Hermes'ten İdris'e: Bir dinsel geleneğin dönüşüm dinamikleri
From Hermes to Idris: The transformational dynamics of a religious tradition
- Tez No: 98628
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BALKI AYDIN ŞAFAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Din, Anthropology, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 355
Özet
ÖZET“Hermes'ten İdris'e: Bir Dinsel Geleneğin Dönüşüm Dinamikleri”başlıklı tez çalışmasında antik Yunan mitolojisindeki Hermes figürünün Helenistik devir Mısır'ında yerli tanrı Thoth'la kaynaştırılarak gizli/batınî ilimlerin kurucusu ve koruyucusu Hermes Trismegistus'a dönüşmesi ve bu figür çevresinde biçimlenen Hermetik geleneğin Harran üzerinden Şiî/batınî İslam geleneğine aktarım süreci irdeleniyor. Geleneği herhangi bir alanda, bir kuşaktan diğerine rastgele aktarılan bir tutum, değer, anlayış ve uygulamalar bütünü olarak değil de, alıcı kuşaklar tarafından seçilime tabi tutulan ve siyasal ilişkilerde stratejik bir malzeme olarak kullanılan“meşrulaştıncı unsur”olarak değerlendiren tez çalışmasında; bu saptamadan hareketle, Grek Hermes' inden İslam inancasındaki İdris Peygamber' in batınî yorumlarına uzanan süreç iktisadi-siyasal bağlamı üzerine yerleştirilerek tahlil ediliyor ve ortaya çıktığı her bir durakta hermetik geleneğin taşıyıcılarının“kimler”olduğu sorusunun yamtı aranıyor. Çalışmada, kabaca İ.Ö. 1000-İ.S. 1000 yıllarında Doğu Akdeniz'de biçimlendiği haliyle hermetik geleneğin taşıyıcılarının, toprak mülkiyetine bağlı egemen aristokratik değerler sisteminin ve servet ve güçleri toprak ilhak, mülkiyet ve denetimine bağlı yönetici sınıfların dışında, ancak onun saçaklarında yer alan, buna karşılık söz konusu dönemin“alt-sınıflar”ı olarak nitelenebilecek unsurlara da dahil olmayan kentli ara katmanların (tacir, zanaatkar, hekim, eczacı, kahin, vb.) kökeni“imalat/hüner”e dayalı, özelleştirilmiş bir bilgi alanı olduğu ve bu alanın bu kesimlerce, egemenlere karşı stratejik bir siyaset malzemesi olarak kullanıldığı sonucuna varılıyor.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In this doctoral dissertation titled“From Hermes to Idris: The Transformational Dynamics of a Religious Tradition”, the rationals of the transformation of the Greek mythological figure Hermes to the enigmatic figure of Hermes Trismegistus of the Hellenistic Egypt, the founder and the protector of the occultic sciences, by way of synchretization with the local god Thoth, and its transfer to the Shiite esoterism are studied. In this dissertation, the tradition is understood not as a totality of attitudes, values, mentalities and/or practices handed over from one generation to the other, but as a“legitimizing agent”selected, reformulated and used as strategical material by the receiving generations. Thus, the process which starts with the Greek Hermes and ends in the esoteric/occultic interpretation of the Prophet Idris of the Islamic lore is analysed in an economical-political context and an attempt to answer the question as to“who”were the carriers of the hermetic tradition in each of the stages it appears is made. It is concluded that those carriers in the Eastern Medditerranean region during 1000 B.C-1000 A.D. were notably urban“intermediary strata”(namely artisans, traders, doctors, pharmacists, seers etc.) who stood outside but at the fringes of both the dominant classes whose position and power stemmed from their ability to hold and control the land, and the dominated classes, and that their specialized knowledge based on“manufacture/praxis”was used as a strategical political material in achieving and holding their social position.
Benzer Tezler
- Şeyyad Hamza Mi'rac-name
Başlık çevirisi yok
GÜLTEN FEŞEL GÜZELIŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
PROF. DR. METİN AKAR
- Gadamer'in Hermeneutik anlayışına göre bir tiyatro metninin yorumu örnek metin: Arthur Miller – Satıcının Ölümü
Interpretation of a drama text based on Gadamer's Hermeneuticscase text: Arthur Miller's Death of Salesman
PELİN ORUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
PROF. ALEV MERAL TOKGÖZ
- Trakya sikkelerinin resim sanatı açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ZUHAL İDİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ArkeolojiTrakya ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZKAN ERTUĞRUL
- Hellenistik Dönem mezar stellerindeki Hermes ve Herakles hermeleri
Herms of Heracles and Hermes on grave steles from the Hellenistic Period
UTKU ARINÇ
- 2015 - 2020 yılları arası lüks hazır giyim markalarının baskı desen tasarımlarında kullandıkları renkler ve renk algısı
Colors used by luxury ready-to-wear brands in their printing pattern designs between 2015 - 2020 and color perception
GİZEM TATAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE BURSALIGİL