Trust and suspicion: How the credibility of information sources shapes belief in conspiracy theories
Güven ve şüphe: Bilgi kaynaklarının güvenirliği komplo teorilerine olan inancı nasıl şekillendiriyor?
- Tez No: 966674
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNAN ALPER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yaşar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu tez, bireysel bilgi kaynaklarının (örneğin bilim insanları ve gazeteciler) algılanan güvenilirliğinin, komplo teorilerine olan inancı etkileyip etkilemediğini araştırmaktadır. Önceki araştırmalar genellikle kurumsal güvensizlik üzerine odaklanırken, bu çalışma kamuoyunda görünür bireylerin geçmişteki doğruluklarının, onların daha sonra dile getirdiği komplo iddialarının inandırıcılığı üzerindeki etkisine odaklanmaktadır. Türkiye, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yürütülen üç ön kayıtlı deneysel çalışmada (toplam N = 909), katılımcılara bilgi kaynağının önceki iddialarının doğrulandığı (güven artırıcı) veya çürütüldüğü (güven azaltıcı) kurgu senaryolar sunulmuştur. Sonuçlar, bilgi kaynağı güvenilir olarak sunulduğunda katılımcıların komplo teorisine inanma olasılığının arttığını; güvenilirlik azaldığında ise bu inancın azaldığını göstermiştir. Üçüncü çalışmada kullanılan ön test/son test tasarımı, zaman içindeki inanç değişimini de doğrulamıştır. Bireysel düşünme tarzlarına ilişkin yapılan keşifsel analizlerde (ör. açık veya kapalı fikirli düşünme), anlamlı bir etkileşim gözlemlenmemiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis investigates whether manipulating the perceived credibility of individual information sources (such as scientists and journalists) can influence belief in conspiracy theories. While previous research has focused on distrust in institutions, this study emphasizes the role of visible individuals and examines how past accuracy of a information source affects the perceived plausibility of their future claims. Across three preregistered experimental studies conducted in Türkiye, the UK, and the USA (total N = 909), participants were presented with fictional scenarios in which the source's credibility was either enhanced (claims proven true) or diminished (claims proven false). Results consistently showed that participants were more likely to believe in a conspiracy theory when it was proposed by a trustworthy source and less likely when the same source's credibility had been diminished. Study 3 used a pre-test/post-test design to confirm belief change across time. Exploratory analyses found no consistent moderation effects for individual cognitive styles such as actively open-minded or close-minded thinking.
Benzer Tezler
- Makine öğrenmesi ile şirket çalışanlarının oluşturduğu siber risk matrisi ve aksiyonların belirlenmesi
Determining the cyber risk matrix and actions created by company employees using machine learning
ESMA SIĞIRTMAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya ÜniversitesiBilgisayar ve Bilişim Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSA BALTA
- Kur'an'da Hz. İbrahim kıssasında bulunan temel duygular ve bunların yönetimi
The basic emotions in The Quran in the base of İbrahim and their control of them
ADEM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT KAYA
- Sağlık riskleri algısının gıda tüketimine yansımaları: Eskişehir örneği
The reflections of health risks perceptions on food consumptions: A case of Eskişehir
BETÜL YURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Beslenme ve DiyetetikAnadolu ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE GÖKALP
- İsviçre-Türk Borçlar Hukukuna göre sözleşmenin kurulmasında yanılma
Mistake in the formation of contract under the Swiss-Turkish Law of Obligations
ERHAN KANIŞLI
