Belediyelerde vergi denetimi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi örneği
Tax audit in municipalities: The case of Istanbul Metropolitan Municipality
- Tez No: 963715
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜLKÜ ARIKBOĞA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yerel Yönetimler ve Kent Politikaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Belediyeler, kanunlarla kendilerine verilen kamu hizmetlerini kesintisiz ve kaliteli bir şekilde sunmak için yeterli ve sürdürülebilir mali kaynaklara ihtiyaç duymaktadır. Bu kaynakların önemli bir bölümünün yerel vergilerden oluşması beklenmektedir. Ancak belediyelerin tahsilat yetkisine sahip olduğu vergi türlerinin sınırlı olması ve bu vergilere ilişkin denetim süreçlerinde yaşanan yapısal sorunlar, vergi gelirlerinin etkin yönetimini zorlaştırmaktadır. Bu tezde belediyelerde vergi denetimi konusu ele alınmış ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) vergi denetim uygulamaları incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Türkiye'de belediyelerin vergi denetimi konusundaki yetkileri, bu yetkilerin uygulanma süreçleri, bu süreçlerde karşılaşılan sorunların incelenmesi ve ilgili sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesidir. Tezin birinci bölümünde vergi, denetim ve vergi denetimi kavramlarına ilişkin teorik çerçeve ortaya konulmuş, ikinci bölümünde belediyelerin gelir kaynakları, vergi ve harç türleri ile denetim yetkileri incelenmiştir. İlk iki bölümde literatür ve mevzuat taraması yoluyla veriler toplanmıştır. Üçüncü bölümde İBB vergi denetim süreci üzerinden gerçekleştirilen saha araştırmasının bulgularına yer verilmiştir. İBB örneği üzerinde gerçekleştirilen bu araştırmada, web sayfası analizi ve doküman analizinin yanı sıra, yarı yapılandırılmış mülakat formu çerçevesinde gerçekleştirilen mülakat yöntemi yoluyla veriler toplanmıştır. Araştırma sonucunda Türkiye'de belediyelerin vergi denetim yetkilerinin oldukça sınırlı olduğu görülmüştür. Belediyelerin vergi inceleme yetkisinin bulunmaması hususu, belediyelerin bazı vergileri denetleyememesine neden olmaktadır. İBB'nin vergi denetim süreci incelendiğinde, gelişmiş kurumsal yapısı ve vergi denetiminde teknoloji kullanımından yararlanılması İBB'nin vergi denetimi açısından güçlü yönlerini oluşturmaktadır. Mevzuattan kaynaklanan yetki sorunları, ikincil mevzuatın yetersizliği, yeterli sayı ve nitelikte denetim personelinin bulunmaması, ilçe belediyeleri ile yaşanan yetki çatışmaları ise tespit edilen sorunlar arasında yer almaktadır. Belediyelerin vergi gelirlerini düzenleyen mevzuatın güncellenmesi, vergi inceleme yetkisi tanınması, kurumlar arası entegrasyon, bilgi paylaşımı, teknoloji kullanımı ve personel açısından belediyelerin desteklenmesi vb. öneriler vergi denetiminde etkinliğinin artırılması konusunda fayda sağlayabilecektir.
Özet (Çeviri)
Municipalities require adequate and sustainable financial resources to deliver the public services assigned to them by law in a continuous and high-quality manner. A significant portion of these resources is expected to come from local taxes. However, the limited types of taxes that municipalities are authorized to collect, along with structural problems in the audit processes related to these taxes, make the effective management of tax revenues challenging. This thesis addresses the issue of tax auditing in municipalities and examines the tax audit practices of the Istanbul Metropolitan Municipality (IMM). The aim of the study is to analyze the powers of municipalities in Turkey regarding tax auditing, the implementation processes of these powers, the problems encountered in these processes, and to develop solution proposals for the identified issues. In the first section of the thesis, the theoretical framework concerning the concepts of tax, audit, and tax auditing is presented. The second section examines municipalities' sources of revenue, types of taxes and fees, and their auditing powers. In the first two sections, data were collected through literature and legislative reviews. In the third section, the findings of field research conducted on the IMM tax audit process are presented. In this research, data were collected through website and document analysis, as well as semi-structured interviews carried out within the framework of a semi-structured interview form. The research findings indicate that municipalities in Turkey have highly limited powers in tax auditing. The absence of a tax inspection authority for municipalities prevents them from auditing certain taxes. An examination of IMM's tax audit process shows that its well-developed institutional structure and use of technology in tax auditing are among its strengths. However, legislative limitations on authority, the inadequacy of secondary legislation, the lack of a sufficient number of qualified audit personnel, and conflicts of authority with district municipalities are among the identified problems. Recommendations such as updating the legislation regulating municipal tax revenues, granting municipalities the authority to conduct tax inspections, enhancing inter-institutional integration and information sharing, expanding the use of technology, and strengthening municipalities in terms of personnel can contribute to improving the effectiveness of tax auditing.
Benzer Tezler
- Yerel yönetimlerde BİT (Belediye İktisadi Teşekkülleri) uygulamaları örnek çalışma : İSPARK (İstanbul Otopark İşletmeleri Anonim Şirketi )
BIT (Municipal Economic Entities) applications in local authorities case study: İSPARK (İstanbul Parking Businesses Co. Inc.)
MÜCAHİT ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu Yönetimiİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR TEKİN
- Yerel yönetimlerde sayıştay denetimi: Bursa ve Ankara büyükşehir belediyeleri üzerine karşılaştırmalı bir analiz
Audit by the court of auditors in local governments: A comparative analysis on Bursa and Ankara metropolitan municipalities
İLYAS DAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kamu Yönetimiİstanbul Arel ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL ÇALIŞKAN ERCAN
- Türkiye'deki konut projeleri için BIM tabanlı otomatik bina yönetmelik uygunluk kontrol modeli: BIMTRAC3
A BIM based automated code compliance checking model for residential projects in Turkey: BIMTRAC3
MURAT AYDIN
- Kentsel mekan içerisinde yer alan yeşil alanların değerlendirilmesi: İstanbul-Ümraniye örneği
Evaluation of green system existing in urban residence; İstanbul-Ümraniye sample
SÜLEYMAN KARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT