Alerjik rinit semptomlarının giderilmesinde kullanılan azelastin hidroklorür ve flutikazon propiyonat ilaç etkin maddelerinin eş zamanlı tayini için kromatografik yöntem geliştirilmesi ve validasyonu
Development and validation of a chromatographic method for the simultaneous determination of active pharmaceutical ingredients azelastine hydrochloride and fluticasone propionate used in the relief of allergic rhinitis symptoms
- Tez No: 968495
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVİNÇ KURBANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Analitik Kimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Bu çalışmada, antihistaminik azelastin hidroklorür ve kortikosteroid flutikazon propiyonat etkin maddelerinin eş zamanlı kantitatif tayini için, yüksek performanslı sıvı kromatografi YPSK-DAD temelli, yüksek duyarlılık, seçicilik ve doğruluk sunan bir yöntem geliştirilmiş ve ICH Q2(R2) kılavuzu doğrultusunda valide edilmiştir. Yöntem geliştirme sürecinde sabit faz tipi, akış hızı, kolon sıcaklığı, tampon çözeltisi molaritesi ve pH gibi kritik parametreler sistematik olarak optimize edilmiş; optimum koşullar Avantor ACE C18 (150 mm × 4,6 mm, 5 µm) kolon, 35 °C kolon sıcaklığı, 1,3 mL/dk akış hızı, pH 3,5'e ayarlanmış 20 mM amonyum dihidrojen fosfat tampon çözeltisi ve metanol:asetonitril (77:23, h/h) mobil faz karışımı ile sağlanmıştır. Dedeksiyon, her iki analitin maksimum absorbsiyon dalga boyu olan 239 nm'de DAD dedektör ile gerçekleştirilmiş; elde edilen koşullar altında analiz süresi 7 dakikaya düşürülmüş, AZE için 0,05–204,50 µg/mL, FLU için 0,05–183,60 µg/mL aralığında doğrusal yanıt sağlanmış ve tayin alt sınırı 0,05 µg/mL olarak belirlenmiştir. Doğruluk çalışmaları geri kazanım esasına göre yürütülmüş, %50, %100 ve %150 düzeylerinde yapılan denemeler ile yüksek geri kazanım oranları elde edilmiş; kesinlik, sağlamlık, seçicilik ve hassasiyet gibi validasyon kriterleri başarıyla karşılanmıştır. Yöntemin uygulanabilirliği, ticari bir farmasötik ürün olan Dymista® 137 mcg + 50 mcg Burun Spreyi, Süspansiyon üzerinde test edilmiş; AZE için ortalama % miktar tayini 100,69 (BSS %0,22), FLU için 100,13 (BSS %0,34) olarak bulunmuş ve her iki etkin madde de farmakope limitleri ile uyumlu çıkmıştır. Yeşil Analitik Kimya ilkeleri doğrultusunda yapılan AGREE değerlendirmesi 0,76 skor ile yöntemin çevresel sürdürülebilirliğini ortaya koymuştur. Basit örnek hazırlama, kısa analiz süresi, yüksek analitik performans ve çevre dostu yapısıyla geliştirilen yöntem, farmasötik üretim ve analiz laboratuvarları için etkin, uygulanabilir ve literatüre özgün katkı sağlayan bir çözüm sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, a high-performance liquid chromatography (HPLC-DAD) based method offering high sensitivity, selectivity, and accuracy was developed for the simultaneous quantitative determination of the antihistamine azelastine hydrochloride and the corticosteroid fluticasone propionate. It was validated according to ICH Q2(R2) guideline. During the method development process, critical parameters such as stationary phase type, flow rate, column temperature, buffer solution molarity, and pH were systematically optimized; the optimum conditions were provided with an Avantor ACE C18 (150 mm × 4.6 mm, 5 µm) column, 35 °C column temperature, 1.3 mL/min flow rate, 20 mM ammonium dihydrogen phosphate buffer solution adjusted to pH 3.5, and a methanol:acetonitrile (77:23, v/v) mobile phase mixture. Detection was carried out with a DAD detector at 239 nm, which is the maximum absorption wavelength of both analytes; Under the obtained conditions, analysis time was reduced to 7 minutes, linear responses were obtained in the range of 0.05–204.50 µg/mL for AZE and 0.05–183.60 µg/mL for FLU, and the lower limit of detection was determined as 0.05 µg/mL. Accuracy studies were conducted on the basis of recovery, and high recovery rates were obtained with trials performed at 50%, 100%, and 150% levels; validation criteria such as precision, robustness, selectivity, and sensitivity were successfully met. The applicability of the method was tested on a commercial pharmaceutical product, Dymista® 137 mcg + 50 mcg Nasal Spray, Suspension; the average % determination was found to be 100.69 (RSD 0.22%) for AZE and 100.13 (RSD 0.34%) for FLU, and both active substances were found to be compatible with the pharmacopoeial limits. The AGREE assessment, conducted in accordance with Green Analytical Chemistry principles, demonstrated the method's environmental sustainability with a score of 0.76. With its simple sample preparation, short analysis time, high analytical performance, and environmentally friendly structure, the developed method offers an effective, applicable solution for pharmaceutical production and analysis laboratories, providing an original contribution to the literature.
Benzer Tezler
- Alt konka hipertrofisi olan allerjik rinitli hastalarda radyofrekans ile türbinektomi
Turbinate surgery with radiofrequency in the patients with allergic rhinitis which have an inferior concha hypertrophy
İBRAHİM ALTOPARLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Kulak Burun ve BoğazAnkara ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TEVFİK AKTÜRK
- Alerjik rinit semptomlarının spesifik alerjenler ve alerjene maruziyet süresi ile ilişkisi
Relationship between symptoms of allergic rhinitis and their severity with specific allergens and duration of allergic rhinitis
FATMA CEYDA AKIN ÖÇAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Kulak Burun ve BoğazSağlık BakanlığıKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜGE ÖZCAN
- Ratlarda ovalbümin-proteaz ile oluşturulan alerjik rinit modelinde Omega-3 yağ asidi ile montelukastın tedavi etkinliğinin karşılaştırılması
Comparison of treatment efficacy of Omega-3 fish oil and montelukast in ovalbumin-protease-induced allergic rhinitis model in rat
ALPER TABARU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Kulak Burun ve BoğazSağlık Bilimleri ÜniversitesiKulak Burun Boğaz ve Baş-Boyun Cerrahisi Ana Bilim Dalı
UZMAN ŞAHİN ÖĞREDEN
- Alerjik rinitli çocuklarda polenlerin artış gösterdiği bahar aylarında artan alerjik rinit semptomlarının ders devamsızlığı ve okul başarılarına etkisi
The effect of allergic rhinitis symptoms, which increase in the spring months when pollen levels increase, on class absenteeism and school success in children with allergic rhinitis
SENA CEREN GÜLSEREN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Allerji ve İmmünolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ŞENGÜL EMEKSİZ
- Ratlarda ovalbümin-proteaz ile oluşturulan allerjik rinit modelinde nigella sativa yağı ile mometazon furoatın tedavi etkinliğinin karşılaştırılması
Comparison of treatment efficacy of nigella sativa oil and mometasone furoate in ovalbumin-protease-induced allergic rhinitis model in rats
RECEP GÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Kulak Burun ve BoğazSağlık Bilimleri ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN DENİZ TANSUKER