Algoritmik irade kapasitesi bağlamında yapay zekâ destekli ürünlerin kullanımından doğan hukuki sorumluluk
Responsibility arising from the use of artificial intelligence-supported products in the context of algorithmic will capacity
- Tez No: 963635
- Danışmanlar: PROF. DR. NURİYE AYŞE BOZTOSUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Yapay Zekâ, Yapay Zekâ Destekli Ürün, İrade, Algoritmik İrade, Sorumluluk, Artificial Intelligence, Artificial Intelligence Assisted Product, Will, Algorithmic Will, Liability
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Yapay zekâ destekli ürünlerin hayatımızdaki etkisinin hızla artması doğacak uyuşmazlıklar yönünden hukuki sorumluluğun tespitinin önemini ortaya çıkarmıştır. Bu kapsamda çalışmamızda öncelikle yapay zekâ ve yapay zekâ destekli ürün teknik ve hukuki açılardan incelenmiştir. Kavramsal çerçeve oluşturulduktan sonra detaylı analiz öncesi dünya genelinde yapay zekâ teknolojileri ve bu teknolojiye ilişkin oluşturulan düzenlemeler karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Uluslararası düzenlemeler ile yapay zekâ teknolojilerinin güncel durumu ve hukuk alanındaki son gelişmelerin taraması yapıldıktan sonra yapay zekâ destekli ürün ve irade ilişkisi otomatizasyon ve otonomi kavramları kapsamında incelenmiştir. İrade ve buna bağlantılı olarak algoritmik irade kavramları hukuki ve teknik yönüyle analiz edilmiştir. Bu kapsamda algoritmik irade, sınırlı ve tam kapasiteli olarak özgün bir ayrım ile ele alınmıştır. Yapay zekâ destekli ürünler için mevzuatımızdaki sorumluluk hükümlerinden doğrudan ya da kıyasen uygulanabilecek hükümler analiz edilmiş ve özellikle tam algoritmik irade kapasiteli yapay zekâ destekli ürünler için yetersiz kalan boyut ortaya konulmuştur. Son bölümde de lege ferenda çözüm önerisi olarak algoritmik irade kapasiteli yapay zekâ destekli ürünler için e-kişilik ve e-tescil sistemleri değerlendirilmiştir. Çalışmamızda algoritmik irade kapasitesi bağlamında yapay zekâ destekli ürünlerin kullanımından doğan sorumluluk normatif analiz, kavramsal ayrımlar, içtihat taraması, karşılaştırmalı hukuk analizi yapılarak hukuki açıdan bir sistematik dahilinde analiz edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The rapid increase in the impact of artificial intelligence-supported products on our lives has highlighted the importance of determining legal liability in terms of potential disputes. In this context, our study first examined artificial intelligence and artificial intelligence-supported products from technical and legal perspectives. After establishing a conceptual framework, artificial intelligence technologies around the world and the regulations established for this technology were analysed comparatively prior to detailed analysis. After reviewing international regulations, the current state of artificial intelligence technologies, and recent developments in the field of law, the relationship between artificial intelligence-powered products and will was examined in the context of the concepts of automation and autonomy. The concepts of will and algorithmic will were analysed from both legal and technical perspectives. In this context, algorithmic will was addressed with a distinct distinction between limited and full-capacity capabilities. Provisions in our legislation that can be directly or analogously applied to artificial intelligence-supported products have been analysed, and the inadequacy of these provisions, particularly for artificial intelligence-supported products with full algorithmic will capacity, has been highlighted. In the final section, e-personhood and e-registration systems for artificial intelligence-supported products with algorithmic will capacity have been evaluated as a de lege ferenda solution proposal. In our study, the liability arising from the use of artificial intelligence-enabled products in the context of algorithmic decision-making capacity has been analysed from a legal perspective within a systematic framework through normative analysis, conceptual distinctions, case law review, and comparative legal analysis.
Benzer Tezler
- Sistemli mimari tasarım sürecinde üretken bir yapay yardımcı önerisi
Proposal for a productive artificial aid in the systematic architectural design process
BETÜL ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL DEMİR
- A critical consideration of the digital public sphere on the basis of the agonistic theory
Dijital kamusal alanın agonistik teori temelinde eleştirel bir değerlendirmesi
KEREM ALPKAAN ADAKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Felsefeİstanbul Teknik ÜniversitesiSiyaset Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ERBİL
- Vision based positioning ABB IRB 140 robot for gas leakage test automation
Gaz kaçak test otomasyonu için ABB IRB 140 robot için görüntü tabanlı pozisyonlama
AKIN İLKER SAVRAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiKontrol ve Otomasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUFAN KUMBASAR
- An adaptive modal pushover analysis procedure to evaluate the earthquake performance of high-rise buildings
Yüksek binaların deprem performansının değerlendirilmesi için bir uyarlamalı itme analizi yöntemi
MELİH SÜRMELİ
Doktora
İngilizce
2016
Deprem Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERCAN YÜKSEL
- Sonic symbiosis: The interplay of sound and spatiality in installation art
Sonik simbiyoz: Enstalasyon sanatında ses ve mekansallığın etkileşimi
ABDULFETTAH SALİH GAFEROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CEVDET EREK