Geri Dön

Türklerin farklı dinleri benimsemelerinin değerlendirilmesi: Uygurlar, Hazarlar, İtil Bulgarları ve Karahanlılar örnekleri

An evaluation on religious conversions of Turkish states: Uighurs, Khazars, Volga Bulgars and Qarakhanids examples

  1. Tez No: 664212
  2. Yazar: ÖZGE ERDEN GÜNER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLGÜN DALKESEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Maniheizm, Hazar Türkleri, Türklerin İslamiyet'i benimsemesi, Budizm, Şamanizm, Kitlesel Din değişimi, Gök Tanrı dini, Uygurlar, Manichaeism, Khazar Empire, Islamization of Turkish People, Buddhism, Shamanism, Mass Religious Conversion, Turkic Sky God Religion, Uighurs
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 153

Özet

Türklerin geleneksel dinlerini çoğunlukla Şamanizm, Gök Tanrı dini, Atalar kültü ve Tabiat kültleri gibi inanışlar oluşturmaktaydı. Türkler arasında dini inanışlar incelendiği zaman ise dini çeşitlilik göze çarpmaktadır. Orta Asya, Kafkasya ve İran gibi geniş bir coğrafyaya yayılan Türkler, temas kurdukları farklı topluluklar vasıtasıyla yeni dinler tanımışlar ve şartlar olgunlaştığında ise bu farklı dinleri kabul etmişlerdir. Benimsedikleri yeni dinler ile geleneksel dinlerini de bağdaştırmışlardır. Böylece Türklerin yaşamında önemli değişiklik meydana gelmiştir. Bu sebeple, Türklerin yaşamında meydana gelen değişimlerin, diğer dinlere duyduğu ilginin ve motivasyonlarının anlaşılması için Türklerin din değiştirme sebeplerinin incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmamızda Türklerin din değişimlerinin sebepleri benimsedikleri farklı dinler ele alınarak değerlendirilecektir. Türkler yüzyıllar içinde birçok medeniyet ile karşılaşmış ve kültürel etkileşimde bulunmuştur. Hun Devleti döneminde Budizm ve Nesturi Hristiyanlığı Türkler arasında görülmeye başlamıştır. 8.yy'da ise ilk kez bir Türk devleti olan Uygurlar Maniheizm'i devlet dini olarak kabul ederek resmi din değişikliği yapmışlardır. Uygurların ardından Hazarlar, 8.yy'da Yahudiliği benimsemiştir. 10.yy'da geleneksel Türk inançlarına mensup İtil Bulgar Hanlığı ve Karahanlılar ise din değiştirip resmi olarak dinlerinin İslam olduğunu açıklamışlardır. Farklı çağlarda ve coğrafyada bulunan Türklerin din değişim sebepleri muhakkak ki farklılıklar ve ortak noktalar barındırmaktadır. Din değişim sebepleri Şamanizm ve Türk dinlerinin özellikleri, sosyolojik süreçler, kültürel etkileşim, siyasi, ekonomik ve kültürel sebepler üzerinden değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

Turkic people mostly believed in Shamanism and their national Sky God- Kök Tengri religion, ancestral and nature cults during early ages. Religious diversity among Turks was drew the attention. As Turkic people those spread over a wide area from Turkestan to Iran and Caucasia, they were effected by different civilizations and when conditions matured, adopted different religions. Also, Turks reconciled the new religion they adapted with their traditional religions.Thus, important changes occured in Turkish life style and mindset. In order to understand changes in Turkish life style, interest in foreign religions and motivations led them to conversion, we need to examine the reasons of religious conversions of Turkish people. Because of the fact that, in this study, religious conversions of Turkish people will be evaluated in comperative and interdisciplinary perspective. Turks has encountered many civilizations and make contacts with them. During Hsiung-nu Empire, Buddhism and Nestorian Christianity had begun to known among Turkish realm and some of Turks were converted. In the 8th century, Uyghur Empire adopted Manichaeism as official state religion. In the first time of the Turkish history, a Turkish Empire has changed their state religion officially. Then, Khazar Empire has followed the official religious conversion. They had adopted Judaism as official state religion. Afterwards, in the 10th century Volga Bulgar Khanate and Qarakhanids converted to Islam. Moreover, there are different and similiar motives for those religious conversions of Turks who live in different ereas and places. In this study, reasons of conversions are evaluated with regard to characteristics of Shamanism and traditional Turkic religions, cultural interactions, sociological, political, economic and cultural parameters.

Benzer Tezler

  1. Bolu ve Düzce halk kültüründe türbeler ve ziyaret yerleri

    Tombs and visiting places in Bolu and Düzce folk culture

    HAKTAN KAPLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Halk Bilimi (Folklor)Necmettin Erbakan Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELÇUK PEKER

  2. Başlangıçtan xııı. yüzyıla kadar Karadeniz'in kuzeyi ile ilgili doğu ve batı menşeili yazılı kaynaklar

    13. from the beginning century, the Black Sea to the north of the eastern and western origin, with written sources

    SELAHATTİN ANATÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    PROF. DR. AHMET TAŞAĞIL

  3. Alevi inançlarında hayvan mitolojisi ve tabusu

    Animal mythology and table in flame beliefs

    SUNA TUBA ÖCALAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞRUL BALABAN

  4. La connaissance ethnographique des Turcs, de Bertrandon de la Broquere à Pierre Belon, mi XVeme-mi XVIeme siecle

    15. Yüzyıl ortası- 16. Yüzyıl ortasında Bertandon de la Broquière'den Pierre Belon'a Turkler hakkında etnografik bilgi

    AHMED AKSU

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2016

    TarihUniversité Paris-Est Créteil Val de Marne (Université Paris 12 Val de Marne)

    Beşeri ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. JACQUES PAVİOT

  5. Eski Türk dini ve Türk İslam kültürü üzerindeki izleri

    The former Turkish religious and effecting on Turkish Islamic culture

    ENGİN GÜNGÖRMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DinKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    PROF. DR. ORHAN DOĞAN