Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık: Ebeveyn tutumları ve duygusal zekânın rolü
Cyberbullying in university students: The impact of parental attitudes and emotional intelligence
- Tez No: 968200
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DEMET AKARÇAY ULUTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: KTO Karatay Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn tutumları ve sahip oldukları duygusal zekâ düzeylerinin, siber zorbalık davranışları ve mağduriyetleri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. 438 üniversite öğrencisiyle yürütülen araştırmada, ebeveyn tutumları (duygusal sıcaklık, aşırı koruyuculuk, reddedicilik) ile duygusal zekâ alt boyutları (kendi duygularını değerlendirme, başkalarının duygularını değerlendirme, duyguları kontrol etme) arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Bulgular, erkek öğrencilerin siber zorbalık düzeylerinin kadınlara göre daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Sosyal medya kullanım süresi arttıkça siber zorbalık da artmakta; düşük gelirli öğrencilerde ise siber zorbalık yapma ve maruz kalma oranlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Ebeveyn tutumları açısından, özellikle baba reddedicilik ve baba duygusal sıcaklık boyutlarının siber zorbalık üzerinde anlamlı etkileri bulunmuştur. Ayrıca, duygusal sıcaklık ile duygusal zekâ arasında pozitif; aşırı koruyuculuk ve reddedicilik tutumlarıyla, özellikle başkalarının duygularını değerlendirme ve kontrol etme becerileri arasında negatif ilişkiler tespit edilmiştir. Duygusal zekâ alt boyutları incelendiğinde, yalnızca başkalarının duygularını değerlendirme becerisiyle siber zorbalık arasında negatif ilişki görülmüştür. Bu bulgu ile empati becerisinin siber zorbalığı önlemede önemli bir rol oynadığı ve siber zorbalığın yalnızca bireysel değil; çok katmanlı faktörlerle ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma, aile ve okul temelli müdahalelerin artırılması, dijital okuryazarlığın yaygınlaştırılması, hukuki düzenlemelerin güçlendirilmesi ve sosyal hizmet uzmanlarının önleyici roller üstlenmesi gibi mikro, mezzo ve makro düzeyde öneriler sunmaktadır. Bulguların, bireylerin zorbalık eğilimlerinin erken fark edilmesine katkı sağlayarak ilgili alanlara yol gösterici olması amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, ebeveyn tutumları ve duygusal zekânın birlikte ele alınması, siber zorbalığın çok boyutlu yapısının anlaşılmasına ve koruyucu çalışmalara yön verilmesine katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the effects of perceived parental attitudes and emotional intelligence levels on cyberbullying behaviors and victimization among university students. The research was conducted with 438 university students, analyzing the relationships between parental attitudes (emotional warmth, overprotectiveness, rejection) and sub-dimensions of emotional intelligence (self-emotion appraisal, others' emotion appraisal, and emotion regulation). The findings revealed that male students had significantly higher levels of cyberbullying compared to female students. As social media usage increased, cyberbullying levels also rose. Moreover, students with lower income levels were more likely to engage in or be exposed to cyberbullying. In terms of parental attitudes, especially paternal rejection and paternal emotional warmth were found to have significant effects on cyberbullying levels. A positive relationship was found between emotional warmth and emotional intelligence, while overprotectiveness and rejection were negatively associated with others' emotion appraisal and emotion regulation skills. Among emotional intelligence sub-dimensions, only others' emotion appraisal was negatively correlated with cyberbullying, indicating that empathy plays a critical role in preventing such behavior. These findings suggest that cyberbullying is not merely an individual issue but is linked to multiple interacting factors. The research offers micro, mezzo, and macro-level recommendations such as enhancing family and school-based interventions, promoting digital literacy, strengthening legal regulations, and increasing the preventive roles of social workers. The findings are expected to contribute to the early detection of bullying tendencies and provide guidance for relevant fields. Furthermore, considering parental attitudes and emotional intelligence together may help better understand the multidimensional nature of cyberbullying and guide the development of preventive efforts.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık ve siber mağduriyetin algılanan ebeveyn tutumları ile ilişkisinde mükemmeliyetçiliğin aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of perfectionism in the relationship between perceived parental attitudes with cyberbullying and cybervictimization
BURCU GÖKBERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiUfuk ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAHŞAN BALAMİR BEKTAŞ
- Ergenlerde siber zorbalık ve siber mağduriyetin yordayıcıları olarak akılcı olmayan inançlar psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaçlar
Irrational beliefs, psychological resilience and psychological needs as predictions of cyber bullying and victimization in adolescents
YUNUS SABANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇEKİÇ
- Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık ve psikolojik iyi oluşun incelenmesi
Studying the relationship between cyberbullying and psychological well-being among college students
MUHAMMET GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜNYAMİN ATEŞ
- Çevrimiçi oyun oynayan üniversite öğrencilerinin siber zorbalık/mağduriyet düzeyleri ile empati arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of cyber bullying/victimization levels of university students playing online games and investigation of their relationship with empathy
TALHA EREN YARDIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜJEN İLNEM
- Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık, cinsiyetçilik, cinsel nesneleştirme ve kişilerarası duyarlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between cyberbullying, sexism, sexualobjectification, and interpersonal sensitivity among university students
RUMEYSA EVGEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiYakın Doğu ÜniversitesiKlinik Beslenme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE BURAN