Osmanlı yönetimi altında Memlükler 1517-1660
The Mamluks under Ottoman rule 1517-1660
- Tez No: 100214
- Danışmanlar: PROF.DR. YAVUZ ERCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 261
Özet
Selim, Ahmed, Osmanlı Yönetimi Altında Memlûkler, 1517-1660 Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Yavuz Ercan, 261 s. Memlûk Devleti, 1516 yılındaki Mercidabık ve 1517 yılındaki Ridaniye savaşlarından sonra yıkılmış ve yönetimi altındaki topraklar, Osmanlı yönetimi altına girmiştir. Mısır bir vilayet haline getirildikten sonra ilk Beylerbeyi olarak, eski Memlûk beylerinden Hayır Bay atanmıştır. Mısır'daki olaylar bu tarihten itibaren bir süre durulmamıştır. Merkezden atanan Ahmet Paşa da ayaklanmış, ancak bu ayaklanmanın bastırılmasından sonra Mısır'da sükunet sağlanabilmiştir. Sultan Selim Memleketin idari ve mali işlerinde Memlûkler den yararlandı. Memlûkler'in zamanla nüfuzları arttılar özellikle XVII. Yüzyılın birinci yarısından itibaren Mısır'daki en mühim ve en yüksek görevleri almışlardır. Ekonomik alanda ise, Memlûklerin Mısır ekonomisini gelişmesinde etkin rolleri vardı. Memlûklerin Mısır'da uğraştığı ekonomik faaliyetler arasında en önemlisi zirai faaliyetlerdi. Osmanlı hakimiyeti boyunca zirai araziler üzerinde hakimiyet kurmak istediler. Osmanlı padişahlarının, Memlûkleri bu zirai arazilerle uğraşmaktan menetmesine rağmen, Memlûkler bu zirai araziler üzerinde otorite sağladılar. Mısır Kanunnamesinde sadece asker olabilecekleri yazılı olmasına rağmen, bazı Memlûkler çeşitli meslek gruplarına girmeye başardılar bu meslek grupları içeresinde usta rütbesine kadar yükseldiler. Ayrıca Memlûklerin iç ve dış ticarette, gümrük ticaretinde ve Mısır'daki yönetimleri boyunca“İltizamatu - Hadariye”Bulak Limanı İltizamı, Mukatat-ı Gilal İltizamı gibi işlerde ilgilendiler. Şöyle ki, Memlûklerin aile ilişkilerini ve bunlara ek olarak Memlûklerin Mısır toplumu ile olan toplumsal ilişkilerini içermektedir. Örneğin; birbirlerine borç verme karşılıksız yardımlaşmalarını görmekteyiz. Yine Memlûkler Mısırlıları memnun etmek için vakıfların yararına birçok şey verdilerdi. Ayrıcı Memlûklerin kılık kıyafetlerini, evlerin ve bu evlerin genişliği ve bulundukları yerlere ele alıyor. Son olarak, Memlûklerin alimlerle, din adamlarıyla mutasavvıflarla olan ilişkilerine değinilmektedir. Buna ek olarak Memlûklerin gayrimüslimlerle olan ilişkisine değinilmektedir. Buna ek olarak Memlûklerin gayrimüslimlerle olan ilişkisi ele alınmaktadır. Sonuç olara, bu araştırma sonunda bize, Memlûkler konusunun seçimi, Mısır'daki Osmanlı Devletinde sadece Memlûklerin önemini içermiyor. Aynı zamanda Mısır tarihinin bu dönüm noktasındaki, siyasi konumlarını, idari, ekonomik ve toplumsal alanlarına ışık tuttu.
Özet (Çeviri)
Selim, Ahmed. The Mamluks Under ottoman Rule 1517-1660, Ph. D Thesis, advisor: Prof. Dr. Yavuz Ercan 261 p. After the defeat of the Mamluks at the hands of Sultan Selim I, they not only became powerless, but lost control over Egypt as well. So, the question this thesis attempted to answer is: what became of the Memluks under Ottoman rule? By referring to Arabic and foreign references, we find that this question went unnoticed as well as aimed at filing this gap by focusing upon the Memluks role in Egypt during 1517- 1660 highlighting their conflict with the Ottomans. On the political level, we find that from the mid 15th century onwards, both didn't enjoy a stable relationship, and their conflict reached its height in 1517 with their defeat at the hands of the Ottomans in El-Reidannia. Though defeated, yet they were determined to regain their power and influence, however, to no avail, this was due to their inability to unite their efforts and confront their enemy, the Ottomans. Although they failed to attain their target of ruling Egypt once again, yet they continued to be a source of deep troubles as well as a threat to the Ottomans' welfare. Although some researchers have claimed that the Memluks didn't have significant role under the Ottomans' leadership, yet this study has proved otherwise. Far from being marginalized, the Memluks have proved themselves in different fields. Politically, despite the fact that kanunname Misir prevented their participation in the Egyptian army, nevertheless, they not only joined the army but became leaders of certain troops as well. As for the agriculture, it witnessed a great deterioration at their hands as they didn't hesitate to resort to violence and enforce taxes in their endeavours to enslave the Egyptian farmers, and this in turn, led the majority of them to abandon their lands seeking to escape the tyranny of their masters. Socially, this study has proved that Memluks are good adaptors. In other words, they mingled as well as dissolved in the Egyptian society rapidly and easily, their ownership of palaces, lands money and various projects speak eloquently of their financial state which was better than the native Egyptians. By resorting to the Egyptian and Turkish archives, the researcher has presented a very vivid picture of the Mamluks' life in Egypt and pointed out the fact that they were not satisfied with their new role as followers but essayed to participate in the political, social and economic life.
Benzer Tezler
- III. Selim (1789-1807): Mısır (Osmanlı kaynaklarına göre)
III. Selim (1789-1807): Egypt (Cccording to Ottoman sources)
GÜLŞEN ULUKAYA
- Beylerbeyi Hasan Paşa döneminde Yemen idaresi (988-1013/1580-1604)
The management of Yemen duri̇ng the era of the Beylerbeyi̇ Hasan Pasha (988-1013/1580-1604)
EBTİSAM AL-GERAFİ
- Bağımsızlık dönemi Mısır Akademisinde Osmanlı algısı (1922-2020)
Ottoman perception in the Maize Academy during the independence period
İREM DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYUP BAŞ
- Osmanlı – Portekiz ilişkileri ve Hind Okyanusu siyaseti (xvı. Yüzyıl)
Ottoman- Portuguese relations and Indian Ocean politics ( XVI. Century)
HAVA ÖNALAN
- II. Abdulhamid Devri vilayet sanayi mektepleri
Province industrial schools of II. Abdulhamid Era
SAVAŞ ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimKilis 7 Aralık ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ALİ YILDIRIM