Türk inşaat sektöründe ihale sürecine yönelik risk yönetimi kapsamında alan çalışması
A case study of Turkish construction firms-risk analysis and their behaviour risk management
- Tez No: 101219
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ATİLLA DİKBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
TÜRK İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İHALE SÜRECİNE YÖNELİK RİSK YÖNETİMİ KAPSAMINDA ALAN ÇALIŞMASI ÖZET Risk yönetimi uygulamalarının temel amacı, risklerin ortadan kaldırılmasını sağlamakla kalmayıp, risklerin proje üzerindeki etkilerinin saptanarak, ileriye dönük tahminlerin daha sağlam temeHer üzerine oturtulması, değerlendirme aşamasında risk faktörününde düzenlemelere yansıtılması ve uygun sözleşme şartlarının belirlenerek, tarafların inşaat riskleri konusunda bilinçlendirilmesidir. Bu çalışma kapsamında; inşaat sektöründe risk yönetimi genel hatlarıyla tanımlanmış; Türk inşaat sektöründeki yüklenicilerin risk yönetimi tonusunda deneyim, bilgi ve kontrol yetkinliği açısından alan çalışması yapılmış; ihale sürecinde karşılaştırılabilecek risk çeşitleri sınıflandırılmış; Türk inşaat sektöründeki yüklenicilerin ülkemiz koşullarında ihale süreci içerisinde kullandıkları sözleşme tipine göre; risk faktörlerinin ağırlık dereceleri ve firma bünyesinde hangi bölüm tarafından hangi risklere karşı önlem alma teknikleri geliştirdikleri araştırılmıştır. Bu çalışmada, inşaat sektöründe iş yapan inşaat yüklenicisi firmaların sözleşme ve yapım süreçlerinde karşılaştıkları risk faktörlerinin analizi yapılmaktadır. Bu sözü edilen risk faktörleri, litaratürdeki benzer çalışmalar ve Türk inşaat sektörü üe ilgili yapılan araştırmalar incelenerek çıkartılmış, teorik olarak gruplanmıştır. Çalışmanın amacı, teorik olarak ele alınan bu risk faktörlerinin aşağıdaki sorulara cevap verecek şekilde analiz edilmesidir.. Söyleşme tipine bağlı olarak etkilerinde sapma olabilir mi?. Türkiye'de inşaat firmalarının risk yönetimini nasıl ele aldığı?. Herbir firmanın, risklerin olasılık derecelerine göre -etki sınıflandırması nasıl ve bu riskleri ne gibi önlemler alarak kontrol altında tutuyorlar? Tez, yapılan alan çalışması ve çalışma kapsamında yer alan konuların tanıtılması ile ilgili bölümlerden oluşur. Konu ile- ilgili yapılmış araştırmaları tanıtan ve tanımlayan bölümler aynı zamanda yapılan alan çalışmasını destekleyici niteliktedir. İlk bölüm giriş bölümü olup; tez kapsamında çalışmanın amacı, konu ile ilgili daha önce yapılmış çalışmalar.ele alınan problemi tanımı, kapsam ve sınırlamalar ile çalışmada izlenen yöntemi belirler. İkinci bö|ümde; Risk yönetimi konusunda ; risk olgusu, proje riskleri, risk yönetimi, risk yönetimi teknikleri ve stratejileri üzerinde durulmuştur. Genel olarak şu konulardan bahsedilmektedir: Risk Yönetimi projenin tamamlanmasını sağlayan yenilikçi çözümleri sağlar. Riski azaltmak için“Risk YÖnetimi”nde 3 aşama belirlenir: vııı. Risk kaynaklarının tespit edilmesi. Etkilerinin analiz edilmesi,. Önlemlerin alınması, stratejilerin geliştirilmesi. Risk, bir işte potansiyel yarar ve işten tatminkar bir kar elde edip, bitirme şansı varsa alınır. Risk alıcısı, herhangi bir işe girerken bu sorulara cevap vermek zorundadır:. Neden risk alınması gerekli?. Alındığı taktirde ne kazanılacak?. Ne kaybedilecek?. Başarma veya başaramamanın olasılığı nedir?. İstenen sonuç elde edilemediği taktirde ne yapılacak?. Sonunda basan kazanılıp kazanılmayacağı belli olmayan iş risk almaya değer mi? Karar vericilerin risk unsurlarına karşı önlem alma davranışlarını belirleyen etkenler şu şekilde sıralanabilir:. Zaparın muhtemel olarak sürekli olması. Elde edilebilecek bilginin miktar ve güvenirliği. Muhtemel zarara ait büyüklük. Riskin kontrol edilebilirliği. Sonuçların gerçeklik derecesi. Menfaata aykırı tanıtım olasılığı. Sonuçları ölçme yeteneği. Paranın sahibi kim Proje Risk Yönetimi'nin genel olarak sağladığı yararlar şu şekilde sıralanabilir:. Sınırlı kaynaklar kullanarak istenen sonucun başarılması. Deneyimin artması. İstenen zamanda işin bitirilmesi. Kar sağlama. Bütçe ve süreyi aşmama. Mali değişmeyi dengeleme veya parayı koruma. Firmanın pazar durumunu düzeltme. Müşteri memnuniyetini sağlama Geleneksel olarak inşaat projelerinde risk transferi aşağıdaki şekillerde gerçekleşebilir:. Malsahibinden tasarımcıya ve/veya yükleniciye. Yükleniciden alt yükleniciye. Malsahibi, tasarımcı, yüklenici ve alt yükleniciden sigortacıya. Yüklenici ve alt yüklenicilerden sponsorlara ve garantörlere Risk yönetimi düzeni içerisinde uygulanan alternatif stratejiler ise şöyledir:. Riskten Kaçınma. Kayıpları azaltma ve riski önleme IX. Riski üstlenme. Riski transfer etme. Kendini sigortalama (self insurance) Üçüncü bölüm; İnşaat sektöründe ihale süreci konusunda, yüklenici firmaların teklif verme kararı, inşaat sektöründe sözleşme ve ihale sisteminin analizi ve inşaat sektörüne yönelik sözleşmelerde risk dağılımları ile ilgili bilgiler verir. Sözleşme koşulları aşağıdaki karakteristikleri içeriyorsa risk yönetimi için önemli yardım sağlamaktadır.. Risk dağıtılmasında açık tanımlamalar. Risk dağıtımı ile düzeltilen olaylarla bağlantı kurma. Gruplar arasında farklı risklerin dağıtılmasında fleksibilite. İyi yönetim pratiği özellikle zamanında iş bitirmenin güçlü şekilde vurgulanması Risk yönetimi yaklaşımı ile, uygun işi saptayabilme ve uygun teklif fiyatını belirleyebilmek için yapılması gereken asal işlemler şunlardır.. Bir işe teklif verme kararında etkisi olduğu düşünülen risk faktörlerinin etki düzeylerini saptamak ve analiz etmek. İhalesine girilen işin teklif fiyatına karar vermede etkisi olduğu düşünülen risk faktörlerinin etki düzeylerini saptamak ve analiz etmek. Yapılan analizler çerçevesinde bir işe teklif verme kararında etkili olan risk faktörlerinin belirlenmesi ve analizi sonucunda alınacak karar sonucunda alınacak risk yönetim stratejileri belirlenmesidir. Dördüncü bölümde; yapılan alan çalışması üe ilgili dört değişik tipte incelenen, 36 çeşit inşaat riskinin tanımlanması, anket sorularının cevapları ve yorumlanması kapsamında firma profilleri ve firmaların bu çalışmaya yönelik ote#ertendirmeleri yer alır. Sonuç bölümü; firmaların anket cevaplan sonucunda oluşan risklerin ağırlık derecelerinin sözleşme şartlan ve sözleşme tiplerine göre çıkan sonuçları ve her biri için en- yüksek ve en düşük risk tabloları, ve daha önce yapılmış çalışmalarla karşılaştırılması yapılarak araştırmanın sonuçiannın yorumlanmasıdır. Bu çalışmada genel olarak şu sonuçlara varılmıştır: en önemli 5 risk çeşidi sırasıyla şunlardır: i. Politik ve siyasal istikrar ii. Ekonomik göstergeler iii. Halk ayaklanması-isyan-terör iv. Savaş, enflasyon-eskalasyon, kaynak temin problemleri v. Faiz oranlarının değişim oranları Alan çalışması için hazırlanmış olan tabloda yer alan risk çeşitleri olasılık derecelerine göre firmalardan alınan cevaplar sonucunda şu şekilde sıranlanmıştır: 1. Politik 2. Finansal 3. İnşaat 4. ÇevreselRisk kategorileri maddi kayıp etkilerine göre sıralandığında ise şu sonuç «İde edilmiştir: 1. Finansalr4sk 2. Politik risk 3. İnşaatrriski 4. Çevresel risk Olarak ortaya çıkmıştır. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda; Amerika'daki yüklenici firmaları inşaat riskinin önemli olduğu, politik risk kaygısının ülkemizdeki inşaat riski kadar ör>em taşıdığı görülmektedir. Bunun nedeni çok gelişmiş ©ir ülkede politik durumlarla ilgili değişiklikler inşaat işini etkilemezken, bizim ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde oluşabilecek -politik bir değişiklik anında ekonomik ve finansai açıdan kayıplara yol açmakta olduğu görülmüştür. XI
Özet (Çeviri)
A CASE STUDY OF TURKISH CONSTRUCTION FIRMS - RISK ANALYSIS AND THEIR BEHAVIOUR FOR RISK MANAGEMENT SUMMARY Risk management is not about predicting in the future. It is about understanding a project and making a better decision regarding the management of that project, tomorrow. Sometimes the decision may be to abandon the project, which could avoid failure or bankrupts, or save the various parties from wasting time, money and skilled human resources. In order to reach such an important decision a rational, repeatable, justifiable risk methodology and risk interpretation are essential. Construction work is a risky business. Risk management establishes the need for examining risks and opportunities in project work and describes approaches, which can lead to significant reduction of the risks as well as to better project performance. However, in today's construction market (other markets also) with more difficult economic conditions, tougher competition, and ever advancing technology, project uncertainty and risk have assumed significantly greater proportions. Indeed, in most projects, not only are the uncertainties and risk numerous, but they are ateo interrelated. This affects project results in complex ways, making it difficult for management to be confident in forecasting the final results. The main objectives of this study are; according to construction risk factors; « Is there a deviation effect according to the types of contract?. How many knowledge Turkish contractors have about risk management? » What is the most important risks for them and which kind of respond technics they use for these risks? Objectives of the study necessitated the identification of risk factors that influence degree according to contract conditions, specifications and types of contract in Turkish contractors. This case study is based on big - sized Turkish construction firms. The selected firms carry out projects both in Turkey and foreign countries. Three section of this thesis supported the fourth section to reach the results and compared with case study results. The study consists of four sections. The aim and conceptual framework of the study and the methodology and also investigation of other studies about risk management to supporting for this study. The second section deal with risk management and consists of four parts which provide a general understanding of risk action, project risks, risk management and XllRisk management technics and strategies of a construction project. The logical process of risk management may be defined as;. Identification of risks /uncertainties. Analysis of the implications (individual and collective). Response the minimize risk. Allocation of appropriate contingencies Risk management can be considered as an essential part of the continuous and structured project planning cycle. Risk management:. Requires an acceptance that uncertainty exists;. Generates a structured response to risk in terms of alternative plans, solutions and contingencies;. Is a thinking process requiring imagination and ingenuity;. Generates a realistic (and sometimes different) attitude in project staff by preparing them for risk events, rather than being taken by surprise when they arise If uncertainty is managed realistically, the process will:. Improve project planning by prompting“what if ?”questions;. Generated imaginative responses;. Give greater confidence in estimates; and. Encourage provision of appropriate contingencies and consideration of how they should be managed. The identification and allocation of risk is a lengthy process that will require a number of iterations for optimum results. During project appraisal, risks that may occur throughout the whole life of the project should be identified for the whole supply chain. These could then be considered on the basis of:. Which party can best control events. Which party can best manage risks. Which party should carry the risk if it cannot be conrtolled. What is the cost of the transferring the risk. Traditionally, risk in construction projects is allocated as follows:. Client to designer and contractor. Contractor to subcontractor. Client, designer, contractor and subcontractor to insurer. Contractor and subcontractor to sureties or guarantors With in the frame work of risk management, there are five alternative strategies: vi. Risk avoidance vii. Loss reduction and risk prevention viii. Risk retention ix. Risk transfer x. Insurance anThe third section covers the contract process in construction sector and consists of two parts. The first part deal with bidding decision in construction firm and second as for tendering process in construction firm. Strategies and policies for dealing with risk in contracts can greatly influence the way risks are managed. Ultimately these policies influence the cost, quality and duration of the project. The main areas where risk management can be applied are ;. In formulating the contract, particulary in choosing an equitable risk allocation. In assessing the opportunities for risk management made possible by different types of contractual arrangements. In devoloping the conditions of contract, clearly defining the risks and their allocation; and providing incentives for the efficient management of risks as they occur during the consruction process. Types of contract by their payment mechanism (lump sum, cost - reimbursable etc) a significant difference emerges in the way risks are handled in those contracts which are price-based compared to those which are cost based. The conditions of contract can make a valuable contribution to risk management if they contain the following characteristics:. Clear definition of risk and their allocations. Improvede incentives linked to risk allocation. Flexibility for different allocation of risk between the parties. Strong emphasis on good management practice particularly in working to time The method used for the collection of the information and making interviews (with tape recorder) with project managers is written questionnaire. The questionnaire is divided three parts. The first part contains questions about the firm. The second part is a risk management that construction risk list contains questions about; types of risk effective degrees and a scale from“0”to“3”is used to measure, set up in order probability and financial lost degree and also which kinds of contract type they are mostly using. The last part of the questionnaire contains questions about organisation and experience. METHOD OF CASE STUDY Collection method of data: just now their working worth of money, which kinds of construction they experience, how their organisation are, risk management behaviours, and asking questions about as shown part of 4.1 listed risk categories and types and a table 4.1 for their estimation. In this form y-axis is definition of risk categories and y-axis conditions of contract that they are effected by this risks and how much. Questionnaire is answered with 2 way. Project manager filling. Making interwievs with project manager and filling by who worked about this thesis. Making reports with some project managers with tape recorder and it was useful for case study. A, B, C firms were reported firms in the case study. XIVChoosing from criteria: The main objective to find these answers for using in the future. The results indicate those Risks according to probability degree; 1. Political risk 2. Financial risk 3. Construction risk 4. Environmental risk The results indicate those Risks according to financial lost degree; 5. Financial risk 6. Political risk 7. Construction risk 8. Environmental risk Table 1 High - Middle - Low Risk Effect İn Contract Conditions XVTable 2 Shown Effects Of Risk Degrees According To Contract Conditions In Turkish Construction Firms XVITable 3 Shown Highest And Lowest Risk According To Contract Conditions XV11
Benzer Tezler
- Yüklenici inşaat firmalarının teklif hazırlama ve maliyet yönetimi sistemlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of contractor firms bidding and cost management systems
GÜL POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UĞUR MÜNĞEN
- Çoklu ajan sistemleri ile inşaat sektörü için bir yüklenici seçimi modeli
A multi agent systems based contractor selection model
FAİKCAN KOĞ
- Bir Türk inşaat firmasının teklif hazırlama yöntemi
The Tendering process with in a Turkish contractor company
HAKAN IRMAK
- Partnering: Applicability in the Turkish construction sector
'Partnering' kavramının Türk inşaat sektöründe uygulanabilirliği
SEVDA BAYRAMOĞLU
- Lean and bim based waste management
Yalın ve bım tabanlı israf yönetimi
GÖKHAN DEDE
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiYapı Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA ERGÖNÜL