Davranışsal iktisat çerçevesinde rasyonel bireyin analizi: Kapitalizm bağlamında bireyin gerçek rol ve tutumları
Analysis of the rational agent within the framework of behavioral economics: The real role and attitudes of the individual in the context of capitalism
- Tez No: 968054
- Danışmanlar: PROF. DR. NADİR EROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Politikası Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Bu çalışmada, geleneksel iktisadın temel varsayımlarından biri olan“homo economicus”kavramı ile bireyin rasyonelliği sorgulanmıştır. Bu varsayıma karşı olarak, davranışsal iktisadın kavramsal ve düşünsel yaklaşımları ele alınmıştır. Bireylerin çeşitli kısıtlara sahip olması ve kararlarında duygularının etkili olması, onların ekonomik davranışlarının karmaşık bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle son yıllarda kapitalist toplumlarda bireyin değişen duygu ve düşünceleri, onu iktisadın geleneksel tanımından uzaklaştırarak yeni bir tercih yapısına yönlendirmiştir. Bu bağlamda, kapitalist sistemin birey üzerindeki düşünsel kısıtları dikkate alınarak, bireyin rasyonelliği ve gerçek davranışları yeniden değerlendirilmiştir. Çalışmanın hipotezi; bireylerin davranışsal iktisadın kabul ettiği gibi duyguları, düşünceleri ve kısıtları ile hareket eden rasyonel olmaktan uzak kapitalist sistemin bir aktörü olduğudur. Aynı zamanda çalışmanın ampirik kısmında 2020–2024 yılları arasında bireylerin çevrimiçi Google Trends verileri kullanılarak kapitalist sistemin yaygınlaştırmış olduğu“black friday”,“indirim”,“kampanya”,“sepette indirim”ve“kargo bedava”anahtar kavramlar belirlenmiş ve incelenmiştir. Elde edilen bulgularla tüketicinin çevrimiçi davranışlarının geleneksel iktisadın varsaydığı homo economicus birey modelinden uzakta, kayıptan kaçınma, kıtlık etkisi ve çerçeveleme etkisi gibi davranışsal iktisat literatürünü destekler nitelik taşıdığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study questions the rationality of the individual through the concept of“homo economicus”, one of the fundamental assumptions of traditional economics. In opposition to this assumption, the conceptual and intellectual approaches of behavioral economics are explored. The fact that individuals face various constraints and that emotions influence their decisions demonstrates the complex nature of their economic behavior. Especially in recent years, the changing emotions and thoughts of individuals in capitalist societies have led them away from the traditional definition of economics and toward a new choice structure. In this context, considering the intellectual constraints of the capitalist system on the individual, the rationality and actual behavior of the individual are re-evaluated. The hypothesis of the study is that individuals are actors in the capitalist system who are far from rational, acting based on their emotions, thoughts, and constraints, as behavioral economics accepts. Furthermore, in the empirical part of the study, using online Google Trends data from individuals between 2020 and 2024, key concepts popularized by the capitalist system, such as“Black Friday”,“Discount”,“Campaign”,“Discount in Cart”, and“Free Shipping”, were identified and examined. The findings reveal that online consumer behavior supports behavioral economics literature on loss aversion, scarcity effect, and framing effect, far from the homo economicus individual model assumed by traditional economics.
Benzer Tezler
- Davranışsal iktisat üzerine bir uygulama: Müziğin tüketim üzerindeki etkisi
An application on behavioral economics: The effect of music on consumption
BARIŞ ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. AYTEKİN GÜVEN
- Bireyin psikolojik durumunun iktisadi karar verme sürecinde güven, statüko yanlılığı ve sürü davranışına etkisi
Impact of the psychological state of an individual on trust, status quo bias and herd behavior in the course of economic decision making
BEDRETTİN BOZOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiAksaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VİLDAN GÜLPINAR DEMİRCİ
- İktisadi kararlarda davranışsal iktisat modeli çerçevesinde toplumsal değerlerin rolü
The role of social values within the framework of the behavioral economic model in economic decisions
AYKUT SEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KARAGÜL
- İktisatta umut kavramı üzerine bir inceleme
A research on notion of hope in economics
EREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiYıldız Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL UZUNÖZ
- İktisadi karar birimlerinin rasyonel karar alma sürecindeki engeller: Bilişsel ön yargılar ve zihinsel kısa yollar
Obstacles in the decision-making process of economic decision units: Cognitive bias and mental shortcuts
İNCİ ZÜHRE AYGÜN