Somut olmayan kültürel miras kapsamında Safranbolukültüründe ad koyma olgusu ve ilgili inanışla
Naming phenomenon and related beliefs in Safranboluculture within the scope of intangible cultural heritage
- Tez No: 967309
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FAHRİ DAĞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Miras ve Miras Alan Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu çalışma, Safranbolu kültüründe ad koyma olgusunu sosyo-kültürel, dini ve tarihsel bağlamlarda incelemeyi amaçlamaktadır. Ad koyma geleneği, bireyin yalnızca tanımlanmasına hizmet eden bir işlem olmanın ötesinde, toplumun inanç yapısını, değerlerini, kolektif hafızasını ve kuşaklar arası kültürel aktarım mekanizmasını yansıtan çok yönlü bir uygulamadır. Araştırmada, literatür taraması, yerel halkla yapılan mülakatlar ve gözlemlere dayalı nitel yöntemler kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, Safranbolu'da ad koyma süreci genellikle dini temellere, aile büyüklerinin isimlerinin yaşatılmasına, doğumla ilişkili olaylara ya da bireyin karakterine dair dileklere dayanmaktadır. Özellikle rüya yoluyla ad belirleme, kulağa ezanla isim fısıldama ve ismin kader üzerindeki etkisine dair inançlar gibi ritüeller dikkat çekicidir. Bunun yanında, adların bireyin psikolojisi, toplum içindeki kabulü ve sosyal statüsü üzerindeki etkileri de vurgulanmaktadır. Modernleşme süreciyle birlikte medya ve popüler kültürün etkisiyle isim tercihinde değişiklikler gözlense de, geleneksel yapının hâlâ güçlü biçimde sürdüğü görülmektedir. Ayrıca isimlerin değiştirilmesi, korunması ve resmi kayıtlardaki statüsü gibi hukuki boyutlar da ele alınmıştır. Çalışma, ad koymanın bireysel bir eylem olmanın ötesinde, toplumsal bir sorumluluk ve kültürel devamlılık aracı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu yönüyle araştırma, halk bilimi, sosyoloji ve kültürel antropoloji alanlarına katkı sağlayan özgün bulgular sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the naming phenomenon within the socio-cultural, religious, and historical contexts of Safranbolu. Naming, beyond simply assigning personal identity, functions as a multifaceted cultural practice that reflects a society's belief system, value structure, collective memory, and mechanisms of intergenerational cultural transmission. The research is based on qualitative methods including literature review, interviews with local residents, and field observations. Findings show that in Safranbolu, names are typically chosen based on religious references, honoring ancestors, birth-related events, or symbolic wishes for the child's future personality. Rituals such as assigning names based on dreams, whispering the name into the baby's ear after the call to prayer, and beliefs about the influence of names on destiny are noteworthy. The study also emphasizes the psychological effects of names on individuals, their role in social acceptance, and their influence on status within the community. While modern influences such as media and popular culture have begun to affect name selection preferences, the traditional naming structure remains robust. Legal aspects of naming—such as the formal registration of names, preservation, and the process of changing them—are also discussed. Ultimately, the research reveals that naming is not merely an individual decision but a socially and culturally significant act that carries the weight of communal identity and continuity. In this regard, the study offers valuable insights and original findings that contribute to the disciplines of folklore, sociology, and cultural anthropology.
Benzer Tezler
- Somut olmayan kültürel miras kapsamında Sakarya'nın toplumsal uygulamaları: Yemeğin kültürleşmesi üzerine bir saha araştırması
Social practices of Sakarya within the scope of intangible cultural heritage: A field research on the acculturalization of food
VİLDAN TÜYSÜZ
Doktora
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLÇİN ÖZBAY
- Somut olmayan kültürel miras kapsamında yaratıcı turizm deneyimi ve algılanan değerinin destinasyon otantikliği ve davranışsal niyet üzerindeki etkisi: Kapadokya'da bir uygulama
The effects of creative tourism experience and its perceived value on destination authenticity and behavioral intentions within the scope of intangible cultural heritage: The case of Cappadocia
EDA AVAN
Doktora
Türkçe
2025
TurizmAfyon Kocatepe ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELBEYİ PELİT
- Somut olmayan kültürel miras kapsamında kuyumculuğun İstanbul örneğinde incelenmesi
Research of jewelry in Istanbul within the scope of intangible cultural heritage
GÜLÇİN anmaç
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
AntropolojiKadir Has ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Bilim Dalı
DOÇ. DR. YONCA KÖSEBAY ERKAN
- Somut olmayan kültürel miras kapsamında Safranbolu'da ocak kültürü
Ocak culture in Safranbolu within the scope of intangible cultural heritage
AYHAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Karabük ÜniversitesiKültürel Miras ve Miras Alan Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞKIN DENİZ
- Balkan coğrafyasında Türk kültürünün devamlılığı: Yunanistan, Bulgaristan ve Kosova örneği
The continuity of Turkish culture in the Balkans: The cases of Greece, Bulgaria and Kosovo
NTİLEK OSMAN
Doktora
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerTrakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT DOĞAN