Zeynüddin Hafi hayatı, eserleri tasavvuf anlayışı ve el-Vasaya'l-Kudsiyyenin tahkiki
The life, works and understanding of sufisim of Zain al-din al-Khawafi and study of his work al-Wasaya al-Kudsiyya
- Tez No: 100251
- Danışmanlar: PROF. DR. ETHEM CEBECİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
Zeynüddin-i Hafi, 757/1356 tarihinde Horasan'da doğmuş ve 858/1435 yılında Herat'ta ölmüştür. Kertler ve Umurlular zamanında yaşamış bir şeyhtir. Bir çok ülke gezmiş ama ömrünün çoğunu kendi vatanında geçirmiştir. Bir çok alimin kendisine mürid olmak istediği çok meşhur bir şeyhdir. Kendi ismiyle anılan Zeyniyye Tarikatı'nın kurucusudur. Devlet büyükleriyle iyi ilişkiler içerisinde olan Hafi, Timur tarafından danışmanlık görevine de getirilmiştir. Zeyniyye Tarikatı, Hafi tarafından Horasan 'da kurulmuş, halifeleri tarafından da Horasan dışına yayılmıştır, örneğin; icazetini alan Abdulmu'tî Mekke'ye Abdurrahim Merzifonî Merzifon'a, Abdullatif Makdisî ise Bursa'ya gelerek Zeyniyye Tarikatını yaymışlardır.Anadolu 'da büyük bir ilgi gören Zeyniyye Tarikatı, Osmanlı padişahlarının da ilgisini çekmiştir. Abdulmu'tî, II.Murad tarafından iyi bir ücretle müderrisliğe tayin edilmiştir. Eserlerinden sadece birkaç tanesi bilinen Hâjî'nin on yedi eserini tespit edebildik. Eserlerinde en meşhur ve en çok ilgi çekeni el-Vasâya'l-kudsiyye adlı eseridir. Zeyniyye Tarikatı'nın temelleri bu eserden çıkartılabilir.Zeyniyye Tarikatı, Sühreverdiyye Tarikatı'ndan etkilenmiştir. Çünkü, Hafi, el-“Vasâya”da Sühreverdî'den bahsederek, O'nu“Avârif”adlı eserini referans olarak göstermektedir. Hafi, bid'atları yok etmek için sapık mezheplerle savaşmıştır. O, bu düşüncesiyle Ehl-i Sünneti yaşatmaya çalışarak aşırılıklardan korumaya gayret etmiştir.Zeynüddin-i Hafi, rüya yorumunda da çok meşhur olmuştur.“Tabirname”isimli bir eseri vardır. Hafi ilim ve yaşantısıyla Bahaeddin Nakşibend, Molla Fenarî, Ya'kub-ı Çerhî, Muhammed Parisâ'yı etkilemiştir. Zeyniyye Tarikatı'nın etkileri XX. Yüzyılın başına kadar sürmüştür. Fakat en çok XV. ve XVI. yüzyıllarda etkili olmuştur.
Özet (Çeviri)
Zain al-Din al-Khawafi was born in 757/1356 in Horasan and died in 832/1435 in Herat. He was a shaikh who lived in the time of the Kerts and Timurs. He visited many countries hut most of his life passed in his own country. He was every famous saint in his time and many learnedmen wanted to be his students. He also established the sufi order of Zainiyya. Which was spread outside Horasan by his graduates. For example, the order was spread to Makkah by Abd al-Mu% to Mardfun by Abd el-Rahim al-Mardfuni and to Brusa by Abd al-Latif MaqdisLA man having good links with state leades, he was selected as adviser by Ruler Timur. The order of Zainiyya was very popular in Anatolia and caught the connection of the Ottoman Sultans. Abd al-Mu'ti was appointed to the well-paid position of religious professor. Although his works are little known, seventeen have been discovered. His most famous and most popular work is al-Wasaya al-Kudsiyya from which it is possible to deduce the foundations of the Zainiyya Order. İt can be seen that the Zainiyya Order was influenced by the Suhrawardiyya Order, because Khawafi's al-Wasaya al-Kudsiyya work contains to mention from Suhrawardiyya' s work“Awarif which he takes as a reference. Khawafi fought against corrupted schools in order to remove religious innovations and with this thought he tried to establish life according to the Sunnah and protect against radicalism.Zain al-Din al-Khawafi became famous for his interpretations of dreams and his work ”Tabirname" reflects this. Khawafi influenced Baha el-Din Nakshbend, Molla Fenari, Yakup Cerhi, Muhammad Parsa in the ureal of knowledge and lifestyle.The Zainiyya Order's influenced remained until the beginning of the 20th century but their most effective period was during the 15th and 16th centuries.
Benzer Tezler
- Ali b. Derviş Bâyezid-i Tirevî'nin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri
Ali b. Darwish Bayazid-i Tirawi's life, works and sûfî thought
MEHMET ZAHİT ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM ŞİMŞEK
- Debating heresy: changing perceptions of Zayniyya dervishes toward İbn 'Arabi in the fifteenth century
İlhadı tartışmak: 15. yüzyılda Zeynı̇yye tarı̇katı dervı̇şlerı̇nı̇n İbn Arabı̇ hakkındakı̇ düşüncelerı̇nı̇n değı̇şı̇mı̇
CANKAT KAPLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Tarihİstanbul Şehir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ATÇIL
- Şeyh Mehmed Çelebi ve Şeyh Burhâneddin Efendi menâkıbı
Epics of Sheikh Mehmed Chelebi and Sheikh Burhaneddin Chelebi
FATMA BATUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NECMETTİN BARDAKÇI
- Zeynüddîn-i Hâfî ve eserlerinde tasavvuf görüşleri
Zain al-Din Khawafi and sufistic views of his works
BEKİR KÖLE
Doktora
Türkçe
2009
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETHEM CEBECİOĞLU
- Zeynuddîn el-Irâkî ve el-Elfiyye fî Garîbi'l-Kur'ân adlı manzum eseri
Zeynuddin al-Iraki's verse named al-Elfiyye fi Garibi'l-Quran
BÜŞRA ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ACAR