Karahanlılar Devleti ile Koçu (İdikut) Uygur Devleti'nin münasebetleri
The Relations between the Karakhanid State and the Kocu (İdikut) Uyghur State
- Tez No: 100220
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KAFALI, PROF. DR. REŞAT GENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 362
Özet
Abdurrahman, Varis, Karahanlılar Devleti he Koçu ( İdikut ) Uygur Devletinin Münasebetleri, Doktora Tezi, Danışmanlar:Prof.Dr. Mustafa Kafalı,Prof. Dr. Reşat Genç, LVI+285s+Ekler. Özet Bozkırdaki Üçüncü büyük Türk Kağanlığı olarak bilinen Orhun Uygur Devleti 840 yılında iç ve dış sebeplerle yıkıldıktan sonra Uygurlar ve diğer Türk boyları Uygur Kağan ailesine mensup Pan Tekin'in önderliğinde yıkılan devletin batı hudutları olan bugünkü Türkistan'ın doğu kısmına göç edip bugünkü Doğu Türkistan'ın Karaşehir ilçesi civarında yerli soydaşlarının da desteği ile“Batı Uygur Devleti”admda bir devlet kuruyorlar. 860 'lı yılarına gelindiğinde devletin doğu kısmında Pan Tekin 'e bağh olarak görev yapmakta olan Bögü Tekin'in, Koçu (Bugünkü Turfan) ve Beşbahk bölgelerinde ayrı bir hakimiyet kurmasıyla tarihte“Koçu (İdikut) Uygur Devleti”denilen bir devlet ortaya çıkıyor. Pan Tekin'in kurduğu Batı Uygur Devleti ise bu bölünmeden sonra devletin merkezini önce Balasagun'a sonra da (Oğulcak Kadirhan döneminde) Kaşgar'a taşıyarak hakimiyetini devam ettiriyor. Söz konusu hakimiyet daha sonra Satuk Buğra Karahan döneminde İslamiyet'e geçer. Hakimiyeti kuranlarca“Hakaniyye”denilen bu devlete Batılı araştırmacılar hükümdarların unvanlarında geçen Karahan kelimesine göre“Karahanlılar”ismini veriyor. Bu iki devlet gerçi aynı soydan gelen Uygur boyları tarafmdan kurulmuş olsa da yaşadıkları coğrafyanın ve o coğrafyadaki diğer etnik grupların etkisiyle kuruluş tarihinden çok geçmeden bir birinden farklı dinlere inanmaya baş!adılar.IX-XI.yüzyıl Türk Dünyasının önemli siyasi güçlerinden olan söz konusu iki devlet ayakta kaldığı süre içinde temsil ettiği İslam ve Budizm medeniyeti sahasmda cihan şümul kültür eserlerini ortaya çıkarıyor. Fakat her ne kadar bu iki devletteki aynı menşeden gelen halk ayrı iki büyük medeniyetin mensupları olarak karşımıza çıksa da ne İslamiyet'le gelen Arap- Fars kültürü, ne de Budizm'le gelen Hint-Çin kültürü bunların üzerinden kendilerine ortak olan geleneksel milli kültürünü söküp atabildi. Önsöz, Kaynaklar ve Araştırmalar, Giriş, Üç ana bölüm, Kaynakça ve ilgili eklerden oluşmakta olan“Karahanlılar Devleti İle Koçu(İdikut) Uygur Devletinin Münasebetleri”adlı bu çalışmada,geçmişten söz konusu iki devletin kuruluş arifesine kadar olan zaman içerisindeki Yedisu, Kaşgar, Koçu(Turfan) ve Beşbahk bölgelerinin etnik ve siyasi durumu, iki devletin kuruluşu, menşei, siyasi ekonomik ve kültürel münasebetleri, Çin, Türk, Arap ve Fars kaynaklarının ışığında, konuyla ilgili ciddi araştırmalar da dikkate alınarak incelendikten sonra, Karahanlılar Devleti ile Koçu (İdikut) Uygur Devletinin, Orhun'daki Bozkır Uygur Devletinin devamı olduğu, bu iki devletin kurucularmm ise Yağma boyunun başmı çektiği Uygurlar olduğu,tabiiyetindeki halkın ise Uygur, Karluk, Çiğil, Türgiş, Oğuz v.s. gibi Türk kabileleri ve az sayıda yabancı kavimler olduğu, sırf dini inanç dışmda, iki toplumun, dil, tarih, edebiyat-sanat, örf-adet ve geleneklerinin de aynı olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Abdurrahman, Varis, The Relations between the Karakhanid State and the Kocu (Idikut)Uygur State. Doctor's Thesis, Advisors: Prof.Dr. Mustafa Kafalı, Prof.Dr.Resat Genc,LVI+285p and supplements. Summary of the Thesis The Orkhon Uygur State, which is considered as the third Great Turkish Kaghanate in the Steppes, collapsed in 840 A.D. Consequently, the Uygurs and other Turkic tribes, under the leadership of Pan Tigin, a member of the Uygur Kaghan dynasty, migrated to the territory of contemporary Eastern Turkestan which used to be a part of the former Orkhon Uygur State. There, having joined by the native Uygur inhabitants of this region, they formed the Western Uygur State centering around the contemporary county of Karaflar. By 860's, Bögü Tigin, who used to serve under Pan Tigin in the eastern regions of this new state, declared his own independent rule in the Koçu (contemporary Turfan) and Beflbalik regions. Thus was founded a new sovereign body which came to be called as the Koçu (Idikut) or Eastern Uygur State. The Western Uygur State, which had been founded by Pan Tigin, continued its existence even after this split, though it had to move its capital first to Balasagun, and later (during the reign of Ogulcak Kadir Khan) to Kashghar. The Western Uygur State adopted Islam as the state religion during the reign of Satuk Bugra Khan. Under its new religious identity, this state came to be called as the“Karakhanid State”in reference to a title (“Kara Khan”) of its soveriegns, though its founders named it as the“Khaqaniyya”. Notwithstanding the fact that both these Eastern and Western Uygur States had been founded by Uygur tribes, due to their geographical location and their subject peoples, they chose separate ways in regard to their official creeds. Throughout the 9th-llth centuries, when these two mighty states of the Turkic World co-existed, they contributed most significantly to the Islamic and Buddhist cultures respectively. This being the case, however, neither the Arabic-Persian cultural influences concommitant with Islam, nor the Indo-Chinese ones of Buddhism would totally erase, or dominate over, their traditional Turkic cultural background. The present work attempts to portray the ethnic and political situation in the Yedisu, Kashghar, Koçu (Turfan), and Besbalik regions pending the emergence of the Karakhanid and Koçu (Idikut) Uygur States, the process of their respective formation, and their mutual political, cultural, and economic relations by consulting contemporary Chinese, Turkish, Arabic, and Persian source material, as well as the relevant secondary sources. It has been concluded that both the Karakhanid and Koçu (Idikut) Uygur States were, incontrovertibly, the continuations of the former Orkhon Uygur State in the Steppes, that the founders of both states were Uygurs led by the Yagma tribe, that their subject peoples consisted to a greater extent of the Turkic elements such as the Uygurs, Karluks, Cigils, Turgis, Oghuz, etc., and to a lesser extent some non-Turkic peoples, that both Uygur states shared basically the same language, culture, and traditions, save for the religions they belonged.
Benzer Tezler
- Karahanlılar Devleti ve devlet teşkilatı üzerine inceleme
Study on Karakhanid State and state organization
MEHMET FURKAN BULUT
- Büyük Selçuklu - Gazneli ilişkileri
Great Seljuk Empire with Ghaznavid state reletions
FADİME KALEMKAŞ
- Ebû Saîd Abdulhay Dahhâk b. Mahmûd Gerdîzî'nin 'Zeynü'l-Ahbâr' adlı eserinin Tâhirîler, Saffârîler, Sâmânîler ve Gazneliler ile ilgili bölümlerinin Türkçe tercümesi ve değerlendirmesi
Ebû Saîd Abdulhay Dahhâk b. Mahmûd Gerdîzî's 'Zeynü'l-Ahbâr' named of hi̇s work Tâhi̇rîds, Saffârîds, Sâmânîds ve Ghazvani̇ds regarding chapter Turkish translation and evaluation
FİLİZ AKÇAY
- Atatürk döneminde Alman bilim adamlarının üniversitelerimizde istihdamı Türk bilim ve kültür hayatı üzerindeki etkileri
The effects of German sciences in our universities in the period of Ataturk on the Turkish science and culture life
İBRAHİM ÖZTÜRK
- XI. XIX.yüzyıllar arasında Türkistan Türk devletlerinde kullanılan unvan ve ıstılahlar
XI. XIX. titles and terms used in Turkestan Turk states between centuries
KAAN AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Tarihİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ AHMETBEYOĞLU