Kent hakkı ve kıyı erişimi: Kilyos plajları
Right to the city and access to the coasts: Kilyos beaches
- Tez No: 858118
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TOLGA İSLAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Koruma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
1960'lı yıllarda Henri Lefebvre tarafından kavramsallaştırılarak kullanılmaya başlayan kent hakkı kavramı; kent sakinlerinin yaşadığı çevreyi şekillendirme, kültürel ve politik yaşama katılma temel hakkına sahip olduğu düşüncesini ifade etmektedir. Türkiye'de kıyı alanlarının herkesin eşit ve serbest şekilde yararlanmasına açık olduğu anayasa, yasa ve yönetmelikler ile güvence altına alınmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 43. Maddesi'nde“Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Deniz, göl ve akarsu kıyılarıyla, deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir.”ifadesi yer almaktadır. 7121 Sayılı Kıyı Kanununun 5. maddesinde“Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır”ifadesi yer almaktadır. Bu kapsamda; kıyı alanlarının erişilebilirliğinin incelenmesi ve kent kullanıcılarının bu alanları ne denli kullanabildiğinin incelenmesi amacıyla İstanbul'un Sarıyer ilçe sınırları içerisinde bulunan Kilyos bölgesindeki kıyı alanları (Kumköy, Demirciköy, Gümüşdere ve Kısırkaya mahalleleri) çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma kapsamında Kilyos'taki kıyı alanları birçok kez ziyaret edilmiş, yerel belediye yetkilileri ve ücretli hizmet sağlayan işletmeler ile yüz yüze görüşmeler yapılmış, Şehir Plancıları Odası'nın konu ile ilgili görüşleri alınmıştır ve Türkiye'nin farklı yerlerinde kıyıların halkın erişimine açılmasına yönelik faaliyet gösteren topluluklarla görüşülmüştür. Kilyos bölgesindeki kıyının kullanımı sahilde konumlanmış işletmeler tarafından, kıyı alanlarına erişilebilecek olan noktalara konulan gişeler ve giriş alanlarında denetimi sağlayan çalışanlar vasıtasıyla kısıtlanmaktadır. Bu kısıtlamaları genel olarak üç şekilde meşrulaştırılmaktadır: i) Eldeki tapu kayıtlarının Osmanlı İmparatorluğu'ndan gelmesi, ii) Bölgede yer alan belirli işletmelerin, hazine arazilerini ecrimisil (işgal sebebiyle, kamu idaresi tarafından istenen bedel) ödeyerek kullanması, iii) Bazı kıyı alanlarının ise devlet üniversitelerine tahsis edildiği ve işletilmesi şeklindedir. Kıyıya erişimdeki engellerin aşılabileceği alternatif yolların olmaması, kilometrelerce uzunluktaki kıyı alanlarının sadece ücret ödeyen kullanıcılar tarafından erişilebilir olmasına neden olmaktadır. Kıyı alanları ile ilgili temel anayasal hakların geniş kitlelerce bilinmemesi, haklarının farkında olan kentlilerin ise bir araya gelerek haklarını talep edememesi anayasaya ve evrensel normlara aykırı bu uygulamaların ortadan kalkmasını engellemektedir.
Özet (Çeviri)
The concept of right to the city, which was conceptualized and used by Henri Lefebvre in the 1960's. The idea states that urban residents have the fundamental right to shape the environment and participate in cultural and political life. In Turkey, coastal areas are open to everyone to benefit from equally and freely which is guaranteed by laws and regulations. Article 43 of the Republic of Turkey states that“Coasts are under the rule and disposition of the state. The use of sea, lake and river shores and the coastal strips surrounding seas and lakes prioritizes public interest”. The 5th article of the Law on the Coast 7121 states that“Coasts are under the rule and disposition of the state. Coasts are open to everyone for equal and free use”. In this context, the study area was selected as the coastal areas (Kumköy, Demirciköy, Gümüşdere and Kısırkaya neighborhoods) in the Kilyos region which is located on the Black Sea coast of İstanbul, Sarıyer district. The topic was selected in order to examine the accessibility of coastal areas that are open to everyone and protected by laws. In addition, examine the extent to which urban users can use these areas, their right to shape the area where they live and their access context. Within the scope of the study, the coastal areas in Kilyos were visited many times, face-to-face meetings were held with local municipality officials and fee-based service providers. In addition of these the opinions of the Chamber of Urban Planners on the subject of obtained and were met with communities operating in different parts of Turkey to open the coasts to public access. The use of the coast in the Kilyos region is restricted by business located on the coasts and control points and entrance areas staffed by employees regulating access to coastal areas. These restrictions are generally justified in three ways: i) some of the land registry records date back to the Ottoman Empire, ii) certain businesses in the region use treasury land by paying ecrimisil (the fee requested by the public administration due to occupation), iii) some coastal areas are allocated and operated by state universities. The lack of alternative ways to overcome the barriers to access to the coast causes kilometers of coastal areas to be accessible only by users who pay fees. The fact that the basic constitutional rights related to coastal areas are not widely known by the masses, and the inability of urbanites who are aware of their rights to come together and demand their rights prevents the elimination of these practices contrary to the constitution and universal norms.
Benzer Tezler
- Kentsel kıyılarda sürdürülebilir yerin oluşturulmasına yönelik katılımcı bir model önerisi: Kabataş- Karaköy kıyı şeridi
A participatory model proposal for sustainable place-making in urban waterfronts: Kabataş- Karaköy waterfront
MERYEM MELİS CİHAN YAVUZCAN
Doktora
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELMİRA AYŞE GÜR
- Kıyı alanlarındaki mülkiyet sorunlarının değerlendirilmesi: Bursa ili Mudanya ilçesi örneği
The evaluation of property problems in coastal areas: The case of Mudanya district of Bursa province (Turkey)
ÖZGÜL ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukAnkara ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN TANRIVERMİŞ
- İmar hakkı aktarımı-İstanbul üzerine bir inceleme
Transfer of development rights-A survey on Istanbul
SİBEL DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. Ş. ŞENCE TÜRK
- Üsküdar meydanı çevre düzenleme projesi
Rearrangement project of Usküdar square
İSMAİL HAKKI DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN TANER
- Bakırköy'ün kültür varlıklarının saptanması, topluma sunum ve koruma projesi
Identification of Bakirköy's cultural assets, presentation and conservation project
DENİZ AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN