Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin okunabilirlik düzeyi açısından incelenmesi
Examination of the texts in Turkish textbooks in terms of readability
- Tez No: 967837
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASİN ÖZKARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Okunabilirlik, Metin, Okuma, Türkçe Ders Kitapları, Readability, Text, Read, Turkish Textbooks
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Dört temel dil becerisinden biri olan okuma, tüm bireyler açısından eğitim hayatı ve günlük hayatta en çok kullanılan beceridir. Okuma bilgi sahibi olmanın temeli ve hayat boyu devam eden bir süreçtir. Okuma becerisi bireylerin akademik başarısını arttırmakta bunla birlikte iş hayatında başarı sağlamakta ve genel yaşam kalitesini yükseltmektedir. Bu sebeple okuma becerisinin çocukluk çağından itibaren sevdirilmesi ve geliştirilmesi gerekmektedir. Okumayı çocukluk çağlarında sevmeyen, okumayı ilkokul çağlarında yeteri kadar kazanamayan öğrenciler sonraki öğretim hayatlarında sorunlar yaşayabilmektedirler. Bu sebeple Türkçe derslerinin önemi çok büyüktür. Türkçe dersinde kullanılan en temel materyal ise ders kitaplarıdır. Ders kitapları gelişen teknolojiye rağmen günümüzde en çok kullanılan eğitim-öğretim materyallerinin başında gelmektedir. Bu sebeple Türkçe dersinde kullanılan ders kitaplarının belirli özelliklere sahip olması gerekmektedir. Şüphesiz ki okunabilirlik bunlardan bir tanesidir. Bundan dolayı ders kitaplarına seçilen metinlerin okunabilirlik açısından belirli özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu çalışmayla 2023-2024 eğitim öğretim yılında Türkçe dersi kapsamında okutulan ilkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders kitapları incelenmiştir. Bu kitapların okunabilirlik puanları ve okunabilirlik düzeylerine bakılmıştır. Şiirler ve dinleme metinleri kapsam dışında tutularak bilgilendirici ve hikâye edici metin incelenmiştir. Okunabilirlik puan ve düzeylerinin hesaplanabilmesi için Ateşman (1997) Okunabilirlik Formülü, Çetinkaya-Uzun (2010) Okunabilirlik Formülü ve Bezirci-Yılmaz (2010) Okunabilirlik Formülü kullanılmıştır. Çalışmada metinlerin okunabilirlik puanlarının incelenebilmesi için nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar tablolara aktarılarak yorumlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Reading; one of the four basic language skills, is the most commonly used skill in both education and daily life for individuals. Reading is the foundation of acquiring knowledge and it is a lifelong process. The reading skill enhances their individuals' academic success, contributes to success in their professional lives, and improves overall quality of life. Therefore, the reading skill should be fostered and developed from childhood. And also students who do not enjoy reading in their early years or fail to master it during their elementary school may face difficulties in later stages of their education. For this reason, the importance of Turkish language lessons is immense. The most essential material used in Turkish lessons is textbooks. Despite the advancing technology, textbooks remain one of the most widely used teaching materials today. Consequently, Turkish language textbooks must possess certain characteristics. Undoubtedly, readability is one of these essential qualities. Therefore, the texts selected for textbooks must have specific readability features. This study examines the Turkish language textbooks for 2nd, 3rd, and 4th-grade students used during the 2023-2024 academic year. The readability scores and levels of these textbooks were analyzed. Poems and listening texts were excluded, and only informative and narrative texts were considered. To calculate the readability scores and levels, the readability formulas of Ateşman (1997), Çetinkaya-Uzun (2010), and Bezirci-Yılmaz (2010) were used. Document analysis, a qualitative research method, was employed to examine the readability scores of the texts. The results obtained were transferred to tables and interpreted. Based on the findings, it was determined that the reading level of informative texts was more difficult compared to narrative texts, that the difficulty levels of some texts in the textbooks were higher than expected, and that the average sentence lengths in some texts were above the normal range.
Benzer Tezler
- Türkçe ders kitapları (3 ve 4. sınıf) ile Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarında (3 ve 4. seviye) yer alan metinlerin okunabilirlik açısından incelenmesi
An analysis of the texts in Turkish textbooks (3rd and 4th grade) and Turkish and Turkish culture textbooks (3rd and 4th level) in terms of readability
YUSUFHAN YOKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA ÖRGE YAŞAR
- İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin anlaşılabilirlik düzeyi
Elementary 8 grade level of Turkish textbooks comprehensibility texts
TUĞBA ELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimNiğde ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DUYGU UÇGUN
- Dil ve anlatım ders kitaplarındaki metinlerin kelime-cümle uzunlukları ve okunabilirlik düzeyleri üzerine bir değerlendirme
An evaluation on the texts? word-sentence lengt and readability levels in language and speech books
CEM ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce öğretimi ders kitaplarının karşılaştırılması
Comparing the textbooks of teaching Turkish and English as a foreign language
DİLAN KALAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN DURUKAN
- Akademik Türkçe ders kitaplarının okunabilirlik ve derlem tabanlı analizi
Readability and corpus-based analysis of academic Turkish textbooks
YUNUS EMRE VERGİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAYFUN HAYKIR