Bizans sanatında tavşan figürü
The hare figure in Byzantine art
- Tez No: 966927
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ÇAYLAK TÜRKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Byzantine, Hare, Art, Figure, Iconography, Depiction, Christian
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 309
Özet
Çalışma, tavşanın Bizans sanatındaki yerini ve önemini, antik kültürlerden gelen sembolik mirası ve Hristiyanlık ikonografisiyle olan ilişkisini göz önünde bulundurarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, Bizans sanatında tavşan figürünün hem dini hem de seküler anlamlar taşıyarak nasıl bir ikonografik ve sembolik dil oluşturduğu ele alınmaktadır. Tavşan figürünün Bizans sanatındaki yerini, anlamını ve sembolik önemini kapsamlı bir şekilde analiz ederek, tavşanın antik kültürlerdeki doğurganlık, bereket ve yenilenme sembolizmi ile Hristiyan Bizans dünyasında diriliş, vaftiz ve ölümsüzlük kavramlarına nasıl dönüştüğü ele alınmaktadır. Araştırmada, tavşanın Bizans sanatında çok yoğun kullanılan bir figür olmamasına rağmen, mezar yapıları, lahitler, taban mozaikleri, madeni eşyalar, seramik, fildişi, tekstil, ahşap, taş eserler gibi farklı eser türlerinde ve kompozisyonlarda yer aldığı vurgulanmaktadır. Tavşan figürünün, ökaristi ile ilişkilendirilen sahnelerde ve antik pagan sembollerinin Hristiyanlık ikonografisiyle bütünleştiği örneklerdeki kullanımı irdelenmektedir. Ayrıca, tavşanın antik kültürlerde doğurganlık ve yenilenme sembolizmini taşımaya devam ederken, Bizans sanatında ölümden sonra yaşam, şefaat ve diriliş gibi Hristiyan temalarıyla bağlantılı olarak nasıl yeni anlamlar kazandığı araştırılmıştır. Çalışma, tavşanın farklı Bizans dönemlerinde ve coğrafyalarında nasıl bir ikonografik ve sembolik dil geliştirdiğini; üzüm, diğer hayvan figürleri ve bitki motifleri gibi görsel unsurlarla olan ilişkisini, hayvan mücadele sahneleri ve avcılık kompozisyonlarındaki konumu ve ikonografik yorumunu analiz ederek bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Bunun yanında, tavşan figürünün hem pagan mirası hem de Hristiyan Bizans inancının arasında bir köprü niteliği taşıdığı fikri öne sürülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyze the place and significance of the hare figure in Byzantine art, considering its symbolic legacy from ancient cultures and its relationship with Christian iconography. In this framework, the way the hare figure in Byzantine art constructs an iconographic and symbolic language while carrying both religious and secular meanings is examined. By comprehensively examining its presence, meaning, and symbolic significance, the study explores how the hare's symbolism of fertility, abundance, and renewal in ancient cultures was transformed into notions of resurrection, baptism, and immortality within Christian Byzantine art. Although the hare was not a frequently used figure in Byzantine art, it appeared in various artistic media and compositions, including tomb structures, sarcophagi, floor mosaics, metal objects, ceramics, ivory, textiles, wood, and stone artifacts. The study examines the figure's role in Eucharistic scenes and in compositions where ancient pagan symbols merge with Christian iconography. Additionally, it investigates how the hare, while maintaining its ancient associations with fertility and renewal, acquired new meanings linked to themes of afterlife, intercession, and resurrection in Byzantine art. By analyzing the hare's iconographic and symbolic evolution across different Byzantine periods and regions, the study aims to assess its connections with visual elements such as grapes, other animal figures, and plant motifs, as well as its placement in hunting scenes and animal struggle compositions. Furthermore, the research proposes that the hare figure functions as an iconographic bridge between pagan heritage and Christian Byzantine beliefs.
Benzer Tezler
- Mersin Yumuktepe höyüğü XIII. yüzyılda tarihlendirilen I ve Ia yapı katı sırlı seramikleri (1993-1999)
Glazed ceramics of the building layers I and Ia of the Mersin Yumuktepe tumulus dated to the XIII. century (1993-1999)
HATİCE ÇAĞLAR ÖZAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLGÜN KÖROĞLU
- Resim sanatında biçim bozma ve doğaya yeniden biçim verme
Deformation and re-forming the nature in the art of painting
MELTEM AKTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiSanat Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. ÖZDEMİR ALTAN
- Tarihsel süreç içinde bezeme sanatında peyzaj elemanları
In the history the items of landscape for ornamentation of arts
GÜLÇİN AYDOĞMUŞ DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ATABAY
- Espas ve biçim
Başlık çevirisi yok
ÖZLEM ÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. ADNAN ÇOKER
- Kariye Camii resimlerinin Palailogos Döneminin sosyal, siyasal ve kültürel ortamındaki yeri
The Evaluation of the mosaics of Kariye Mosque within the perspective of the social, political and cultural life of the Palaeologos Period
MEHMET KAHYAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sanat TarihiEge ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP MERCANGÖZ