Türkiye'deki Chaetocnema stephens, 1831 (Chrysomelidae: galerucinae: alticini) cinsine ait türlerin genital morfolojileri üzerine araştırmalar
Researches on genital morphologies of species of the genus Chaetocnema stephens, 1831 (Chrysomelidae: galerucinae: alticini) in Turkey
- Tez No: 967708
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÖZDİKMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Chaetocnema Stephens, 1831, kozmopolit bir cinstir ve tüm dünyaya yayılmış yaklaşık 500 tür içerir. Chaetocnema cinsi, Palearktik bölgede yer alan Türkiye'de ise toplam 27 tür ile temsil edilmektedir. Bu çalışma ile bu 27 türden 13 tanesi bir başka deyimle Türkiye Chaetocnema faunasını oluşturan türlerin yaklaşık yarısına ait, 1978–2018 yılları arasında Türkiye'nin çeşitli illerinden (Ankara, Balıkesir, Mersin, Çankırı, Kayseri, Konya, Samsun ve Yozgat) toplanan 1113 Chaetocnema örneği erkek (aedeagus) ve dişi (spermateka) genital morfolojileri temelinde hem stereo mikroskobik hem de taramalı elektron mikroskobik (SEM) çalışmalarla ayrıntılı olarak değerlendirilmiş ve analiz edilmiştir. Bu çalışma ile dünya çapında ilk defa olarak elde edilen taramalı elektron mikroskop (SEM) görüntüleri, aedeagus ve spermateka yapılarında daha önce tanımlanmamış yeni ayırt edici tanısal karakterlerin tespitini mümkün kılmıştır. Bu karakterler arasında önemli olarak; aedeagus'un uç kısmındaki diş yapıları, median ve yan olukların morfolojisi, dorsal plaka yapısı, sensilla yoğunluğu ve aedeagusun kitinleşme oranı ile spermateka pompasının kalınlaşmış integüment yapısı, reseptakulum ve spermatekal kanal birleşim noktaları ile spermatekanın kitinleşme oranı sayılabilir. Sonuç olarak, tür düzeyinde aedeagus karakterleri, daha üst kategoriler düzeyinde ise spermateka morfolojisi Chaetocnema cinsinin taksonomik çözümlemelerinde daha kullanılabilir bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar, özellikle spermateka yapılarının alt cinsler arasında morfolojik açıdan belirgin ve karakteristik farklılıklar ve benzerlikler taşıdığını göstermiştir. Dolayısıyla Chaetocnema cinsinde erkek genital (aedeagus) morfolojisi tür seviyesinde yüksek tanımlayıcılık sağlarken, dişi genital (spermateka) morfolojisi özellikle alt cins sınıflandırmalarında taksonomik açıdan kritik bir öneme sahip bulunmuştur. Çalışmada elde edilen bulgular ve sonuçlar, Özdikmen (2021) tarafından önerilen Chaetocnema cinsi alt cins düzenlemesini kuvvetle desteklemektedir. Buna uygun olarak, çalışılan türler spermatekal karakter benzerliklerine ve farklılıkları temelinde beş alt cinse ayrılmış olup, bu durum Chaetocnema cinsinin taksonomik açıdan monofiletik değil, polifiletik olduğunu kanıtlar niteliktedir.
Özet (Çeviri)
Chaetocnema Stephens, 1831 is a cosmopolitan genus and includes about 500 species distributed throughout the world. The genus Chaetocnema is represented by a total of 27 species in Turkey, which is located in the Palearctic region. In this study, 13 of these 27 species, in other words, approximately half of the species constituting the Turkish Chaetocnema fauna, were collected from various provinces of Turkey (Ankara, Balıkesir, Mersin, Çankırı, Kayseri, Konya, Samsun and Yozgat) between 1978 and 2018 and were evaluated and analyzed in detail with both stereo microscopic and scanning electron microscopic (SEM) studies on the basis of male (aedeagus) and female (spermatheca) genital morphologies. In this study, scanning electron microscope (SEM) images obtained for the first time in the world made it possible to detect new distinctive diagnostic characters that have not been previously described in the aedeagus and spermatheca structures. Among these characters, the tooth structures at the tip (apex) of the aedeagus, the morphology of the median and lateral grooves, the dorsal plate structure, the density of sensilla and the rate of chitinization of aedeagus, the thickened integument structure of the spermathecal pump, the junction points of the reseptaculum and spermathecal duct and the rate of chitinization of spermatheca are important. As a result, adeagal characters at species level and spermathecal morphology at higher categories level were found to be more usable in taxonomic analyses of the Chaetocnema genus. The obtained results showed that especially spermathecal structures have distinct and characteristic differences and similarities in morphological terms among subgenera. Therefore, while male genital (aedeagus) morphology provides high descriptiveness at species level in the Chaetocnema genus, female genital (spermatheca) morphology was found to have critical taxonomic importance especially in subgeneric classifications. The findings and results obtained in the study strongly support the subgeneric arrangement of the Chaetocnema genus proposed by Özdikmen (2021). Accordingly, the studied species were divided into five subgenera based on spermathecal character similarities and differences, which proves that the Chaetocnema genus is not monophyletic but polyphyletic in taxonomic terms.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki işletme gruplarına bağlı işletmeler ile diğer iş örgütlerinin başarımlarının karşılaştırılması
A comparison of performance of business group's affilitions with other business organizations' performance in Turkey
TUFAN KIZILTUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERKAN DİRLİK
- Türkiye'deki işletmelerin yenilikçilik yeteneklerini etkileyen faktörlerin analizi
Analysis of factors affecting innovativeness of the firms in Turkey
SADIK MURAT YÜKSEL
Doktora
Türkçe
2015
Bilim ve TeknolojiKara Harp Okulu KomutanlığıTeknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN U. AKAY
- Self - regulation in Turkish preschoolers: Relations with family context and socio - emotional competence
Türkiye'deki çocukların okul öncesi dönemde öz - düzenleme becerileri: Aile bağlamı ve sosyo - duygusal yetkinlikle ilişkiler
GİZEM GÜNDÜZ
- Türkiye'deki bazı önemli rosa spp. yayılım alanlarında gül gal arıları (Diplolepis spp., Cynipidae, Hymenoptera) ile ilişkili kommünite bileşenlerinin araştırılması
Research on the community components associated with rose gall wasps (Diplolepis spp., Cynipidae, Hymenoptera) in some areas with important rosa spp. distribution in Turkey
ÖZLEM METE
Doktora
Türkçe
2015
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF ORHAN MERGEN
- Soğuk hava depolarında optimum yalıtım kalınlığının belirlenmesi ve enerji tasarrufundaki rolü
Determination of the optimum insulation thickness in cold storage and its role in energy saving
MUSTAFA YASİN GÖKASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Makine MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BOLATTÜRK
