical significance within the Turkic language family and constitutes the easternmost extension of Oghuz Turkic, is analyzed in comparison with Old Turkic. In this contact, the vocabulary of Salır language was examined on the basis of the 撒维汉词典 Sāwéihàncídiǎn Salar-Uighur- Chinese Dictionary printed by People's Republic of China. While it preserves certain archaic features, it also exhibits characteristics of a mixed language, making it a particularly noteworthy linguistic system. The words in this dictionary were translated into Turkish and presented along with examples. The entries were compared with Old Turkic and contemporary dictionaries to identify their linguistic origins and original forms, and brief morphological analyses were provided for the Salır words. In this study, not only the vocabulary but also interlingual borrowing relationships have been taken into account. Loan from Arabic, Persian, Mongolian, and Tibetian especially Chinese have been presented both in their original forms and in Latinized versions Throughout the study, primary sources of Old Turkic have been utilized.This study is compose of two principal sections. The first section provides essential information regarding the Salar people and the Salar language, including a review of previous research, historical sources, and the language's classification within the Turkic language family. The second section focuses on the core lexicon of Salar, presenting a comparative analysis with Old Turkic and offering an evaluation of the findings obtained through the course of the study.
Benzer Tezler
- Eski Türkçe bağlamında Sarı Uygurca ve Yeni Uygurcanın gramer ve söz varlığı karşılaştırması
A comparison of Yellow Uyghur and New Uyghur in terms of grammar and vocabulary in the context of Old Turkic
DİLEK BARTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRET YILDIRIM
- Arf sayısal yarıgrupların RF(satırca-indirgenmiş)-matrisleriyle incelenmesi
The examination of Arf numerical semigroup with RF (row-factorization)-matrices
HALİL İBRAHİM AĞIR
- Arf sayısal yarıgrupların RF(satırca indirgenmiş)-bağıntıları
The RF-(row-factorization) relations of Arf numerical semigroups
SUNA AYDOĞDU
- Hemen hemen simetrik sayısal yarıgruplarının RF (satırca indirgenmiş) – matrisleriyle incelenmesi
Of almost cymetric numerical semigroups analysis with RF (row-reduced) - matrices
RABİYA TUTAR
- Kısmi diferansiyel denklemlerin nümerik çözümleri için Fibonacci sıralama (Collocation) metodu ve residüel hata analizi
Fibonacci collocation method for numerical solutions of partial differential equations and residual error analysis
AYŞE KURT BAHŞI