Kutadgu Bilig dörtlükleri üzerine metindilbilimsel inceleme
A textual linguistic analysis of the quatrains in Kutadgu Bilig
- Tez No: 965254
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bu çalışma, Türk-İslam edebiyatının başyapıtlarından biri olan Kutadgu Bilig'deki dörtlükleri metindilbilimsel ölçütler çerçevesinde incelemektedir. Araştırmanın temel amacı, eserdeki dörtlüklerin bağdaşıklık ve tutarlılık unsurları ile kiplik kullanımlarını tespit ederek metnin dilbilimsel yapısını ortaya koymaktır. Çalışmada, metindilbilimsel analiz yöntemi benimsenmiş; dörtlükler, gönderim, bağlama ögeleri ve kelime bağlantıları gibi bağdaşıklık unsurları; anlam bütünlüğünü sağlayan tutarlılık yapıları ve kiplik özellikleri açısından sistematik olarak taranmıştır. İnceleme sürecinde eserin farklı nüshaları bir bütünün parçaları olarak ele alınmış ve bütüncül metin yapısına ulaşmak hedeflenmiştir. Bulgular, dörtlüklerin güçlü bir iç bağlantı ağına sahip olduğunu, bağdaşıklık unsurlarının eserin anlam örgüsüne katkı sağladığını ve kiplik kullanımlarının metinler arası geçişleri pekiştirdiğini göstermektedir. Böylece, Kutadgu Bilig'in dilsel örgüsünde dörtlüklerin işlevsel rolü daha net bir şekilde ortaya konulmuştur. Bu bağlamda çalışma, hem Karahanlı Türkçesi döneminin dil özelliklerine hem de Türk-İslam düşünce dünyasının edebî yapısına ışık tutmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the quatrains in Kutadgu Bilig, one of the masterpieces of Turkish-Islamic literature, within the framework of textual linguistics criteria. The primary aim of the research is to identify the cohesion and coherence elements, as well as the modality uses in the quatrains, thereby revealing the linguistic structure of the text. Employing a textual-linguistic analysis method, the study systematically surveys the quatrains in terms of cohesion elements such as reference, conjunctions, and lexical ties; coherence structures ensuring semantic unity; and modality features. During the analysis, the various manuscripts of the work were considered as parts of a whole, with the objective of reconstructing the complete text structure. The findings indicate that the quatrains possess a strong internal network of connections, that cohesion elements contribute to the semantic fabric of the work, and that modality uses reinforce transitions between the text segments. Thus, the functional role of the quatrains in the linguistic organization of Kutadgu Bilig is presented more clearly. In this context, the study sheds light both on the linguistic features of the Karakhanid Turkish period and on the literary structure of the Turkish-Islamic intellectual tradition.
Benzer Tezler
- Kutadgu Bilig'de dörtlükler
Quatrains in Kutadgu Bilig
RABİA BETÜL GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN TABAKLAR
- Kutadgu Bilig'de isim
Noun in Kutadgu Bilig
İMREN TÜRKMEN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALİP YILDIRIM
- Değerler eğitimi açısından Atabetü'l Hakâyık'ın incelenmesi
An investigation in to Atabetü'l Hakâyık regarding values education
EMEL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE YILMAZ
- Siyasi etik ve Kutadgu Bilig
Political ethics and Kutadgu Bilig
BENGÜCAN FINDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Siyasal BilimlerKırıkkale ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CELALETTİN GÜNGÖR
- Kutadgu Bilig ve Dede Korkut hikâyelerinde kadın, çocuk ve aile kavramları üzerine bir inceleme
An research on the concepts of women, children, and family in Kutadgu Bilig and Dede Korkut stories
NAGİHAN ÖZEL SİPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASUMAN ŞENEL