Türkiye'de il özel idareleri ve toplum kalkınması
Provincial local governments and community development in Turkey
- Tez No: 100321
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMZA UYGUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
ÖZET İl özel idaresi,“il”denilen idari coğrafyada fâaliyet gösteren bir yerel yönetim birimidir. Belediye ve köylerin fâaliyetleri, belirli bir yerleşim alam ile sınırlı olduğu halde, il özel idaresinin hizmetleri, il sınırlan içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Ülkemiz, diğer demokratik ülkelerde olduğu gibi iki farklı yönetim modelim benimsemiştir:“Merkezden yönetim”ve“yerinden yönetim”. Yerinden yönetimin bir kolu olan yerel yönetimler (mahalli idareler), ülkedeki mahalli-müşterek (yerel-ortak) ihtiyaçların tespiti ile bu ihtiyaçların giderilmesinde önemli roller üstlenmektedirler. Bu itibarla yerel yönetimler arasındaki il özel idareleri, 1913 yılındaki“İdare-i Umumiye-i Vilâyat Kanunu Muvakkati”ile kurulmuş ve 1987 yılında yapılan bir düzenleme ile de söz konusu Kanunu Muvakkat“İl Özel İdaresi Kanunu”olarak değiştirilmiş ve il özel idarelerine işlerlik kazandırılmak istenmiştir. İl özel idarelerinin yukarıda belirtildiği üzere, il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsaması, bu yönetime ayn bir önem kazandırmaktadır. İl özel idareleri, kanunla kendilerine verilen, yetki, görev ve gelirleriyle, yerel-ortak ihtiyaçların tespiti ve giderilmesinde aktif bir rol oynarken, aynı zamanda toplum kalkınması gibi bir rolü de üstlenebilirle özelliğine sahip olabilmektedir. Günümüzde demokratik rejimle yönetilen ülkelerin, yerel yönetimlere daha çok önem verdikleri gözlenmektedir. Kamu hizmetlerinin merkezden planlanması ve yürütülmesi, hizmetlerin üretimi ve sunumunda çeşitli aksaklıklara sebebiyet verdiği için, gelişmiş ülkeler, merkezi yönetimi küçültme ve yerel yönetimlere daha fâzla görev ve yetki aktarımına gitmektedirler. Demokratik-çoğulcu siyasal sistem, coğrafi alan ve nüfus bakımından büyüklük, yerel yönetimlerin güçlenmesini sağlamakta; hatta demokrasinin performansı bir bakıma yerel yönetimlerin gücü ile ölçülmektedir. İl özel idarelerinin yukarıda belirtilen çerçevede toplum kalkınmasına katkıda bulunabilmesinin, yerinden yönetim (desantralizasyon) sürecinin hızlanmasına ve yerel yönetimlere daha çok görev ve yetki aktarımına bağlı olduğu söylenebilir. Çalışmamızda ele aldığımız konu, il özel idarelerinin konumu itibariyle toplum kalkınmasına yapabileceği katkılardır. Her şeyden önce şunu belirtmek gerekir ki, il özelin idarelerinin bu görevi, kapsamlı ve ciddi bir biçimde yürütebilmesi, daha geniş görev, yetki ve kaynağı gerektirmektedir. Toplum kalkınması, geleneksel toplumdan modern topluma geçişi sağlayan, örgütlü, planlı bir süreçtir. Toplum kalkınması için, işbirliği, karşılıklı yardım ve örgütlenmeye ihtiyaç vardır. Gönüllülük esastır. Sürecin doğru işleyebilmesi, güçlü ve oturmuş bir demokrasi anlayışım gerektirmektedir. Toplum kalkınması ayrıca bir toplumsal değişme sürecini de ifade eder. Toplum kalkınması, bir ulusun kalkınmasında, faydalanılabilecek en etkili araçlardan biridir. Toplum kalkınması küçük topluluklarının içinde bulunduğu toplumsal, ekonomik ve kültürel şartlan, kendi öz kaynaklarım iyileştirmek amacım güden bir kalkınma yöntemi ve hareketidir. Yerel toplulukların ve hükümetlerin ortak çabasına dayanan toplum kalkınması süreci vasıtasıyla yerel halk ulusal kalkınma çabalarında kendine düşeni yapar. Bu süreç, aynı zamanda yerel toplulukların ulusal yapı ile kaynaşmalarım sağlar. Bu kalkınma hareketine il özel idarelerince valiler ve kaymakamlar aracılığıyla nasıl bir ivme kazandınlabileceği üzerinde durulması gereken bir başka konudur. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kavramsal düzeyde yerel yönetimler ele alınmıştır, ikinci bölümde merkezi yönetimle yerel yönetimlerin ilişkileri incelenmiş; il özel idarelerinin tarihsel gelişimi, kuruluşu, organları, görev, yetki ve gelirleri ile denetimi üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise toplum kalkınması incelenmiştir. Bu bölümde kavramsal düzeyde toplum kalkınması, toplum kalkınmasını doğuran sebepler, kapsamı, dayandığı ilkeler, örgütlenme, eğitim, program-planlama, araştırma ve değerlendirme konulan ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ülkemizde toplum kalkınması konusunda yapılan çalışmalar irdelenmiştir. Beşinci bölümde ise toplum kalkınmasının gerçekleşmesinde il özel idarelerinin yeri ele alınmış; Bitlis ili genelinde halk katkısı ile yapılan çalışmalar da değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde yaptığım değerlendirmede, toplum kalkınmasının ancak halkla beraber olunduğunda uygulanabileceği, il özel iadelerinin teşviki ile halkın toplum kalkınmasına gerek mali katkı, gerek işgücü desteği sağlayarak, gerekse araç-gereç yardımı yaparak önemli katkılarda bulunabileceği; kapsam, ilkeler, örgütlenme, eğitim, program planlama ve finansman gibi konularda toplum kalkınması için uygun bir kurum olan il özel idareleri eliyle mülki idare amirlerinin önderliğinde yürütülebileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The provincial local administration is a local government unit which functions within the boundaries of a province. While other local government units - municipalities and villages - provide services locally, the provincial local government serves to the whole province. Like many other democratic countries, Turkey has adopted a two-tier administrative system which consists of“central government”and“local government”. Local government units undertake important roles in identifying and meeting the civilised and common needs of local communities. In this respect, the provincial local administrations within the local governments were established with the Temporary Law on General Administration of the Provinces in 1913; this law was amended later in 1987, having the title of Law on the Provincial Local Administration. The purpose of this action was to enable this unit to function more properly. The fact that its area of responsibility covers the whole province gives this unit more importance. While provincial local administrations play an active role in identifying and meeting common needs of local people with their authorities, duties and incomes granted by law, they may also undertake responsibilities in community development. It can be observed that the present democratic countries of the world attribute more importance to local government than they did in the past. Since the planning and management of public services by the central government brings about problems in providing such services, developed countries prefer to delegate more powers and responsibilities to local authorities. Such factors as pluralism, the size of the country in terms of its territory and population, and the existence of democratic traditions encourage delegation of more power to local government units. Even in some cases, the strength of local government is considered as a criterion for measuring the performance of democracy in the democratic and pluralist political system. In order to improve efficiency of Provincial Local Governments and enable them to make contribution to community development, the process of decentralisation should be accelerated and more authorities should be delegated to these units. The subject of this study is concerned with the possible contributions that provincial local governments, with their unique position among local units, may make to community development. Above all, it should be emphasised that the size of the contributions that these units can make depends very much on delegation of new authorities, responsibilities as well as resources to them.Community development is a planned and organised process whereby a traditional society transforms itself into a modern one. To this end, co-operation among local people, their helping each other and organisation of local communities are required. The devotion is the first priority in community development. For its functioning properly, a powerful and deep-rooted democracy perception among local communities is of crucial importance. Furthermore, community development is a process of social change. Community development is one of the most efficient tools that a country can use for national development. Community development is both a method of development and an enterprise which seeks to improve economic, social and cultural environments of small communities by bringing together the resources of local communities and that of central government. Through the process of community development which is based on co-operation of local communities and governments, local people contribute to the development effort of the nation. The process also integrates such communities to the national structure. How provincial local governments, through governors and district governors, can accelerate this development effort stands as a subject that should be analysed in detail. The study consists of five chapters. The first one examines concepts of local government. In the next chapter, the relationship between local government and central government is examined. In this regard, the historical development of provincial local governments; their establishment, organs, authorities, responsibilities and revenues; the supervision of central governments on them are noted. The third chapter deals with the process of community development. The concept of community development, the reasons for its birth, the principles on which it depends, the scope which it covers, the educational functions which it perform, the planning and R&D issues which are related, and organisational structures that are required, are all examined. The studies on community development mat have been carried out in Turkey are evaluated in the forth chapter. In the fifth chapter, the role of the provincial local governments in community development is assessed and an overall evaluation of the subject is provided. According to evaluation I have done in the conclusion part, it has been concluded that social development can only be realized with the accompanying of society; and that the society can give some particular important supports, such as financial, labour or even equipment supports which are started with prompting of private administration. Another conclusion which has also been reached is that social development can be executed in the leadership of estate administrators and by private administration which can be accepted as a suitable institution in the subjects such as extent, principles, organization, education, programme planning and finance.
Benzer Tezler
- Tarihsel süreç içinde özel idarelerin toplum kalkınmasına etkilerinin sosyolojik incelemesi
In the historical process of the community development administration sociologi̇cal study of the effects
SALİH AYHAN
- Türkiye'de mahalli idareler geleneği ve belediyeciliğin gelişimi
Başlık çevirisi yok
TARIK BUĞRA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDE HÜLYA BAYKAL
- Türkiye'de kamu istihdamında partizanlık algısı ile politik yozlaşmanın nedenleri ve çözüm önerileri
Başlık çevirisi yok
HASAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUZAFFER KOÇ