Türkiye ve Suudi Arabistan'daki halkla ilişkiler ajanslarının işleyişi üzerine karşılaştırmalı bir analiz
A comparative analysis on the functioning of public relations agencies in Türkiye and Saudi Arabia
- Tez No: 966932
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BİRGÜL ÜSTÜNBAŞ ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halkla İlişkiler, Public Relations
- Anahtar Kelimeler: Halkla ilişkiler sektörü, halkla ilişkiler ajansları, ajans yapısı, Türkiye, Suudi Arabistan, Public relations sector, public relations agencies, agency structure, Turkey, Saudi Arabia
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Halkla ilişkiler sektörü, ülkelerin politik, ekonomik ve kültürel dinamikleriyle şekillenen önemli bir iletişim alanıdır. Bu alandaki uygulamalar, farklı toplumların özelliklerine göre çeşitlenmekte ve her ülkenin kendine özgü halkla ilişkiler stratejilerini ortaya koymaktadır. Türkiye ve Suudi Arabistan, farklı sosyal ve kültürel yapılarıyla dikkate değer bir karşılaştırma sunmakta olup, bu iki ülkenin halkla ilişkiler alanındaki benzerlikleri ve farklılıkları, sektöre dair derinlemesine bir anlayış geliştirmek adına önemli bir temel oluşturmaktadır. Türkiye'de halkla ilişkiler uygulamaları, 1980'lerden itibaren hızla gelişmiş ve özellikle özel sektörün büyümesiyle ajanslar, markaların iletişim ihtiyaçlarını karşılamak için profesyonelleşmiştir. Öte yandan, Suudi Arabistan'da halkla ilişkiler sektörü, 2000'lerin başından itibaren küreselleşme ve dijitalleşmenin etkisiyle hızla büyümeye başlamış, hükümetin ekonomik çeşitlendirme çabaları ise halkla ilişkiler sektörünün gelişimine zemin hazırlamıştır. Bu tez çalışması, Türkiye ve Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren halkla ilişkiler ajanslarının işleyişi üzerine odaklanmaktadır. Ajansların organizasyon yapısı, uygulama alanları, uygulayıcı rolleri ve sektör yapısı bağlamında ne durumda olduğunu analiz etmek ve halkla ilişkiler mesleği için güncel benzer ve farklı yönleri ortaya koymak amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında nitel araştırma yöntemi kullanılmış, Türkiye'de faaliyet gösteren 5, Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren 5 olmak üzere toplamda 10 halkla ilişkiler ajansından profesyonellerle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, Türkiye'deki ajansların genellikle bireysel kuruculuk modeline dayandığını, esnek ve hibrit çalışma sistemlerini benimsediğini göstermektedir. Bu ajanslar; medya ilişkileri, marka yönetimi gibi alanlarda uzmanlaşmış departmanlara sahiptir. Suudi Arabistan'da ise kurucu ortaklık modeli hâkim olup, tam zamanlı ve hibrit çalışma düzenleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, proje bazlı esnek istihdam modelleri de uygulanmakta; ajanslar medya, müşteri ilişkileri, etkinlik organizasyonu ve dijital medya gibi departmanlara odaklanmaktadır. Uygulama alanları açısından Türkiye'de özel sektör ön plandayken, Suudi Arabistan'da kamu sektörüyle birlikte, son dönemde gelişim gösteren turizm sektörü de öne çıkmaktadır. Eğitim durumlarına bakıldığında, Türkiye'de halkla ilişkiler uygulayıcılarının büyük çoğunluğu iletişim fakültesi mezunlarından oluşurken, Suudi Arabistan'da halkla ilişkiler eğitimi sınırlı kalmakta, meslek ağırlıklı olarak pazarlama, işletme gibi farklı disiplinlerden mezun kişiler tarafından icra edilmektedir. Türkiye'de deneyimli profesyoneller çoğunlukta, Suudi Arabistan'da ise genç bir iş gücü mevcuttur. Ulusal dernekler her iki ülkede yaygın olsa da uluslararası örgütlere üyelik sınırlıdır. Türkiye'de halkla ilişkiler mesleği, daha stratejik ve profesyonel bir alana evrilmiştir. Buna karşılık, Suudi Arabistan'da meslek, özellikle Vizyon 2030 girişimi çerçevesinde hızlı bir büyüme ve dönüşüm süreci yaşamaktadır. Her iki ülkede de dijitalleşme ve veri odaklı iletişim temel öncelikler arasında yer almaktadır. Mesleğin gelecekteki gelişimi ise artan uzmanlaşma, teknolojik entegrasyon ve küresel ağlarla uyum sağlanmasına bağlıdır.
Özet (Çeviri)
The public relations sector is a vital communication domain shaped by the political, economic, and cultural dynamics of countries. Practices within this field vary according to the unique characteristics of different societies, resulting in distinct public relations strategies tailored to each nation. Turkey and Saudi Arabia, with their differing social and cultural structures, present a noteworthy comparative case; the similarities and differences in their public relations landscapes provide a valuable foundation for a deeper understanding of the sector. In Turkey, public relations practices have rapidly evolved since the 1980s, with the growth of the private sector leading agencies to professionalize in meeting the communication needs of brands. Conversely, in Saudi Arabia, the public relations sector began to expand swiftly from the early 2000s, driven by globalization and digitalization, alongside government efforts aimed at economic diversification, which have laid the groundwork for sector development. This thesis focuses on the operational dynamics of public relations agencies in Turkey and Saudi Arabia, analyzing their organizational structures, fields of practice, practitioner roles, and overall sectoral frameworks to identify contemporary similarities and differences within the profession. Employing a qualitative research methodology, semi-structured interviews were conducted with professionals from a total of ten agencies—five based in Turkey and five in Saudi Arabia. The findings indicate that Turkish public relations agencies predominantly adopt an individual founder model characterized by flexible and specialized organizational structures. Research findings indicate that public relations agencies in Turkey are generally structured around an individual founder model and tend to adopt flexible and hybrid working systems. These agencies feature specialized departments in areas such as media relations, brand management. In contrast, in Saudi Arabia, the founding partnership model is predominant, with full-time and hybrid work arrangements commonly practiced. Additionally, project-based flexible employment models are implemented, and agencies tend to focus on departments such as media, customer relations, event organization, and digital media. In terms of application areas, the private sector predominates in Turkey, whereas in Saudi Arabia, alongside the public sector, the rapidly developing tourism industry has also gained prominence. Regarding educational backgrounds, the majority of public relations professionals in Turkey are graduates of communication faculties, while in Saudi Arabia, public relations education remains limited, the profession is predominantly practiced by individuals with degrees in disciplines such as marketing and business administration. The professional landscape also differs: in Turkey, experienced professionals constitute the majority of the workforce, whereas in Saudi Arabia, the sector is characterized by a younger labor force. Although national associations are well established in both countries, membership in international organizations remains limited. The public relations profession in Turkey has evolved into a more strategic and professionalized field. In contrast, in Saudi Arabia, it is undergoing rapid growth and transformation, particularly within the framework of the Vision 2030 initiative. In both countries, digitalization and data-driven communication are key priorities. Moving forward, the development of the profession will depend on increased specialization, technological integration, and alignment with global networks.
Benzer Tezler
- The relationship between cost management and the financial performance of telecom companies; The case study of Turkey, Egypt and Saudi Arabia
Telekom şirketlerinin maliyet yönetimi ile finansal performansı arasındaki ilişki; Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan.
SAMATAR MOHAMED MUSE
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Maliyeİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Finans Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP ALİ KÜÇÜKÇOLAK
- Türkiye ve Suudi Arabistan'daki 3 ve 4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitaplarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi
EXAMINATION OF THE THİRD AND FOURTH-GRADE SCİENCE TEXTBOOKS İN TURKEY AND SAUDİ ARABİA
BARAA AL ALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİL DUBAN
- Türkiye ve Suudi Arabistan'da kız çocuklarının hukuki ve sosyal konumlarının çocuk hakları bağlamında karşılaştırılması
Comparison of the legal and social status of girls in Turkey and Saudi Arabia in the context of children's rights
HATİCE SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiAvrasya ÜniversitesiYönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT GENÇ
- The development of health systems and policies in Türkiye and Saudi Arabia: A comparative study between 1960 and 2020
Türkiye ve Suudi Arabistan'da sağlık sistemleri ve politikalarının gelişimi: 1960 ile 2020 arasında karşılaştırmalı bir çalışma
TASNIM ALEKHWAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Sağlık YönetimiIşık Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YEŞİM PINAR SOYKUT SARICA
- Tüketicilerin lüks marka tutumlarında ilişkilendirme teorisi ve sembolik statünün rolü: Türkiye ve Suudi Arabistan'daki tüketiciler arasında bir karşılaştırma
The role of attribution theory and symbolic status on consumers' luxury brand atti̇tudes: A compari̇son between consumers i̇n Turkey and Saudi Arabia
GHALİ HAMOUDY