Osmanlı ordusunun lojistik yapısının harekât başarısına etkisi: Girit ve II. Viyana Kuşatmalarında lojistik faaliyetlerin incelenmesi
The impact of the Ottoman army's logistical structure on operational success: An analysis of logistical activities during the Sieges of Crete and the Second Vienna
- Tez No: 963706
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN ERTURGUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ulaşım, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Bu tez çalışması, Osmanlı Ordusunun lojistik sistemini ve askerî harekât başarısına etkisini, 17. yüzyıldaki iki büyük kuşatma örneği olan Girit Kuşatması (1645–1669) ve II. Viyana Kuşatması (1683) lojistik faaliyetleri üzerinden incelemektedir. Araştırma, tarihsel olayların betimleyici anlatımının ötesine geçerek, modern lojistik biliminin kavramları çerçevesinde bir analiz sunmayı amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş; belge çözümleme tekniği aracılığıyla Osmanlı Devlet Arşivleri, Venedik Devlet Arşivleri (Archivio di Stato di Venezia) ve sınırlı ölçüde Avusturya Arşivleri kullanılmıştır. Arşiv belgeleri; dönemsel hükümler, menzil teşkilatına dair kayıtlar, mühimme defterleri ve diplomatik yazışmaları içermekte, bu belgeler modern lojistik kavramlarla (tedarik zinciri, menzil ağı, dağıtım sürekliliği, tersine lojistik vb.) ilişkilendirilerek değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları, Osmanlı lojistik sisteminin çok düğümlü menzil ağı yapısına dayandığını; Girit Kuşatması'nda uzun süreli kuşatma operasyonlarına karşı esnek ve sürdürülebilir çözümler üretilebildiğini, ancak II. Viyana Kuşatması'nda hızlı ve doğrusal harekât ihtiyaçlarına uyum sağlamakta zorlandığını ortaya koymaktadır. Girit örneğinde kara-deniz lojistik entegrasyonu ve ikmal sürekliliği sağlanmışken, Viyana Seferi'nde ulaştırma sürecinde yaşanan kesintiler, rasyon dağıtımındaki gecikmeler ve menzil yapısının sabitliği harekât başarısını doğrudan olumsuz etkilemiştir. Sonuç olarak bu tez, Osmanlı askerî lojistik sisteminin tarihsel bağlamda yapısal güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymakta; lojistik planlamanın stratejik başarı üzerindeki belirleyici rolünü vurgulamaktadır. Ayrıca çalışmada, lojistik performans göstergeleri ve arşiv belgelerine dayalı değerlendirmeler aracılığıyla Osmanlı lojistik geleneğinde kurumsal öğrenme süreçleri de tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This dissertation examines the logistical system of the Ottoman Army and its impact on military operational success through the analysis of logistical activities during two major 17th-century sieges: the Siege of Crete (1645–1669) and the Second Siege of Vienna (1683). Moving beyond a descriptive narrative of historical events, the study aims to offer an analytical perspective framed within the conceptual framework of modern logistics science. A qualitative research methodology has been adopted, employing document analysis techniques and drawing extensively on archival materials from the Ottoman State Archives, the Venetian State Archives (Archivio di Stato di Venezia), and to a limited extent, Austrian archival sources. The archival documents consulted include period-specific decrees, records related to the menzil (field depot) organization, entries from the mühimme registers, and diplomatic correspondence. These primary sources are evaluated in light of modern logistics concepts such as supply chain management, field depot networks, distribution continuity, and reverse logistics. The findings of the study indicate that the Ottoman logistics system was fundamentally based on a multi-node menzil network structure. During the protracted operations of the Siege of Crete, the Ottomans were able to implement flexible and sustainable logistical solutions. In contrast, during the Second Siege of Vienna, the system struggled to adapt to the demands of a rapid and linear campaign. While the Crete campaign achieved logistical integration between land and sea transport and ensured continuity of supply, the Vienna expedition suffered from disruptions in transportation, delays in ration distribution, and rigidity in the menzil infrastructure, all of which directly undermined operational effectiveness. In conclusion, this thesis reveals the structural strengths and weaknesses of the Ottoman military logistics system in historical context and highlights the decisive role of logistics planning in achieving strategic success. Moreover, by incorporating performance indicators and archival-based evaluations, the study also discusses the institutional learning processes embedded within the Ottoman logistical tradition.
Benzer Tezler
- Bulgaristan Milli Kütüphanesinde bulunan 22 no'lu Sofya şeriyye sicilinin tahlili ve metni (1765-1766)
The tex and analysis of the 22nd Sofia qadi register kept in the Bulgarian National Library (1765-1766)
ALİ ASRAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER İŞBİLİR
- Siyasi ve sosyal açıdan Kafkas cephesi (1914-1918)
Caucasian front in terms of political and social (1914-1918)
BETÜL EKSİK
- Trakya'nın Tanzimat Dönemi'nden günümüze kamu yatırımlarından aldığı pay
The share received by Thrace from public investments from Tanzimat Reform era to present
ERDEM PARLAKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Tarihİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
PROF. DR. FATMA ÜNSAL
- Osmanlı ordusunun lojistik sistemi: 16 ve 19'uncu yüzyıllar ağırlıklı bir inceleme
The Logistics Organization of the Ottoman army: A weighted review of 16th and 19th centuries
TOLGA SEÇKİN ZAFER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAkdeniz ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ERTURGUT
- Birinci Dünya Savaşında Osmanlı İmparatorluğunda askeri lojistiğin rolü: Sarıkamış Harekâtı örneği
The role of military logistics in the Ottoman Empire in the First World War: The case of the Sarıkamış Operation
ZEKERİYA DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Uluslararası İlişkilerKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GALİP AFŞIN RAVANOĞLU