Orta Karadeniz Bölgesi şeker pancarı ekim alanlarından izole edilen rhizoctonia spp.'nin anastomosis grupları, patojeniteleri ve mücadele olanakları
Anastomosis groups, pathogenicity and control strategies of rhizoctonia spp. isolated from sugar beet growing areas in the the middle black sea region
- Tez No: 965863
- Danışmanlar: PROF. DR. BERNA TUNALI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fitopatoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Şeker pancarı (Beta vulgaris L.) Orta Karadeniz Bölgesi'nde yaygın olarak üretimi yapılan bir kültür bitkisidir. Bu bitkilerde fungal hastalıklar sorun teşkil etmekte ve bu sorunların başında da Rhizoctonia spp.'nin neden olduğu hastalıklar gelmektedir. Samsun, Amasya, Tokat ve Çorum illerinde 2019 ve 2021 yıllarında yapılan surveylerde 117 Rhizoctonia spp. izolatı elde edilmiş olup, bunların tamamını (%100) MN Rhizoctonia (R. solani) izolatları oluşturmuştur. Moleküler tür teşhislerine göre ise, ITS gen bölgesi sekans analizine tabi tutulan referans izolatlar ile 117 izolatın 15 tanesi AG 4 HG-I (%12.8), 58 tanesi AG 4 HG-II (%49.6) ve 44 tanesi ise AG 5 (%37.6) olarak tanılanmıştır. Ayrıca, popülasyon içi genetik çeşitliliğin değerlendirilmesi amacıyla kullanılan SCoT (Başlangıç Kodonu hedefli) markör analizi, bölgedeki patojen popülasyonunun yüksek düzeyde genetik çeşitlilik sergilediğini ortaya koymuştur. Her AG'den temsili izolatlar seçilerek kültürel ve morfolojik özellikleri incelenmiş, aralarındaki farklılıklar ortaya konmuştur. Günlük gelişme hızlarını tespit etmek amacıyla Rhizoctonia spp.'ye ait tüm izolatların içinden seçilen izolatlar; 5, 10, 15, 20, 25 ve 30 °C'de gelişmeleri yönüyle incelenmiş, izolatlar 5 °C hariç tüm sıcaklıklarda, gelişme görstermiştir. Patojenite çalışmalarında kullanılan 117 izolat, Aranka çeşidi bitkilerde solgunluk, köklerde tel gövde oluşumu ve gövde kısmına doğru nekrotik alanlar oluşturmuştur. Her üç anastomosis grubunun da bitkilerde hastalık oluşturduğu belirlenmiştir. AG 4 alt gruplarının en virülent izolatlar olduğu belirlenmiştir. R. solani AG'lerine karşı dayanıklı çeşitlerin belirlenmesi amacıyla yapılan çeşit reaksiyonu çalışmalarında, virülensi yüksek olan üç izolattan AG 4 alt gruplarına ait izolatların çeşitlerde oluşturduğu hastalık şiddeti skala (HŞS) değerleri 3.33-4.00 arasında, AG 5'e ait izolatın ise 1.33-4.00 arasında değişmiştir. R. solani' ye karşı Trichoderma türleri ile biyolojik preparatların (T-22 Planter Box, Serenade (Bacillus subtilis)) etkinlik testi sonuçlarına göre, T. harzianum'un mevcut izolatının ve ticari preparat olarak T-22 Planter Box'un hastalığa karşı etkili olduğu ortaya konulmuştur. Bu çalışma şeker pancarı bitkisinde Rhizoctonia spp. ile ilgili Orta Karadeniz Bölgesi'nde yapılan ilk kapsamlı çalışmadır.
Özet (Çeviri)
Sugar beet (Beta vulgaris L.) is a widely cultivated crop in the Central Black Sea Region. Fungal diseases pose significant challenges to this crop, with diseases caused by Rhizoctonia spp. being the most prominent. During surveys conducted in the provinces of Samsun, Amasya, Tokat and Çorum between 2019 and 2021, a total of 117 Rhizoctonia spp. isolates were obtained, all of which (100%) were identified as multinucleate R. solani isolates. According to molecular species identification, 15 of the 117 isolates subjected to ITS gene region sequence analysis were identified as AG 4 HG-I (12.8%), 58 as AG 4 HG-II (49.6%), and 44 as AG 5 (37.6%). Furthermore, SCoT (Start Codon Targeted) marker analysis, employed to assess intra-population genetic diversity, revealed a high level of genetic variation within the pathogen population in the region. Representative isolates from each anastomosis group (AG) were selected to investigate their cultural and morphological characteristics, and differences among them were highlighted. In order to determine the daily growth rates, isolates selected from all Rhizoctonia spp. isolates were examined in terms of their growth at 5, 10, 15, 20, 25, and 30 °C. The isolates showed growth at all temperatures except 5 °C. The 117 isolates used in pathogenicity studies caused wilting, wire stem formation in the roots, and necrotic areas toward the stem in Aranka variety plants. It has been determined that all three anastomosis groups cause disease in plants. AG 4 subgroups have been identified as the most virulent isolates. In variety reaction studies conducted to identify varieties resistant to R. solani AGs, the disease severity scale (DSS) values of isolates belonging to AG 4 subgroups caused by three highly virulent isolates ranged from 3.33 to 4.00, while those of isolates belonging to AG 5 ranged from 1.33 to 4.00. According to the results of the efficacy test of biological preparations (T-22 Planter Box, Serenade (Bacillus subtilis)) against R. solani, it has been demonstrated that the current isolate of T. harzianum and the commercial preparation T-22 Planter Box are effective against the disease. This study is the first comprehensive study conducted in the Central Black Sea Region on Rhizoctonia spp. in sugar beet plants.
Benzer Tezler
- Devrez havzasının beşeri ve ekonomik coğrafyası
The Devrez basin human and economic geography
B. ÜNAL İBRET
- Eskişehir kuzeydoğusunun coğrefi etüdü (Mihalıççık, Beylikova, Alpu ve çevresi)
Geographical study of northeastern part of Eskişehir (Mihalıççık, Beylikova, Alpu and arround)
HÜSEYİN SARAÇOĞLU
- Alaca (Çorum) ilçe merkezi'nin beşeri ve iktisadi coğrafyası
Human and economic geography of Alaca (Çorum) district center
MUAZZEZ GÖRÜNÜCÜ KAYALI
