Denizli ili ziyaret yerleriyle ilgili inanç, uygulama ve anlatmalar
Beliefs, practices and narratives related to sacred places in the province of Denizli
- Tez No: 965737
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN EKİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Bilim (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 470
Özet
Ege bölgesinde yer alan Denizli; coğrafi konumu itibariyle ticaret yollarının kesiştiği, Ege Bölgesi'ni Akdeniz'e ve İç Anadolu Bölgesi'ne bağlayan bir kavşak konumundadır. Bu bölge tarih boyunca İyonlardan Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'na kadar birçok devlete ev sahipliği yapmıştır. Afşin Bey'in komutasında 1070 yılındaki akınlar sonucunda Selçuklu Devletinin hâkimiyetine geçmiştir. Bu tarihten sonra çok kısa süreli el değiştirmeler haricinde yaklaşık bin yıldır bölge, Türklerin hâkimiyetindedir. Söz konusu süre boyunca bu topraklar üzerinde yaşayan atalarımız toprağı işlemiş, yaptığı üretim ile sanayi altyapısını oluşturmuş ve kendi kültür kodlarını bu bölgeye yerleştirmiştir. Kültür kodlarını işlerken de bizlere (günümüze) birçok somut ve somut olmayan kültürel miras unsuru bırakmıştır. Bu mirasların bir örneği de kutsal ziyaret yerleri ile bu yerlerde gerçekleştirilen ritüeller ve bu yerler ile ilgili anlatmalardır. Çalışma; Denizli ilinde bulunan kutsal ziyaret yerlerinin, bu yerlerdeki uygulamaların ve anlatmaların tespitini yapıp niteliklerini belirtmenin yanı sıra işlevleri üzerine de odaklanmaktadır. 2000'li yıllara kadar ülkemizde halk bilimi alanında çalışan araştırmacılar tarafından gereken önem verilmeyen kutsal ziyaret yerleri; dinler tarihi alanındaki bilim insanları başta olmak üzere din sosyolojisi, din psikolojisi ve sanat tarihi alanlarında çalışan araştırmacılar tarafından incelenmiştir. Denizli özelinde yerel araştırmacıların yazdığı iki kitap haricinde, Felsefe ve Din Bilimleri alanında yazılmış bir yüksek lisans tezinin bir bölümünde yalnızca merkez ile merkez köylerindeki ziyaret yerlerini kapsayan bir çalışma mevcuttur. Adı geçen çalışma; hem kısıtlı bir bölgeyi (Denizli merkez) ele almış hem de din bilimleri disiplini içinde bu konuyu incelemiştir. Bu çalışma ile Denizli ilindeki kutsal ziyaret yerleri bir bütün olarak (tüm ilçeler) ve Türk Halk Bilimi disiplini kapsamında ilk defa detaylı bir biçimde araştırılarak elde edilen bulgular alana özgü yöntemler ile sunulmuştur. Çalışmanın temel amacı; kültürel aktarımın gerçekleştiği mekânlar olma özelliğine sahip Denizli ilindeki kutsal ziyaret yerlerinin tespitini yapıp, bu yerlerdeki inanç, uygulama ve anlatmaları halk bilimi disiplini içerisinde incelemektir. Çalışmanın yöntemi; halk bilgisi ürünlerini inceleme kuram ve yöntemlerinden, Performans Teori kuram ve yöntemi üzerine kuruludur. Bu çalışmanın alanı; Denizli ilindeki on dokuz ilçe ve bu ilçelere bağlı mahallelerde bulunan bütün kutsal ziyaret yerlerini kapsamaktadır. Çalışma kapsamında bu ilçelerde yapılan saha çalışmalarında kaynak kişilerden sözlü ve görsel kayıtla derlemeler yapılmış olup Performans Teori kuramına uygun yöntemlerle halk bilgisi ürünleri derlenmiştir. Zengin tarihî derinliğe ve kültürel yapıya sahip olan Denizli ili kapsamında hazırlanan bu çalışma; ziyaret yerlerinin tespitinin yapılması ve uygulamaların ortaya çıkarılmasını sağlamakla birlikte, söz konusu uygulamaların Anadolu ve Türk coğrafyasının kültür evreninin tespitine ve buradan hareketle de ortak kimlik bilincinin pekiştirilmesi ile gelecek kuşaklara bu bilincin aktarılmasına katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Denizli is located in the Aegean region; It is an intersection connecting the Aegean Region to the Mediterranean and the Central Anatolian region with its geographical location where the trade routes intersect. This region has hosted many states from the Ionian to the Eastern Roman (Byzantine) empire throughout history. As a result of the conquer in 1070, under the command of Afsin Bey, the region was being controlled by the Seljuk State. Except for very short changes after this date, the region has been dominated by Turks for nearly a thousand years. During this period, our ancestors living on these lands cultivated the soil, created the industrial infrastructure with their productions and placed their own cultural codes in this region. While processing the cultural codes, they have left us (today) many tangible and intangible cultural heritages. An example of these heritages are sacred places of visit and rituals performed at these places and the names and narratives about these places. This study not only determines the sacred places of visit in Denizli region, its implications, and narratives but also focuses on their functions. Until 2000s, sacred places of visit that were not given due importance to researchers working in the field of folklore in our country; It has been studied by researchers working in the fields of religious sociology, religious psychology and art history, especially scientists in the history of religions. Except for two books written by local researchers in Denizli, there is a master's thesis that examines only the places of visit in the center of Denizli and central villages in a section of the master's thesis written in the field of Philosophy and Religious Sciences. The forementioned study addressed a limited area (centre of Denizli) and examined this issue within the discipline of religious sciences. With this study, the findings of the sacred places of visit in Denizli as a whole covering all the counties and villages, and within the scope of the Turkish Folklore discipline will be explored in detail for the first time. The main purpose of the study; to determine the sacred places of visit in Denizli, which are the places where cultural transfer takes place, and to research and examine beliefs, practices and narratives within the scope of folklore discipline. The implication method of the study; It is based on performance theory and method that is one of the theories and methods of examining folkloric creations perfectly fits to this study. The area of this study; It covers all the sacred places of visit in the nineteen (19) county districts of Denizli and the villages located within those districts. While collecting in the fieldwork to be conducted in these regions, folkloric creations and folkknowledge will be collected by using the appropriate method developed by the performance theory. The study presented within the context of Denizli province, which has a rich historical depth and cultural structure, will contribute to the determination of the places of visit and to the identification of the cultural milleu of Anatolian and Turkish geography and to the transfer of this counsciousness to future generations by strengthening the awareness of common identity.
Benzer Tezler
- Denizli ili merkezinde çalışan okul öncesi öğretmenlerinin yabancı cisme bağlı hava yolu tıkanıklığı konusundaki bilgi durumu
The education level of pre-school teachers in the city center of Denizli about airway obstruction due to foreign body aspiration
HATİCE GENCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk SağlığıPamukkale ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ERGİN
- Denizli ili Bozkurt ilçesi hayvancılık işletmelerinde buzağı, kuzu ve oğlak besleme uygulamalarının tespiti
The determination of the feeding practices of calf, lamb and goat kids in animal holdings in Bozkurt district of denizli province
RAMAZAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Veteriner HekimliğiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiHayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA KARAKAŞ OĞUZ
- Peyzajın sosyal değerinin belirlenmesi için bir model önerisi: Denizli-Pamukkale örneği
A model proposal for determining the social value of the landscape: Denizli-Pamukkale case
CENNET TEKİN CÜRE
Doktora
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN AKPINAR
- Aromaterapi masajının bebeklerde koliğin giderilmesi üzerine etkisinin incelenmesi
The effect of aromatherapy massage for the relief of colic in infants
BENGÜ ÇETİNKAYA
Doktora
Türkçe
2007
HemşirelikEge ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ZÜMRÜT BAŞBAKKAL
- Ege denizi kıyılarında yasadışı balıkçılık uygumalarına bir bakış
A look on illegal, unreported and unregulated fishing in the Aegean sea
ELMEHDI ESSAIH
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Balıkçılık TeknolojisiEge ÜniversitesiSu Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ULAŞ