Gaziantep müzesindeki Tunç Çağı iğnelikleri
Metal pins of Bronze Age in the Gaziantep Museum
- Tez No: 100429
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUBA ÖKSE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
ÖZET Metal iğneler prehistorik arkeolojide çok az çalışılmış materyallerdir. Oysa bunların prehistorik yayılımalanları, prehistorik kültürler ve yayılım alanları hakkında önemli ip uçları verebilir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi içinde önemli ve zengin bir müze olan Gaziantep Müzesi, zengin bir metal iğneler koleksiyonuna sahiptir. Çoğu satın alma yolu ile kazanılmış olan iğneler, Gaziantep Müzesi'ndeki Tunç Çağı iğneler konulu tez kapsamında toplu halde değerlendirilmiştir. İğneler baş biçimlerine göre 6 ana tip, 42 alt tip halinde incelenmiştir. İki tip iğne ilginç gövde biçimine göre değerlendirilmiştir (tip 1C- Lev. 5/12 ve tip 2C5- Lev.30/108). Yay gövdeli iğneler (tip 1C, tip2C5) ETÇ'nın ilk yansında sadece Gaziantep çevresinde kullanılmıştır. İğnelerin Tunç Çağları boyunca tespit edilen dağılımlarına göre, bir grup iğnenin (tip 1B, 1C, 2A4, 2B2a, 2B3, 2B4, 2C2a, 2C2b, 2C5, 2D2, 5A1, 5A2, 5B, 5C2a) sadece Erken Tunç Çağında, bir grup iğnenin Erken ve Orta Tunç Çağında (tip 2A2, 2D1a, 3A1a, 3A2a, 3B, 5C2b) ve büyük bir kısmının Erken, Orta ve Geç Tunç Çağları boyunca (tip 1A, 2A1a, 2A1b, 2A3a, 2A3b, 2B1a, 2B1b, 2C1a, 2C1b, 2C3a, 2C3b, 2C4, 2D1b, 2E, 4A, 4B, 4C) kullanıldığı görülmektedir. Tip 2B2b'nin benzer örnekleri sadece Demir Çağında ele geçmiştir. Bu tip, tüm iğne tipleri içinde, Tunç Çağlarında kullanılmayan tek tip olma özelliğini göstermektedir. Basit başlı iğneler Tunç Çağı boyunca yaygın olarak ele geçmiş olup, Kuzey Suriye ve Mezopotamya'dan diğer bölgelere yayılmıştır. Eğik başlı iğneler Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Suriye kökenli olup, genel olarak Erken Tunç Çağında ele geçmiştir. Başı yivli ve dilimli iğnelerin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden kaynaklandığı ve buradan diğer bölgelere yayıldığı görülmektedir. Sarmal başlı iğnelerin (tip 4) Geç Kalkolitik Çağdan itibaren Demir Çağına kadar geniş bir coğrafyada ele geçtiği, yaygın kullanımının Anadolu'da olduğu anlaşılmaktadır. Çivi başlı iğneler (tip 5A), Orta Anadolu bölgesine özgü bir tiptir. Tekerlek başlı iğneler (tip 5B) dar bir coğrafyada, sadece Elazığ bölgesinde ele geçmiştir. Spiral başlı deliksiz iğneler (tip 5C2b) Anadolu'nun kuzey yarısı ile Balkanlar ve Kafkasya'da yaygındır. Zoomorfik (kuş) başlı iğnelerin geniş bir coğrafyada farklı bölgelerde kullanıldığı görülür.İğne tiplerinin büyük bir bölümünün Tunç Çağlarında Anadolu'da yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir (tablo 2 ). Toggle-pin denilen ip delikli iğnelerin, deliksiz örneklerden sonra ortaya çıktığı ve metal iğne geleneğinin Güneydoğu Anadolu, Kuzey Suriye ve Mezopotamya kaynaklı olduğu anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Metal pins are rarely studied and published in the prehistoric archaeology. However the prehistoric distribution of these pins can provide very important clues on the prehistoric cultures. The Gaziantep Museum, which is one of the important and rich museums in the Souteast of Turkey, has an ample collection of metal pins. These pins, mostly of which have been bought, has been studied all together in the thesis study titled“Metal Pins of Bronze Age in the Gaziantep Museum”. The pins have been studied in 6 main categories and 42 sub-categories according to their head forms. Two types of pins are studied according to their unique body (Type 1C-PI. 5/12 and type 2C5, PI. 30/108). Pins with an acrh shaped body (type 1 C-type 2C5) have only been used around Gaziantep during the first half of the early bronze age. One group (type 1B, 1C, 2A4, 2B2a, 2B3, 2B4, 2C2a, 2C2b, 2C5, 2D2, 5A1, 5A2, 5B, 5C2a) had only been used during Early Bronze Age, another group had been used during Early and Middle Bronze Ages (type 2A2, 2D1a, 3A1a, 3A2a, 3B, 5C2b) and most of it had been used all through Early, Middle and Late Bronze Ages (type 1A, 2A1a, 2A1b, 2A3a, 2A3b, 2B1a, 2B1b, 2C1a, 2C1b, 2C3a, 2C3b, 2C4, 2D1b, 2E, 4A, 4B, 4C). Similar samples of type 2B2b has only been during iron Age. This type, of all the other types is only one that is not used during Bronze Age. Simple headed pins could be seen rastly during the Bronze Age and they have spread to other regions from Northern Syria and Mesopotamia. The pins with bent down heads originate from Southeast Anatolia and Northern Syria and had been seen mostly during the early bronz age. Pins with graved and sliced heads originate from the Southeastern Anatolia and have spread to other regions from here. The spiral head pins (type 4) have been used rastly in Anatolia during from Late Calcolitic Age till iron Age. Nail headed pins (type 5A) are special to central Anatolia. Round wheel headed pins (type 5B) had been used in a very narrow region and has been found only in Elazığ region. Spiral headed pins (type 5C2b) have rastly been found in the Northern parts of Anatolia, the Balkans and Caucasia. The zoomorfic (bird) headed pins can be seen to be used at a vast geography.IV Most of the pin types can be seen to be used widely in Anatolia during all Bronz Age (table 2). it is determined that toggle-pins with the thread hole had come after the ones without a thread hole and metal pins originate from South Eastern Anatolia, Northern Syria and Mezopotamia. m #Ml!ffT! TTp1 M&rcmw mm
Benzer Tezler
- Elazığ müzesindeki halılar (Teşhirdeki halılar)
The carpets in Elazığ museum (Show carpets)
AHMET TÜTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
El SanatlarıFırat Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL AYTAÇ
- Gastro turistlerin tipolojisinin belirlenmesi: Gaziantep ölçeğinde bir uygulama
Determination of gastro tourists' typology: An application in Gaziantep
AYKUT ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2018
TurizmAtatürk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKALP NURİ SELÇUK
- Adana Arkeoloji Müzesi'ndeki bir grup mezar steli
A group of stelae in the archaeological Museum of Adana
DOĞANCAN AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN LAFLI
- Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndeki roma portreleri
Roman portraits from Museum of Anatolian Civilazitions
LEYLA ZOROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiKlasik Arkeoloji Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASUMAN BALDIRAN
- Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Entomoloji Müzesi'ndeki bazı teke böcekleri (Coleoptera:Cerambycidae) üzerine taksonomik ve faunistik araştırmalar
Taxonomical and faunistical researches on longhorned beetles (Coleoptera:Cerambycidae) in Entomology Museum of Eastern Mediterranean Forestry Research Institute
HÜSEYİN ÖZBEK