Dijital mizahın tüketimi ve 'mem'ler üzerine alımlama analizi
Consumption of digital humor and reception analysis on 'memes'
- Tez No: 963705
- Danışmanlar: PROF. DR. NARİN TÜLAY BEKTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Dijital çağın sembolik diline dönüşen memler, sadece birer görsel şaka değil; aynı zamanda kültürel aidiyetin, kimliğin ve toplumsal konumun dolaşımda olduğu dinamik anlam evrenleridir. Bu fenomenolojik nitel araştırma, Türkiye'deki 19–69 yaş arası sosyal medya kullanıcılarının memleri nasıl alımladığını çok katmanlı bir perspektifle analiz etmektedir. Kültürel Çalışmalar geleneğine dayanan çalışmada, memler birey-toplum-medya ekseninde şekillenen kültürel göstergeler olarak ele alınmıştır. Geleneksel ve çağdaş mizah kuramları ışığında, Shifman, Jenkins, Milner ve Dawkins gibi kuramcıların mem tanımları doğrultusunda, memlerin mizah, eleştiri, duygusal ifade ve sosyal etkileşim aracı olarak işlev gördüğü tartışılmıştır. Derinlemesine görüşmeler yoluyla 40 katılımcıdan elde edilen veriler MAXQDA yazılımı ile analiz edilmiş; demografik değişkenler temelinde karşılaştırmalı kodlamalar yapılmıştır. Elde edilen bulgular, memlerin yalnızca eğlencelik görseller değil; bireylerin kültürel sermayeleri, yaş, cinsiyet ve medya deneyimleriyle yeniden şekillendirdiği aktif anlam üretim alanları olduğunu ortaya koymaktadır. Katılımcılar memleri, gülmenin ötesinde düşünme, konum alma ve toplumsal eleştiri üretme bağlamında konumlandırmaktadır. Bu çalışma, dijital kültürün sıradan bir parçası haline gelen memlerin alımlama sürecini, mizahın psiko-sosyal işlevleri ve kültürel kodlarla örülü bir ifade biçimi olarak değerlendirerek, güncel iletişim pratiklerine özgün bir katkı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Memes, which have evolved into a symbolic language of the digital age, function not merely as humorous visual artifacts but as dynamic semantic arenas in which cultural identity, social belonging, and positionality circulate and are negotiated. This phenomenological qualitative study undertakes a multilayered analysis of how social media users in Turkey, aged between 19 and 69, engage with and interpret memes. Anchored in the tradition of Cultural Studies, the research conceptualizes memes as cultural signifiers situated at the intersection of individual, society, and media. Drawing on both classical and contemporary theories of humor, and informed by the seminal works of Shifman, Jenkins, Milner, and Dawkins, the study examines memes as multifaceted communicative tools that facilitate humor, critique, emotional expression, and social interaction. Empirical data were gathered through in-depth interviews with 40 participants and analyzed via MAXQDA software, employing comparative coding strategies based on demographic variables. Findings indicate that memes are not merely consumable digital images but serve as active sites of meaning-making, shaped and reshaped by individuals' cultural capital, age, gender, and media literacy. Participants conceptualize memes not only as vehicles for laughter but as mediums for critical reflection, identity positioning, and sociocultural commentary. By exploring the reception of memes as expressive practices embedded in psychosocial functions of humor and interwoven with cultural codes, this study offers an original contribution to contemporary digital communication scholarship.
Benzer Tezler
- Digital humor and cultural engagement: The use of music memes in Turkey's music marketing - past, present, and emerging possibilities
Dijital mizah ve kültürel katılım: Türkiye'nin müzik pazarlamasında esprili görsel (mem) kullanımı - geçmiş, bugün ve ortaya çıkan olanaklar
ALP TİMUÇİN BULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN KARADOĞAN
- Basılı reklam araçlarında mizah: Tüketici görüşleri
Humor in printed advertising media: Consumer views
ÖZLEM TEKDEMİR DÖKEROĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. ARMAĞAN GÖKÇEARSLAN
- Sosyal medyanın kendi gerçekliği: Zaytung örneği
Its's own reality of social media: Example of Zaytung
GÜLBEN TOKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAVAŞ ÇAĞLAYAN
- The role of technology in the cognitive development of children
Teknolojinin çocukların bilişsel gelişimi üzerindeki rolü
MERYEM ŞEYDA ÖZCAN
- Göz izleme tekniği ile Türkiye'de YouTube üzerinden yayınlanan reklamlarda üniversite öğrencilerini etkileyen çekiciliklerin cinsiyetler arası karşılaştırmalı analizi
A cross-sex comparative analysis of advertising appeals used in YouTube advertisements targeting university students in Türkiye with eye-tracking technique
TİMUR TÜKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerAydın Adnan Menderes ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YELDA ÖZLEM KÖLGELİER